طالبان باید حضور زنان را در عرصه‌ی روزنامه‌نگاری بپذیرند
از آغاز گفتگوهای صلح تا به امروز حدود یک‌ماه می‌گذرد اما این‌جا در افغانستان گروه‌های زیادی نگران به‌نظر می‌رسند. از جمله زنان و به‌‌ویژه خبرنگاران زن. اما چرا خبرنگاران زن باید بیش از هر گروه دیگری نگران باشند.
نگرانی خبرنگاران زن این است که چرا در میان هیأت گفتگوهای صلح نماینده‌یی از زنان خبرنگار حضور نیافته است؟ برای پاسخ به این پرسش، گفت‌گویی با فریده نیک‌زاد، مسؤول انجمن زنان ژورنالیست، داریم که در ادامه خواهید خواند.
پرسش: حدود یک‌ماه از آغاز مذاکرات صلح می‌گذرد، همان گونه که می‌دانید جای خبرنگار زن در ترکیب هیأت خالی است. چرا؟
پاسخ: زنان خبرنگار، دو دهه است که در راستای پیشرفت دنیای خبرنگاری خود تلاش‌هایی زیادی کرده اند و خواستار حضور نماینده‌یی از خبرنگاران زن در گفتگوهای صلح بودند تا ازموقف آنان دفاع شود و از کارکرد شان حمایت شود.
ما هم‌چنان دادخواهی‌هایی زیادی انجام دادیم و در حدود یک سال است که کمپاین برگزار کردیم و در پهلوی آن برنامه‌های گردهمایی داشتیم تا پیام خود را به حکومت برسانیم اما بعد از تلاش‌های زیاد، ما طرح خود را که درباره‌ی حضور یک زن خبرنگار در میان هیأت گفتگوهای صلح است به حکومت دادیم و قرار است که از سوی نهاد حکومت نهایی شود.
پرسش: با توجه به این‌که طالبان میانه‌ی خوبی با فعالیت رسانه‌ای زنان ندارند حضور نماینده‌یی از این گروه در مذاکرات صلح چقدر ضروری است؟
پاسخ: کشوری که در آن آزادی بیان وجود نداشته باشد و حضور زنان آن، در عرصه‌های مختلف کم‌رنگ باشد به آن کشور نمی‌توان دموکراتیک گفت و در شرایط فعلی که افغانستان با گروه طالبان گفتگوهای صلح انجام می‌دهد باید پی‌برد که طالبان باید حضور زنان را در عرصه‌های مختلف به ویژه روزنامه‌نگاری بپذیرند.
ما شاهد هستیم که در دو دهه‌ی اخیر به تعداد ده خبرنگار زن جان شان را در راستای اطلاع‌رسانی از دست داده‌اند و هم‌چنان خبرنگاران زن با مشکلات زیادی دست و پنجه نرم کردند تا امروز ما شاهد پیشرفت‌هایی همه شمول باشیم و حضور یک نماینده از خبرنگاران زن می‌تواند از حق تمام خبرنگاران در جریان گفتگوهای صلح با طالبان دفاع کند.
پرسش: نبود نماینده‌یی از خبرنگاران زن در این مذاکرات چه نگرانی‌هایی را به همراه دارد؟
پاسخ: درافغانستان گروه‌های زیادی از گفت‌گوهایی صلح نگران به‌نظر می‌رسند. از جمله زنان و به ویژه خبرنگاران زن، از این که پس از گفتگوهای صلح دوباره به روزهای تاریک حکومت طالبان برگردند و موقف خود را به عنوان یک فرد جامعه از دست دهند هراس دارند و نگرانی‌های آنان کاملا به جاست.
زنان به ویژه خبرنگاران زن از این که نماینده‌ی از آنان در گفتگوهای صلح برای دفاع از حقوق و حمایت از موقف شان حضور ندارد نگرانی‌هایی زیادی دارند. اما تنها زنان می‌توانند از حقوق خود دفاع کنند و با برگزاری همایش‌ها باید خواستار حضور نماینده‌یی از خبرنگاران زن در گفتگوهای صلح شوند تا با طالبان به تفاهم برسند و یک تضمینی وجود داشته باشد که زنان مانند مردان از حقوق مساوی برخوردار شوند.
پرسش: با توجه به حاشیه‌هایی که در ارتباط با رفتار گروه طالبان با خبرنگاران زن در مذاکرات صلح ایجاد شد، طوری که برخی از اعضای گروه طالبان هنگام مصاحبه به صورت خبرنگار نمی‌دیدند از دید شما این رفتار طالبان نمایان‌گر چیست؟
پاسخ: این که طالبان هنگام دادن مصاحبه حتی به صورت خبرنگاران زن نیز نگاه نمی‌کردند، می‌تواند ناشی از دید شرعی آنان باشد و آنان کوشش می‌کنند که از طریق رسانه‌ها به مردم نشان دهند که دیدن به طرف زنان و حتی صحبت با آنان از دیدشان درست نیست.
پرسش: با توجه به این رفتار‌ها چرا نهادهای حامی رسانه‌ها هم‌چنان مهر سکوت برلب دارند؟
پاسخ: نهادهای حامی رسانه‌ها از طریق دادخواهی‌هایی که انجام داده‌اند توانستند که تا حدی ثابت کنند که جایگاه خبرنگاران زن باید در گفتگو با طالبان مشخص شود و اما دادخواهی‌های آنان نیاز به زمان زیادی دارد تا از سوی نهادهای حکومتی پذیرفته شود.
پرسش: پیش از آغاز مذاکرات، آیا کدام دادخواهی برای حضور نماینده‌یی از خبرنگاران زن در ترکیب هیأت داشته اید؟
پاسخ: مرکز حمایت از زنان ژورنالیست حدود یک‌سال است که کمپاین‌هایی در این باره برگزار کرده است. ما در یکی از برنامه‌هایی که بانوی اول تشریف داشتند این موضوع را با ایشان در میان گذاشتیم و آن‌ها نیز با ما تعهد کردند تا در میان هیأت مذاکره کننده‌ی صلح نماینده‌ی از خبرنگاران زن حضور داشته باشد اما هیچ اقدامی دراین باره صورت نگرفت.
در مذاکرات، زمان بیشتری صرف می‌شود تا طرحی که خواستار آن هستیم پذیرفته شود و ما هنوز هم امیدوار هستیم تا طرح حضور نماینده‌یی از خبرنگاران زن در گفتگوها نهایی شود.
پرسش: فکر می‌کنید پس از گفتگوهای صلح وضعیت کاری خبرنگاران زن به همین روند که هست ادامه پیدا خواهد کرد؟
پاسخ: نگرانی‌هایی وجود دارد که سبب می‌شود ما فکر کنیم پس از سهیم شدن طالبان با حکومت ممکن است وضعیت زنان و به ویژه خبرنگاران زنان دوباره به همان دوره‌ی تاریک برگردد و خبرنگاران زن دیگر نتوانند به فعالیت‌های رسانه‌یی خود ادامه دهند اما ما باید مثبت‌اندیش باشیم و بپذیریم که برای به‌دست آوردن دوباره‌ی موقف خود نیاز داریم تا بیشتر مبارزه کنیم، همایش‌هایی را برگزار کنیم و حداقل سکوت اختیار نکنیم.
پرسش: خبرنگاران زن برای تامین آزادی‌های‌شان در عرصه‌ی اطلاع‌رسانی و حفظ نقش شان در رسانه‌ها چه کارهایی باید انجام دهند؟
پاسخ: یکی از کارکردهای مهم رسانه‌ها این است که با استفاده از مهارت‌هایی که دارند، رویدادها را طوری به تصویر بکشند که تمام مردم را ترغیب کنند تا در مورد آن موضوع فکر کنند و به دنبال راه حل آن باشند.
خبرنگاران زن نیز می‌توانند با استفاده از توانایی‌های خود به همه نشان دهند که زنان در راستای شناسایی حقوق خود حدود دو دهه تلاش کردند و آنان هرگز تسلیم معامله‌های صلح نمی‌شوند. هم‌چنان خبرنگاران زن باید با استفاده از تهیه‌ی گزارش‌های تصویری، مستند‌ها و غیره صدای خود را به حکومت برسانند تا حکومت نیز در راستای دفاع از حقوق آنان مبارزه کند.
ترتیب: بهشته عزیز
