جایی برای پنهان شدن نیست؛ زنان قربانی خشونت در افغانستان سرپناهی ندارند
فاطمه در هفتسالگی با مردی که به سن پدربزرگش بود ازدواج کرد. بیش از ده سال تجاوز، لتوکوب و گرسنهگی را تحمل کرد اما سرانجام صبرش سر آمد و اقدام به خودکشی کرد وقتی موفق نشد، از خانه فرار کرد.
فاطمه از در حالیکه اشک از چشمانش جاری است میگوید :«زمانیکه ده ساله بودم شوهرم مرا به دیوار زد سرم به میخ خورد، نزدیک بود بمیرم.»
اکنون فاطمه 22 ساله است. او در یکی از خانههای امن افغانستان زندگیمیکند. خانهی امنی که فاطمه در آن زندگی میکند پس از سقوط حکومت افغانستان، هنوز هم باز است اما او بیم آن دارد که هر لحظه ممکن است سرپناهش را از دست دهد.
اگر این پناهگاه بسته شود، فاطمه جایی برای رفتن ندارد. او ارتباطی خانوادهاش ندارد. چون شوهرش به او وعده داده که به خاطر فرار از خانه و بیحرمتی به نامشان او را میکشد.
سنت مردسالارانه، ناداری و سطح پایین سواد سبب شده که فاطمههای زیادی چنین زندگی را داشته باشند.
بر اساس گزارش سازمان ملل متحد، 87 درصد از زنان افغان به نوعی خشونت فیزیکی، جنسی یا روانی را تجربه میکنند.
با این حال در این کشور 38 میلیونی قبل از تسلط طالبان، تنها 24 خانه امن وجود داشت که تقریباً همهی آن از سوی جامع بینالمللی حمایت میشدند. با اینکه بسیاری از مردم با این خانهها مخالفت میکردند، برخی از نهادهای غیردولتی که این پناهگاهها را اداره میکردند قبل از تسلط طالبان میزان ارایه خدمات خود را افزایش داده بودند و تاکنون هم شماری از این پناهگاهها مصروف ارایه خدمات به زنان آسیبپذیز هستند.
یکی از معدود پناهگاههایی که تاکنون باز است – البته به طور مجزا – توسط محبوبه سراج، یکی از پیشگامان مبارزه برای حقوق زنان در کشور اداره میشود.
او میگوید که طالیان خانهی امنی که توسط او اداره میشود را بازرسی کردند. میگوید «احساس میکردم به نوعی تنها ماندم.» او اکنون نگران زنانی است که در خانوادههای بدسرپرست هستند و جایی برای رفتن ندارند.
مدیر یک نهادی که خانههای امن را حمایت میکند به خبرگزاری فرانسه میگوید که قبل از خروج نیروهای امریکایی آنان به انتقال زنان از خانههای امن شروع کردند.
برخی به این امید که از آنان در برابر همسران انتقامجو محافظت شود، نزد خویشاوندان خود بازگردانده شدند. برخی دیگر به پناهگاهها در مراکز شهرهای بزرگتر فرستاده شدند.
تاکنون طالبان هیچ اعلامیهای در بارهی آینده خانههای امن ندادهاند اما کارکنان خانههای امن میگویند مقامهای طالبان چندین بار از خانهی امنی که فاطمه و 20 زن دیگر در آن زندگی میکنند، بازدید کرده اند.
یکی از کارکنان میگوید: «آنان وارد شدند، اتاقها را نگاه کردند، بررسی کردند که مردی وجود ندارد.»
یکی دیگر از کنار میگوید: «آنها گفتند اینجا جای امنی برای زنان نیست، جای آنها در خانه است.»
عفو بین الملل میگوید که به علاوهی زنانی که در خانههای امن زندگی میکنند کارکنان خانههای امن نیز با «خطر خشونت و مرگ» روبرو اند.
چندین نفر از کارکنان خانههای امن میگویند که از طریق تلفن توسط افرادی که ادعا میکنند طالب هستند تهدید شده اند.
منبع: خبرگزاری فرانسه