«روزی به اهدافم خواهم رسید»
فرشته یعقوبی، دانش‌آموخته‌ی حقوق و علوم سیاسی با سابقه‌ی هشت سال فعالیت در حوزههای مختلف وی یکی از فعالان حقوق زن در ولایت هرات نیز است برای بحث پیرامون فعالیت‌های خانم یعقوبی، خبرگزاری بانوان افغانستان با او گفت‌وگویی را ترتیب داده است که در ادامه می‌خوانید.
پرسش: به صورت فشرده، در مورد فعالیت‌های تان بگویید؟
پاسخ: فعالیت‌های اجتماعی و مدنی من در سال 1392 آغاز شدند. برعلاوه‌ی تجربه‌ی کاری دو ساله در دادستانی و ریاست عدلیه، مصروف کار در مؤسسات نیز بوده‌ام. از سال 2016 به این‌سو در مؤسسات مختلف محلی، ملی و بین‌المللی در بست‌های متفاوت فعالیت کرده‌ام. هم‌چنان عضویت ده‌ها کمیته‌ی مختلف در سطح ملی و بین‌المللی (کمیته‌ی ملی دادخواهی، معاون شبکه امانت‌داری ولایتی، معاون سکرتریت جامعه مدنی، مسئول انجمن شهروندان و…) را نیز دارم.
پرسش: برای زنان در حوزههای مختلف کار کردید، چرا خواستید در این زمینه کار کنید؟
پاسخ: در بیش‌تر از ده شهرستان برای زنان کار کرده‌ام. دیدگاه‌ام این است، که من و امثال من که می‌توانیم کار اندکی برای زنان انجام دهیم، مسئولیت داریم تا برای انجام آن اقدام کنیم. زنان شایسته این همه مصیبت و بدبختی نیستند و می‌خواهم با فداکاری گامی مؤثر در قسمت کاهش این مصیبت‌ها گام بگذارم.
پرسش: فضای هرات برای فعالیت زنان چقدر آماده است؟
پاسخ: زنان در تمام افغانستان – به‌شمول هرات – از وضعیت کاری خوبی برخوردار نیستند. ما شاهد هستیم که همه روزه زنان شاغل در هر نقطه‌ی هرات مورد تهدید و سرزنش قرار می‌گیرند و این امر گاهی باعث کاهش دل‌گرمی زنان به کار بیرون از خانه شده است.
پرسش: از دید شما عمده‌ترین چالش‌های زنان در هرات چیست؟
پاسخ: زنان در افغانستان و به ویژه در هرات، از چالش‌های بی‌شماری رنج می‌برند. عده‌ای از این چالش‌ها عمومی است که از ناامنی، فقر، ناآگاهی نشأت می‌گیرند و بعضی از مشکلات ناشی از فرهنگ و سنتی‌ست که همیشه بر علیه زنان استفاده شده اند. نظام مردسالارانه و زن‌ستیز هنوز هم در هرات وجود دارد و زنان همیشه قربانی این نظام بودند. شاید روزی فقر کاهش یابد، ناامنی از بین برود و آگاهی افزایش یابد، اما تا فرهنگ یک جامعه و دیدگاه مردم در مورد زنان تغییر نکند، همه روزه شاهد خشونت‌های متعددی برعلیه زنان خواهیم بود.
و آن‌کَه می‌تواند زنان را از این وضعیت بیرون کند، تلاش خود زنان در قسمت افزایش دانش و آگاهی است. باید با تخصص در مقابله این چالش‌ها مبارزه کنند.
پرسش: عامل و ریشه این چالش‌ها چیست؟
پاسخ: وابسته‌گی مالی، فقر اجتماعی، فقر فرهنگی، ذهنیت‌های بسته و فرسوده مردان و زنان، بی‌باوری به زنان، نبود هم‌آهنگی بین خود زنان، پایین بودن میزان آگاهی و الگوبرداری‌های غلط از عوامل عمده‌ی این چالش‌ها هستند.
پرسش:، در راه فعالیت برای زنان با چه چالش‌های روبرو شده‌اید؟
پاسخ: من هم، همانند سایر زنان و دختران هرات با همه‌ی این چالش‌هایی که قبلا ذکر کردم، مواجه شدم. اما تلاشم هیچ‌گاهی در قسمت مقابله با این ناهنجاری‌ها متوقف نشده است و همیشه از در خط مبارزه با خانواده، اقوام و اجتماع خود قرار داشتم.
پرسش: تاکنون فعالیت‌های سیاسی داشته‌اید؟
پاسخ: از دیدگاه من، هر فعالیتی که موجب ایجاد یک تحول و تغییر در وضعیت زندگی افراد شود، یک حرکت و فعالیت سیاسی شمرده می‌شود که من در این مورد فعالیت‌های زیادی را انجام داده‌ام. اما به گونه‌ی مستقل هیچ‌گونه فعالیتی تحت‌نام فعالیت سیاسی انجام نداده‌ام. پیشنهادهای زیادی در این قسمت داشته‌ام، اما به‌دلیل باور نداشتن به‌فضای سیاسی افغانستان و دور ماندن از مسائل قومی، زبانی و نژادی ترجیح دادم تا به‌فعالیت‌های مدنی خو نسبت به فعالیت‌های سیاسی ارحجیت بدهم.
پرسش: زنان در هرات وضعیت ایده‌آلی ندارند. همه ساله آمار خشونت در حال افزایش است. حضور زنان در بست‌های کلیدی اندک است و… از دیدگاه شما این‌که شاهد تغییر اساسی در وضعیت زنان نیستیم، دلیل‌اش چه است؟
پاسخ: حرف‌تان دقیق است. به‌باور من، مقصر وضعیت فعلی زنان هم دولت است و هم‌خود زنان. زیرا از یک‌سو دولت برنامه‌ای مشخص و منظمی برای از بین بردن این چالش‌ها نداشته است و همه‌ی مسائل و قوانین مربوط به‌زنان بر روی کاغذ باقی مانده است و بیش‌تر از زنان به‌شکل نمادین استفاده شده است. و از سویی هم خود زنان تا به‌حال مؤفق به ایجاد یک انسجام و هم‌آهنگی در بین خود نشده اند تا این‌گونه بتوانند بنیه و ریشه‌ی خود را تقویت ببخشند. همیشه، زمانی‌که با بحران روبرو شده‌اند، میدان را خالی کرده اند و سایر زنان هم خیلی‌کم از آن‌ها حمایت و پشتیبانی کرده اند.
پرسش: آیا به هدفی که از سال‌هاست برای رسیدن به آن تلاش می‌کنید، رسیده‌اید؟
پاسخ: اهداف من بسیار بزرگ است. آن‌چه نیاز دارم، زمان و انرژی کافی است. تا فعلا در مسیری که گام گذاشتم مؤفق بودم و به‌امید خداوند، روزی به اهداف بزرگم خواهم رسید و صدای زنان بی‌صدای افغانستان خواهم بود.
پرسش: برای حل چالش‌های زنان در هرات چه کار‌های باید انجام شود؟
پاسخ: نیاز به یک برنامه و کار دوام‌دار بخاطر رفع چالش‌های موجود برای زنان است. مشکلات زنان باید توسط زنان بررسی شود و برای حل آن دادخواهی شود. پروژه‌های رسیدگی به مشکلات زنان به پروسه تبدیل شوند و ذهنیت افراد را در مقابل زنان به‌شکل مثبت آن تغییر یابد.
پرسش: در پایان، راه برون‌رفت از این وضعیت نابهنجار چیست؟
پاسخ: تنها خود زنان می‌توانند خودشان را از این وضعیت نجات بدهند. باید تلاش کنند، آگاهی خود را بالا ببرند، به میزان دانش خود بی‌افزایند و در مقابل زن‌ستیزان مبارزه کنند.
ترتیب کننده: ضیاگل عظیمی
