کمرنگ شدن پوشش برقع در هرات
گزارشی از : بهار افشارزاده
برقع که معرف زنان هراتی در گذشته مخصوصا زمان طالبان بود، در چند سال اخیر استفاده‌ی آن در بین زنان کاهش چشمگیری داشته است.
این پوشش از گذشته تا به حال اغلب با تحمیل به زنان پوشانیده شده است وجهان‌یان زنان افغانستانی را با این پوشش می‌شناختند، با واقف شدن زنان به حقوق شان، متغیر شدن دید جامعه به این پوشش و از طرف دیگر افزایش سطح سواد بانوان، برقع دیگر نماد و معرف زنان افغانستانی در جهان نیست.
50 در صد کاهش فروش برقع، که توسط برقع فروشان در هرات ادعا می‌شود خود گوای این مسئله است که دیگر زنان هراتی برقع را به صفت پوشش زن افغانستانی قبول ندارند.
عبدالغفور یکی از برقع فروشان جاده لیلامی شهر هرات که از کاهش فروشات برقع ناراضی است چنین می‌گوید: ” دراین اواخر فروشات ما بسیار کم شده است حتی شاید در روز یک برقع هم نفروشیم حالا مشتریان ما هم بیشتراز قریه‌ها هستند.”
حاجی عبدالله برقع فروش دیگریست که از کاهش بازار فروش برقع سخن می‌زند. وی می‌گوید :” در طول 30 سالی که دوکان برقع فروشی دارم درین مدت به این اندازه امروز شاهد کساد بازار فروش برقع نبوده‌ام”
بیشتر زنان و بویژه زنان دانش‌آموخته و آن‌هایی که در فعالیت‌های اجتماعی حضور دارند دیگر حاضر به پوشیدن برقع نیستند آن‌ها دیگر برقع را پوشش اسلامی نمی‌دانند.
ثریا دانشجوی دانشکده‌ی اقتصاد می‌گوید: از دید من برقع نه تنها حجاب کامل اسلامی نیست بلکه پوشیدن آن باعث می‌شود زن‌ها نتوانند به درستی حجاب خود را رعایت کنند.
او اضافه کرد: « هر شخصی که بخواهد حجاب را رعایت کند به همان مانتو هم آن‌طور که شریعت گفته می‌تواند آن را رعایت نماید.»
به باور جامعه شناسان بلند رفتن سطح فرهنگ مردم، باز شدن جامعه و عدم تمایل خانم‌ها به پوشیدن برقع از دلایلی است که سبب کاهش بازار فروش برقع در هرات شده است.
علی احمد کاوه جامعه‌شناس در این باره چنین می‌گوید: « در گذشته چادر برقع بهترین نوع پوشش دینی تلقی می‌شد، اما با باز شدن جامعه برقع دیگر یک نمادی از اسارت تلقی می‌شود که بیشتر خانم‌ها تمایلی به پوشیدن آن ندارند. »
با توجه به کمرنگ شدن فرهنگ پوشش برقع در هرات، اما؛ شماری از زنان هنوز هم در بند این نوع حجاب هستند و این پوشش بر آن‌ها تحمیل می‌شود.
سیمین‌گل بانوی ۶۰ ساله‌ایست که از تحمیل پوشیدن برقع شکایت دارد. وی می‌گوید: با گذشت ۴۰ سال از ازدواجش و داشتن پنج فرزند، عروس و نواسه باز هم شوهرش او را مجبور ساخته تا برقع بپوشد.
او توضیح داد:« من از پوشیدن برقع با این سن و سالم در مقابل اقوام و آشنایان خجالت می‌کشم اما شوهرم مرا وادار به پوشیدن آن می‌کند. شوهرم حاضر است قیمتی ترین برقع‌ها را برایم بخرد تا من بپوشم.»
در همین حال هنوز هم شماری از مردانی هستند که پوشیدن برقع را بر زنان خانواده تحمیل نموده و آن را حجاب اسلامی می‌دانند.
فضل الحق که یک پسر جوان است مادر و خواهرانش را مجبور به پوشیدن برقع می‌کند. وی می‌گوید: برقع یک حجاب کامل است و زنان مکلف اند که به خاطر خدا و پیامبرش این حجاب را داشته باشند.
این در حالیست که عالمان دین برقع را پوشش اسلامی نمی‌دانند.
به گفته‌ی فضل احمد مهاجر استاد دانشکده‌ی شرعیات دانشگاه هرات، در پوشش اسلامی آشکار بودن صورت، دست و پا مجاز است.
