میراث حق زن است؛ گرفتن اش ننگ نیست!
نفقه، مهر و میراث؛ سه حق مالی است که اسلام برای زنان در نظر گرفته است، فرهنگ پدرسالار در افغانستان اما هنوز هم بسیاری از زنان را از حق میراث محروم کرده است. به گونهیی که زنان برای دریافت حق میراث خود ابتدا باید با خانواده بجنگند و سپس با جامعه؛ و هنوز هم هستند مردمانی که دادخواهی زن برای دریافت حق میراث را ننگ میدانند.
شفیقه، یکی از زنانی است که پس از فوت پدر، حق میراث خود را از برادراناش مطالبه کرد، برادراناش اما خلاف انتظار وی، در کنار این که او را مستحق میراث ندانستند به او هتاکی کردند.
شفیقه میگوید، از سوی برادران اش متهم شده است که میخواهد از برادراناش پول بگیرد و به شوهرش بدهد.
زهرا از دیگر زنانی است که به دلیل مطالبهی میراث از حق دیدار و رابطه با خویشاونداناش محروم شده است.
او میگوید، زمانی که دو خواهرش میراث خود را به برادراناش بخشیدند، وی مجبور شد به دلیل وضعیت نامناسب مالی، حق میراث خود را مطالبه کند و این مسئله خشم برادران اش را برانگیخت.
به گفتهی زهرا، به خاطر این عملکرد، برادراناش با او قطع رابطه کرده اند و به خواهراناش نیز هشدار داده اند که اگر با وی رابطه داشته باشند، آنها را طرد خواهند کرد.
به گفتهی آگاهان حقوقی اما بیباوری مردم به استقلال مالی زن، سبب شده است تا ادعای سهم میراث زنان با واکنشهای تند اجتماع و خانواده مواجه شود.
نصیراحمد صالحی، استاد دانشکدهی حقوق دانشگاه هرات میگوید، میراث حق شرعی و قانونی زنان است. به گفتهی آقای صالحی محرومیت زنان از حق این میراث نتیجهی فرهنگ مردسالار و آگاهی کم مردم از ابعاد حقوقی حق میراث زنان سبب شده تا زنان از حق میراث محروم باشند.
مسوولان در ادارهی امور زنان نیز میگویند، زنان به دلیل محرومیت از میراث به این اداره مراجعه میکنند.
سمیه طاهری مدیر بخش حقوق ریاست امور زنان ولایت هرات میگوید، زنان به دلیل محرومیت از میراث برای دادخواهی و مشورهخواهی به این اداره مراجعه میکنند.
او میافزاید، اگر این زنان بخواهند به صورت رسمی شکایت درج کنند، این اداره به آنان در قسمت مشورههای حقوقی و گرفتن وکیل مدافع کمک میکند.
در همین حال علمای دینی این اقدام زنان را نیک و میراث را حق زنان میدانند.
عبدالرحمن سلیم استاد دانشکده شرعیات دانشگاه هرات میگوید، میراث یکی از حقوق ثابت زن است که حتی در آن تمام بحثهای جزئی مطرح شده و زن مانند مرد از این امتیاز برخوردار است.
آقای سلیم میگوید:« زنان در طول تاریخ به این دو دلیل از ارث محروم بودند یکی اینکه زنان در مورد حق ملکیت خود آگاهی نداشته اند و موضوع دیگر چون بحث میراث مسئله مالی است مردان کمتر حاضر به پرداخت سهم زنان میشدند و آنرا حق خود میدانستند و زنان هم به دلیل رسم و عنعنات ناپسند جرأت درخواست میراث خود را نداشتند.»
به باور آقای سلیم جای خوشی است که زنان در مورد حق خود آگاهی حاصل کرده اند و برای بدست آوردن آن می کوشند.
گزارشگر: سیمین صدف