مهاجرت زنان افغانستانی عوامل، فرصت‌ها و چالش‌ها

گفت‌وگوی آن‌لاین مهاجرت زنان افغانستانی عوامل، فرصت‌ها و چالش‌ها از سوی خبرگزاری بانوان افغانستان برگزار شد.
در این برنامه حبیبه دانش نماینده‌ی پیشین مردم در مجلس نمایندگان افغانستان، پرورش اوریاخیل معاون پیشین اتاق تجارت و صنعت زنان، عذرا عزیز استاد دانشگاه و آسیه حمزه‌ای روزنامه‌نگار اشتراک کردند.
آسیه حمزه‌ای، روزنامه‌نگار از وضعیت اسف‌ناک رسانه‌ها و روزنامه‌نگاران در افغانستان ابراز نگرانی می‌کند و می‌گوید خشونت و بدرفتاری علیه خبرنگاران سبب می‌شود تا زنانی که در عرصه‌ی خبرنگاری در افغانستان فعالیت داشتند، نتوانند آن‌گونه که باید کار کنند. او از گروه طالبان به عنوان گروه تروریستی یاد می‌کند و محدودیت‌های وضع شده از سوی این گروه بر کار خبرنگاری را سبب خفه شدن گلوی آزادی بیان در افغانستان می‌داند.
آسیه اکنون در کشور آلبانیاست و با وجود ترک کشور و «هجرت تلخ» مصمم است تا فعالیت‌های خود را برای زنان ادامه دهد.
او در پاسخ به پرسش مجری مبنی بر این که آیا علاقه دارد تا در خارج از کشور نیز به کار خبرنگاری ادامه دهد یا خیر می‌گوید صدای خود را خاموش نمی‌کند «هرچند که آزادی بیان آسیب دیده اما نمی‌گذاریم که صدای آزادی بیان خفه شود.»
خانم حمزه‌ای از سهم محدود زنان در قدرت، سیاست و اقتصاد در تاریخ نه‌چندان دور افغانستان سخن می‌گوید و اضافه می‌کند که در شرایطی که تبعیض جنسیتی به پیمانه‌ی زیاد وجود داشت، زنان صدا بلند کردند و از خود شخصیت ساختند و این کار آسانی نبود.
وی اما از آسیب‌دیدن آزادی بیان نگران است و می‌افزاید با این که هنوز در گوشه و کنار کشور اطلاع‌رسانی از وضعیت موجود جریان دارد اما باز هم دیده می‌شود که آزادی بیان آسیب دیده است.
خانم حمزه‌ای در پاسخ به پرسش مجری که آخرین تصویری که افغانستان دارد چیست گفت: با این که در طول چند سال گذشته کابل یکی از ناامن‌ترین شهرها بود، اما درآن زندگی جریان داشت: «پشت کابل دق شدم.»
عذرا عزیز از دیگر اشتراک‌کنندگان این گفت‌وگو می‌گوید پس از به قدرت رسیدن طالبان دیگر زمینه‌ی فعالیت برای زنان در افغانستان وجود نداشت و به همین دلیل بسیاری از زنان ناخواسته مهاجر شدند. به باور خانم عزیز، ترک وطن برای زنانی که از صفر شروع کرده بودند دشوار بود اما این تنها انتخاب بود.
خانم عزیز می‌گوید تمام تلاش‌های زنان در یک هفته ضرب صفر شد. او نگران وضعیت دانش‌جویان خود است و اضافه می‌کند که آموزش ابتدایی‌ترین حق افراد است و طالبان نیز پیش از این که به قدرت برسند قول داده بودند که مانع آموزش دختران نخواهند شد.
او ابهام در سرنوشت دانش‌جویان و استادان دانشگاه را از بزرگ‌ترین دغدغه‌ها و چالش‌ها یاد می‌کند.
وی از محروم بودن استادان دانشگاه ازامتیازات شان به عنوان یک نگرانی بزرگ یاد می‌کند که در کنار چالش‌های امنیتی و تحولات موجود آنان را رنج می‌دهد.
این استاد پیشین دانشگاه تاکید دارد که مهم‌ترین بخشی که هم‌چنان باید فعال باشد، روند آموزش دختران است و از استادان دانشگاه می‌خواهد تا از راه دور برنامه‌هایی برای دانش‌جویان داشته باشند تا آنان به آموختن ادامه دهند و به کمک همین سلاح، آینده‌ی بهتری داشته باشند.
حبیبه دانش نماینده‌ی پیشین مردم در مجلس نمایندگان می‌گوید مهاجرت به هر دلیلی که باشد، دردهای خود را دارد. او می‌گوید نمی‌تواند احساس خود را از وضعیت موجود و دردهایی که در هجرت‌های گذشته کشیده توصیف کند.
خانم دانش می‌افزاید در انقلاب به دنیا آمده، در انقلاب بزرگ شده و حالا نیز مجبور به ترک وطن شده است.
به باور خانم دانش، وضعیت امروزی زنان غیرقابل توصیف است چون زنان در 20 سال گذشته کار کردند و پیشرفت کردند.
حبیبه دانش در افغانستان برای بهبود وضعیت مردم و به ویژه زنان کار می‌کرد. به گفته‌ی وی، کاش این تغییر منجر به به‌وجود آمدن نظام دیگری می‌شد.
خانم دانش می‌گوید به دلیل شکاف جنسیتی که حالا در افغانستان وجود دارد زنان شاید نتوانند به گونه‌ی درست کار کنند. او به اعلامیه‌یی که از سوی حکومت طالبان مبنی بر همراه بودن یک محرم با زنان شاغل اشاره کرده می‌گوید این یک ابهام است، از تثبیت هویت زنان جلوگیری می‌کند و تحمل این وضعیت برای زنان دشوار است. به گفته‌ی وی، زمانی که زنان نتوانند در عرصه‌های مختلف فعالیت کنند، نمی‌توانند مستقل باشند و این وابستگی از پیشرفت زنان جلوگیری می‌کند.
خانم دانش در پاسخ به این پرسش که این روزها از سوی مردم چه پیام‌هایی را دریافت می‌کند می‌گوید، برخی آدرس‌های شبکه‌های اجتماعی او مختل شده است اما از طریق آدرس‌های محدودی که با موکلان خود دارد، مردم از فقر گسترده و نبود امنیت شکایت دارند. او می‌افزاید که ناامنی‌های گذشته بیشتر از سوی طالبان بود و این روزها کسانی که در نظام قبلی کار می‌کردند به گونه‌ی مرموز اختطاف و سپس کشته می‌شوند.
حبیبه دانش به این باور است که سقوط افغانستان فصل تازه‌ای در زندگی او رقم زده است و مسؤولیت تازه‌ای برای او آغاز شده است به باور او، این وضعیت نیازمند مبارزه‌ی او و دیگر زنان است.
«باید صدای مردم آسیب‌دیده و آسیب‌پذیر مردم افغانستان باشیم.»
باغی که دروازه و دیوار ندارد تصویری است که حبیبه دانش از کشورش دارد است.
به باور خانم دانش، برای بهبود اوضاع زنان افغانستان، هر کسی‌که در بخش‌های مختلف در افغانستان فعالیت داشته، باید فعالیت‌های خود را به صورت هماهنگ، زنجیره‌ای و موثر ادامه دهد.
پرورش اوریاخیل، معاون پیشین اتاق تجارت و صنعت زنان اما از تلاش‌ها برای سر پا نگهداشتن تجارت‌های زنان خبر می‌دهد.
او می‌گوید، زنان بازرگان در کابل کماکان فعالیت‌های خود را دارند و او در تلاش است تا دفتر اتاق تجارت و صنعت زنان را در کابل و سه ولایت دیگر که اکنون بسته است، باز کند.
خانم اوریاخیل می‌افزاید از راه دور تلاش دارد تا زنان بتوانند به فعالیت‌های اقتصادی شان برگردند.
او می‌گوید یک تعداد از زنانی که در گذشته فعالیت‌های اقتصادی داشتند، دکان‌ها و مراکز شان بسته است اما شماری توانستند با کمک مردان خانواده‌ تجارت خود را ادامه دهند.
سیمین صدف