قضاوت از روی ظاهر؛ رنج مضاعف زنان دارای معلولیت

دانشجویی رشته‌ی حقوق در یکی از دانشگاه‌های خصوصی هرات بود. برنامه‌های زیادی برای آینده‌اش داشت اما پس از یک ماه مجبور به ترک دانشگاه شد. لطیفه‌ می‌گوید اکثر آدم‌ها ما را از روی ظاهر قضاوت می‌‌کنند به باور آنان افراد دارای معلولیت، باید جای شان در خانه شد.

لطیفه که دارای نوعی معلولیت جسمی است می‌گوید که جامعه هیچ‌گاه به توانایی افراد دارای معلولیت توجه نمی‌کند.

او می‌افزاید رفتار برخی از افراد با شخص دارای معلولیت تحقیر و توهین‌آمیز است.

سال‌ها جنگ در افغانستان شمار زیادی معلول به جا گذاشته است. کمیته‌ی بین المللی صلیب سرخ در کشور می‌گوید که بیش‌تر از یک میلیون نفر از یک نوعی معلولیت رنج می‌برند وهر سال ده هزار معلول تازه در این اداره ثبت می شوند.

براساس قانون کار افغانستان، دست کم ۳درصد از کارمندان اداره‌های دولتی باید معلولان باشند. اما شماری از افراد دارای معلولیت می‌گویند یکی ازچالش‌های عمده‌ی آنان بیکاری است.

 معلولان در کشور زندگی دشوار دارند و این دشواری برای بانوان بیشتر است و این چالش‌ها دبرای زنان داری معلولیت دوچند است.

آمنه صفدری می‌گوید چند سال است که در جستجوی کار است اما تاکنون نتوانسته کاری پیداکند.

«معلولیتم این حق را از من گرفته، اکثر اداره‌ها چون معلولم مرا استخدام نمی‌کنند.»

ترحم و تبعیض درد مشترک تمام افراد دارای معلولیت هم از زن و مرد است، شانس ازدواج اما محرومیتی است که تنها زنان معلول را آزار می‌دهد

آتنا ۳۷ سال عمر دارد و از ناحیه‌ی دست معلول است. او در زمان جنگ‌های پی‌درپی در افغانستان یک دست خود را از دست داد..

آتنا می‌گوید، قبل از این که از ناحیه‌ی دست‌اش آسیب ببیند، با این که دختر نوجوانی بود، خواستگاران زیادی داشت اما پس از این که دست اش را از دست داد هیچ شانسی برای ازدواج نیافت.

او از دید ترحم‌آمیز مردم نیز در مورد خودش شاکی است و می‌گوید: «به سبب این که دستم آسیب دیده و شانس ازدواج نیافته ام، مردم مرا بیچاره فرض می‌کنند.»

آگاهان امور اجتماعی اما این چالش‌های افراد دارای معلولیت را ناشی از نگاه جنسیتی به زنان عنوان می‌کنند.

عصمت‌الله جعفری، دانش‌آموخته‌ی رشته‌ی جامعه‌شناسی دانشگاه هرات می‌گوید: «چون در جامعه‌ی افغانستان، در فرایند ازدواج به زن به عنوان کالای جنسی دیده می‌شود از این لحاظ  سعی می‌شود بهترین کالا انتخاب شود چون دیدگاه، دیدگاه کالا محور است، در حالیکه به مرد به عنوان عامل جنسی دیده می‌شود.»

وی به تحقیقی از سوی دانشجویان رشته‌ی جامعه شناسی در رابطه با چالش‌های سد راه معلولان اشاره می‌کند که نشان‌ می‌دهد، افراد دارای معلولیت به ویژه زنان، برای ازدواج فرصت‌های کمتری دارند.

آقای جعفری به این باور است که مرد معلول یک حقارت معلولیت را تجربه می‌کند در حالی‌که زن معلول هم حقارت معلول بودن و هم زن بودن را تحمل می‌کند.

 به اساس سروی بنیاد آسیا بیش از ۱۳ درصد جمعیت افغانستان حدود ۴.۵ میلیون نفرافراد دارای معلولیت هستند که نسبت به ۱۴ سال بیش؛بیش از ۱۱درصد افزایش را نشان می دهد.

گزارش‌گر: آرزو نظری