نگرانی از موضع نامشخص طالبان در برابر زنان
هویداست که زنان در افغانستان در دو دهه‌ی پسین پیشرفت‌های چشم‌گیری در عرصه‌های سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی داشته اند و زنان امروز، زنان پیش از سال 2001 نیستند. آزادی‌های نسبی زنان که در این چند سال پسین به دست آورده اند، برای شان دستاوردهایی در عرصه‌های متفاوت به ارمغان آورده است. پرسش‌ها در این مورد اما این است که جایگاه این زنان در حکومت پساصلح چگونه خواهد بود؟ در سکوت مطلق کنونی زنان، چه کسی قرار است از این جایگاه و ارزش‌ها حمایت کند؟ چرا زنان خاموش اند و این خاموشی به چه معناست؟
در 20 سال پسین، زنان زیادی پا به عرصه‌ی سیاست گذاشتند، شماری به کارهای رسانه‌ای مشغول شدند، برخی تجارت‌های کوچک خود را گسترش دادند و سهم شان در اقتصاد خانواده را بارز کردند. زنان زیادی تحصیل کردند و برخی دیگر به هنر روی آوردند.
در دو سال پسین، حکومت آمریکا به رهبری دونالدترامپ تلاش کرد تا با طالبان صلح کند و به جنگ افغانستان از راه سیاسی پایان دهد. تلاش‌های دوساله‌ی دولت آمریکا منجر به توافق‌نامه‌ی صلح دوحه شد. از شش ماه به این سو اما مذاکرات صلح میان‌افغانان آغاز شده است. موارد زیادی در این مذاکرات مبهم است که تا کنون در مورد آن بحث نشده است و هر کدام از طرف‌های مذاکره‌کننده از حکومت و طالبان یک‌دیگر را متهم به عدم انعطاف‌پذیری می‌کنند. پنج زن عضو هیات مذاکره‌کننده‌ی حکومت نیز تاکنون پرسش‌هایی مشخصی در مورد موضع طالبان در حکومت پساصلح در قبال زنان مطرح نکرده اند که نیاز است برای داشتن تصویری مشخص از رویکرد طالبان در قبال زنان، این پرسش‌ها مطرح شده و پاسخ طالبان را با زنان افغانستان شریک سازند.
زنان نیز باید نگرانی‌های خود در تجمع‌های اعتراضی، نشست‌های خبری و حرکت‌های این‌چنینی، شریک ساخته و خواهان شنیده شدن صدای شان شوند.
البته که زنان نمی‌خواهند به وضعیتی چون دوران رژیم طالبان برگردند و از تمامی حقوق انسانی خود محروم شوند. بسیاری از زنان نگران حاکمیت دوباره‌ی طالبان و موضع گذشته‌ی شان در قبال زنان اند. با این که گزارش‌ها نشان می‌دهد که بسیاری از زنان برای ختم جنگ و ناامنی در کشور، موافق تامین صلح در کشور اند، اما باز هم از احتمال پافشاری طالبان روی موضع شان در برابر زنان نگران اند.
به هر روی، نبود انسجام و همبستگی میان اعضای هیات مذاکره‌کننده نیز شاید از دلایل دیگری باشد که مسئله‌ی زنان در اجندای گفت‌وگو با طالبان قرار نگرفته و مصالح سیاسی نیز سبب شده است تا در مورد حقوق و آزادی‌های زنان، آن‌قدر که باید، صحبت نشود.
پژوهشی که از سوی شبکه‌ی زنان افغان سال گذشته انجام شد، نشان می‌دهد که زنان نگران از دست دادن حقوق و آزادی‌های شان پس از پیوستن طالبان به حکومت اند.
در پژوهشی از هفته‌نامه‌ی نیم‌رخ آمده است، بررسی‌ها نشان می‌دهد که از سال ۱۹۹۰ تا ۲۰۱۴ میلادی ۱۳۰ توافق‌نامه صلح در جهان به امضا رسیده است که از این میان در ۱۳ مورد آن زنان به عنوان امضاکننده نقش داشته اند؛ در توافق‌نامه‌هایی که زنان در آن نقش اساسی داشته اند و یک طرف امضاکننده توافق‌نامه بوده اند، آن توافق‌نامه از ثبات و پایداری بیشتری برخوردار بوده است. حالا هم نیاز است تا طرف‌های مذاکره‌کننده در توافق صلح افغانستان زنان را به عنوان گروهی که توافق صلح بیشتر از هر گروهی آنان را متاثر می‌سازد، نادیده نگیرند.
نویسنده: سیمین صدف
