گفت‌گوهای صلح؛ زنان افغانستانی در دوراهی بیم و امید

در حالی‌که قرار است امروز، توافق‌نامه‌ی صلح افغانستان میان آمریکا وطالبان امضا شود، چانه‌زنی در مورد چگونگی وضعیت زنان پس از سهم احتمالی طالبان در حکومت جدید هنوز هم جریان دارد، این زنان، از بیم و امیدهای پس از صلح می‌گویند.آزادی‌های زنان، آزادی رسانه‌ها و قوانین تازه تصویب‌شده به نفع زنان و کودکان، از دوستاوردهای حکومت پساطالبان به شمار می‌رود و بیم به وجود آمده برای از دست رفتن این دستاوردهاست.

تغییر افکار افراط‌گرایانه‌ی طالبان به یک‌بارگی و بدون هیچ تضمینی، از سوی برخی از زنان ناممکن عنوان می‌شود.

عزیزه خیراندیش فعال حقوق زن در هرات باورمند است که «برچیدن بساط کشتن و بستن، به معنای صلح نیست».

به باور وی، صلح زمانی معنا دارد که آزادی‌های فردی به رسمیت شناخته شود.

«اگر حقوق زنان قربانی صلح شود، این صلح معنایی نخواهد داشت.»

او هرچند تصور روشنی از وضعیت زنان پس از گفت‌گوهای صلح و احتمال سهیم شدن طالبان در حکومت وجود ندارد، اما می‌گوید، اگر در گفت‌گوهای صلح زنان سهم فعال داشته باشند، امیدواری وجود دارد که دستاوردهای موجود در این زمینه، از بین نرود.

خانم خیراندیش می‌گوید، باید تضمینی وجود داشته باشد که در صورت سهیم شدن طالبان در حکومت، افکار افراط‌گرایانه‌ی برخی گروه‌های تندرو بیش از این رشد نخواهند کرد.

اما مسعوده کرخی، نماینده‌ی مردم هرات در مجلس نمایندگان خوش‌بین است که در صورت اشتراک طالبان در نظام، تغییرات بنیادی در رفتار و افکار شان بیاید.

او معتقد است که در صورت پیوستن طالبان به حکومت، آنان نیز به عنوان یک جریان سیاسی، چون دیگر جریان‌های سیاسی در افغانستان حضور خواهند داشت نه بیشتر.

به باور کرخی، پس از 18 سال جنگ، گفت‌گوهای صلح به این خطر می‌ارزد تا دیده شود، چه تغییراتی در دیدگاه و سیاست طالبان آمده است.

او معتقد است که جدا از بحث طالبان، هم‌اکنون انسان‌های متحجر و افراطی در قالب نظام و اجتماع وجود دارند اما قرار نیست طالبان و افراط‌گرایان، قدرت مطلق را به دست گیرند.

به گفته‌ی خانم کرخی، در مورد مسایل حقوق زنان و حقوق بشری، بحث‌های گسترده‌یی صورت خواهد گرفت و تغییرات به وجود آمده در افکار طالبان را گذشت زمان پاسخ می‌دهد.

وی باور دارد زمانی که طالبان وارد تعاملات سیاسی شوند، در افکار و عقاید شان چون دیگر جناج‌های که وارد نظام شدند، تغییرات می‌آید.

عدم آگاهی سران حکومت از متن این توافق‌نامه اما نگرانی شماری از زنان را برانگیخته است.

رومینا عثمانی فعال حقوق زن در هرات نیز در صفحه‌ی فیس‌بوک‌اش نوشته که توافق‌نامه‌ی صلح میان آمریکا و طالبان در حالی امضا می‌شود که دولت و مردم افغانستان از محتویات این توافق‌نامه بی‌خبر اند.

گلثوم صدیقی، نیز می‌گوید: “پیراهنی که آمریکا و طالبان برای مردم افغانستان می‌دوزند، اندازه‌ی تن این مردم نخواهد بود.” خانم صدیقی باور دارد که با توجه به اوضاع موجود در افغانستان، این مردم اند که باید در مورد چگونگی توافق‌نامه‌ی صلح تصمیم بگیرند.

به گفته‌ی خانم صدیقی، هیچ تضمینی وجود ندارد که طالبان و یا دیگر گروه‌های متخاصم، در صورت پیوستن به حکومت، به حقوق مردم افغانستان جدا از تبعیض جنسی و قومی ارج بگذارند.

گزارشگر: سیمین صدف