«با شنیدن هر درد و مشکلی از زنان به خود میپیچیدم»
مژده بهنود، معاون سخنگوی وزارت انرژی و آب است، او تجربهی چندین ساله در عرصهی فعالیتهای مدنی و رسانهای دارد. برای معرفی بیشتر وی، با او گفتگویی ترتیب دادم که در ادامه میخوانید.
پرسش: گرچه با شما آشنایی نسبی داریم، اما برای شناخت بیشتر میخواهیم از زبان خودتان بشنویم، مژده بهنود کیست؟
پاسخ: در روزگارانی که طبیعت جامهی سبزاش را آهسته آهسته از تن میکشید تا جامهی طلاییرنگ بر تن کند، درختان هم برگریزان قشنگی داشت و آفتاب با نیمی نگاه به جهان میتابید، وزش بادهای سردسیر در راه بود که در نیمه شب فصل پاییز با درد جانکاه در وجود مادرم، من تولد شدم، تولد من روشناییبخش کاشانهی کوچک پدر و مادرم شد. چون نخستین دختر خانواده بودم.
دورهی کودکیام از بهترین دوران زندگی من بود که شامل مکتب گردیدم به دنیایی از آدمهای رنگین اطرافم داخل شدم، دوران مکتب از بهترین دورهها بود بعد آنکه از لیسه عالی مخفی فارغ شدم، شناختم با جامعه و اطرافیانام بیشتر شد و خودم و جامعه را بهتر شناختم.
در سال 1391 شامل دانشکدهی ادبیات دپارتمنت انگلیسی دانشگاه بدخشان شدم دورهی دانشگاه دورهیی برای بهتر شناختن جامعه و دردهای مشترک زنان برایم شد و همین درد و دغدغههای زنان و ناهنجاریهای جامعه وادارم کرد تا تصمیم برای مبارزهی جدی علیه بیعدالتیهای اجتماعی در قبال زنان بگیرم و این تصمیم نیاز به آدرس مشخص داشت که باید از آدرسی وارد کارزار مبارزات عدالتخواهانه برای زنان شوم. بنابر این، عضویت مجتمع جامعهی مدنی بدخشان را گرفتم، هرچند عضو جامعهی مدنی بودن در آن شرایط دشوار بدخشان برایم دشوارتر بود اما تسلیم نشدم و همه حرفها و حدیثها را نادیده گرفتم.
مدت سه سال به حیث عضو جامعه مدنی، برای بهبود وضعیت اجتماعی، فرهنگی، فعالیت کردم..
بعد از سه سال بودن در کنار فعالیتهای مدنی دانشگاه را تمام کردم و سپس ازدواج کردم و برای داشتن یک زندگی آیده آل که هرچند در کشورما کمتر ممکن است در کنار همسرم تلاش کردم و شامل کار در اصلاحات اداری شده و بهحیث هماهنگکننده و آموزگار برنامهی مدیریت برای بانوان_شهرستان کشم ولایت بدخشان کار کردم.
با آغاز نخستین کار نیمه دولتی و نیمه خصوصی در کنار بانوانی قرار گرفتم که هرکدام درد و دغدغههای جانکاه در زندگی شان داشتند از زبان هرکدام حکایات از خشونتها، پدرسالاری، بیوفایی همسران، قیودات خانوادگی در ظاهر شدن زن در اجتماع شنیدم.
با شنیدن هردرد و مشکلی از زنان به خود میپیچیدم که چگونه بتوانم کاری برای زنان دردمند سرزمینام انجام دهم و این دلایل باعث شد تا بیشتر کار کنم و دستاوردی برای زنان داشته باشم.
بعداز پشت سرگذشتاندن فراز و فرودهای زندگی، مدت هفت ماه به انستیوت علوم صحی پامیر تدریس کردم و در آغازین روزهای سال 1396 بهحیث مدیر مسئول تلویزیون مهر و رادیو درخشان آغاز به کار کردم و درین جریان افتخار عضویت شورای عالی صلح را در کمیتهی ولایتی بدخشان کسب کردم و از این طریق میتوانستم هم برای زنان و هم برای صلح و آبادانی کشور مبارزه کنم..
در نیمه سال 1397 از کارم در تلویزیون مهر استعفا دادم و به مرکز کشور_کابل نقل مکان نمودم تا بیشتر کار کنم، درس بخوانم و مسئولیت ام را در قبال وطنم ادا کنم.
مدت کوتاه در کابل بیکار بودم که مطالعه میکردم و در آغازین روزهای سال 1398 در لویه جرگه مشورتی بخش مطبوعات آغاز به کار کردم. لویه جرگهی مشورتی دریچهی بود برای شناخت بهتر و بیشتر چهرههای جدید. بعد از ختم کار در لویهی جرگه مشورتی به عنوان معاون سخنگوی وزارت انرژی و آب به کارم آغاز کردم.
پرسش: از فعالیتهای مدنی تان یاد کردید، از دیدگاه شما شرایط کار برای فعالیتهای مدنی زنان از گذشتهها تا کنون چقدر تغییر کرده است؟
پاسخ: زنان از گذشتهها تا اکنون در شرایط دشوار با چالشهای فراوان رزمیده اند، اما شمهی از ناهنجاریهای اجتماعی و مشکلات که فرا راه شان وجود داشت، کم نشده است. ساختن شرایط کاری و فعالیت بستهگی به تلاش و مبارزهی زنان دارد و ما هنوزهم نیاز به کار بیشتر برای ساختار یک جامعهی عاری از خشونتهای جنسیتی داریم.
پرسش: با چه مشکلاتی مواجه شده اید؟
پاسخ: مشکلات تمامی ندارد، اساسیترین مشکل ما در اجتماعی است که ما زنان در آن تار و پودمان را تنیدهایم، این مشکلات شامل آزارهای خیابانی، نگاههای غرض آلود، تهدیدها، یاوهگوییها و به انزوا کشانیدنهاست که سالهای متمادی دامنگیر همهی زنان بوده است و بعد از ما نسلهای بعدی هم گرفتار اند، برای برچیده شدن بساط این نابسامانیها نیاز به مبارزات نفسگیر داریم.
پرسش: جایگاه زنان را در فعالیتهای اجتماعی و سیاسی چگونه میبینید؟
پاسخ: جایگاه زنان در فعالیتهای اجتماعی و سیاسی آبشخور فکری متفاوت دارد و دیدگاههای مختلف در مورد حضور زنان در فعالیتهای سیاسی و اجتماعی است که گاهی به محدودیتهای میانجامد که زن را قید در چارچوب خانه میکند و در طول تاریخ در
مورد مشارکت و فعالیت زنان بحثهایی صورت گرفته که اثرات اندک بالای روند زندگی اجتماعی و سیاسی زنان داشته است و عامیانهتر میخواهم بگویم که زنان خیلی تلاش کرده اند، رزمیدهاند و فعالیتهای چشمگیر داشته اند برای داشتن جایگاه بهتر در بحث سیاست و اجتماع. لیکن این همه جانفشانیهای زنان در اکثر موقعیتها نادیده گرفته میشود و برهمه چیز به دید و عینک مردانه نگاه میشود، امیدوارم این دیدگاه روزی تغیر کند و ما زنان در جایگاه اجتماعی و سیاسی کشور مشخصاً تعریف شویم.
پرسش: از فعالیتهای مدنی تان در بدخشان برای مان بگویید، از کجا و چطور آغاز کردید؟
پاسخ: در بدخشان مدت سه سال با داشتن عضویت مجتمع جامعه مدنی فعالیتهای مدنی از قبیل دادخواهیها، برنامههای آموزشی، جلسههای بررسی از کارکرد سکتورهای دولتی و غیر دولتی، راهپیماییهای مسالمتآمیز در اعتراض به مسایل مهم کشور که در آن ملت کمتر نادیده گرفته میشد، پاکی و صفایی شهر، غرص نهال برای سرسبزی از فعالیتهایی بود که در بدخشان انجام دادیم.
پرسش: از دیدگاه شما برای ایجاد تغییرات مثبت در وضعیت زنان چه باید کرد؟
پاسخ: برای ایجاد تغیر مثبت در سیر روند زندگی زنان باید تمام زنان از هویت و حقوق شان آگاهی یابند و هیچ زن افغان در هیچ گوشه و کنار ناآگاه از حقوق و هویت زنانهگیاش نماند و کار موثر هم این است تا جلو پروژههای تجارتی به نام زنان گرفته شود چون سالهاست به نام زن افغانستان پروژهها تجارت میکنند.
پرسش: چطور شد که از فعالیتهای مدنی به کار دولتی روی آوردید؟
پاسخ: من در کنار فعالیتهای مدنی، اجتماعی و فرهنگی همیشه یک ماموریت رسمی در نهادهای دولتی_خصوصی داشتم و سمت معاونیت سخنگو مطابق رشتهی کاریام است و من تجربه چندین سالهی رسانهای دارم، این وظیفهی خطیر و پرمسئولیت است که با تمام تلاش به روزترین اطلاعات را از فعالیتها و کارکرد وزارت به رسانههای و ملت شریک میکنم.
پرسش: فعالیتهای مدنی زنان، چقدر دیدگاههای مردم نسبت به کار زنان را تغییر داده است؟
پاسخ: مردمی که سالهاست ذهن خالی اند و شرعیت را بسته به تار موی زن میبینند هیچ دل خوش از فعالیتهای زنان در اجتماع ندارد و کمتر مردانی را در جامعهی به شدت بسته و مذهبی چون افغانستان پیدا میشود که نسبت به کار و فعالیت زن دید مثبت داشته باشند و من از تجاربی که دارم مطمینام این دید مردسالارانه نسبت به فعالیتهای زنان باقی و ماندگار میماند و اگر اندک تغیری هم بیاید آنهم بستهگی به انسجام کلی زنان دارد که متاسفانه زنان کشورمان چندان انسجام قابل ملاحظه ندارند.
پرسش: سهم زنان را در ادارههای دولتی چگونه ارزیابی میکنید؟
پاسخ: حضور زنان در ادارات دولتی نسبت به سالهای قبل پر رنگ و قابل ملاحظه است در صورتی که زنان اقتدار شان را حفظ کنند این امر بیشتر میشود.
قلم زدنت، قدم زدن در سرزمین زیبای آرمان هاست و پرگشودن تا قاف. یادمان باشد برای رسیدن به قاف حقیقت آرمان ها باید سیمرغ شویم تا پرگشودنمان ، رسیدن باشد.
به راستی چه زیباست اندیشه ای که در مقابل قلم زانو زند و واژه هایی که در خدمت بیان حق برآید.
و “قلم” بهانه ای شد تا ذهنمان را از قید کلمات بی شمار رها کرده و جسورانه در بیکران دنیای “خبر” خلاصه شویم.