افراط‌گرایی مذهبی، خطری قدیمی و تهدیدی تازه

افراط‌گرایی مذهبی از دیر باز در لایه‌های اجتماعی افغانستان و به ویژه شهر مذهبی هرات وجود دارد و این پدیده‌ گه‌گاه نگرانی‌های شبیه کابوس را برای شهروندان به وجود آورده است. اکنون نیز در گیر ودار مقابله با ویروس کرونا که در این شب و روزها قصد بلعیدن شهر هرات را دارد نیز دامن این مردم را رها نمی‌کند.
حتما فراموش نکرده اید که چندی پیش در هرات عالمی سر منبر آمد و زنان هرات را متهم به بی‌حجابی کرد و هشدار داد که ازین پس خودش به جای حکومت، حدود خدا را جاری خواهد کرد و حتما بی‌خبر نیستید که این شخص در این روز و شب‌هایی که مردم با ویروس مهلک کرونا دست و پنجه نرم می‌کنند، فتوا داده که کرونا ویروس برای کافران عذاب است و برای مسلمان رحمتی‌ست از سوی خدا.
او هم‌چنان گفته که کسی که بر اثر بیماری کرونا بمیرد شهید می‌شود.
گفتنی‌ست که هرگاه نام این ملا و ملاهای دیگر از سر زبان ملت می‌افتد، سعی می‌کنند با ترفندی خود شهره‌ی شهر سازند. مجیب‌الرحمان انصاری یکی از ملاها، هرازگاهی، با صدور فتواهایی خود را نقل مجلس کاربران فضای مجازی و حقیقی می‌کند.
در کنار مولوی انصاری اما ملایان دیگری نیز هستند که این روش را پیشه کرده اند!
در گیر و دار ابتلای شهروندان هرات اما بسیاری از ملاهای که میانه‌رو تلقی می‌شدند نیز بر خلاف درخواست نهادهای صحی برای لغو نمازهای جماعت، به برپایی نمازهای جماعت تاکید کردند، تا این که هم‌زمان با وخیم‌تر شدن اوضاع وزارت ارشاد حج و اوقاف دستور لغو نمازهای جماعت را داد اما با آن هم نمازهای جماعت کماکان در مسجدهای هرات و به ویژه مسجد جامع هرات برگزار می‌شود.
این که هدف این ملاها، برای کوک کردن ساز مخالف در برابر هر نهاد صحی و یا حکومتی چیست را دقیق نمی‌توان گفت اما چیزی که مشخص است این است که خودبینی و تاختن بر اسپ جهالت برخی از مردم را می‌توان یکی از این اهداف شناخت.
مسئله‌ی نگران‌کننده اما در این میان این است که حکومت تا کنون به این نوع افراط‌گرایی لجام گسیخته‌ی موجود در هرات هیچ واکنشی نشان نداده است که می‌تواند دو احتمال وجود داشته باشد.
نخست این که فرد اول حکومت چنان درگیر امتیاز‌طلبی و سرکوب رقیبان سیاسی خویش است که به موضوعاتی چون رشد افراط‌گرایی در هرات فکر نمی‌کند و یا این که آن را تهدیدی برای مردم نمی‌شمارد.
دودیگر این که حکومت می‌ترسد در صورتی‌که واکنشی نشان دهد، این ملایان هم‌چون تجربه‌های گذشته، از جهالت برخی سواستفاده کرده و به وسیله‌ی پیروان پروپاقرص خود که بیشتر در میان قشر فرودست و کم‌سواد جامعه اند، حکومت را سرنگون سازد.
اگر چه در این میان، انتقادهایی همواره بر کارکرد این افراط‌گرایان دینی وجود دارد اما مسئله‌ی نگران‌کننده این که است که انتقادها بیشتر در صفحات مجازی و گه‌گاه با نام‌های مستعار وارد می‌شود در حالی‌که پیروان افراط‌گرایی مذهبی در هرات با هویت واقعی خود در فضای مجازی و حقیقی ازین رویکرد استقبال می‌کنند.

سیمین صدف