تو میدانی دین چه میگوید؟
مجیبالرحمان انصاری با همه غوغایی که به پا کرده است دوتا حرف بیشتر ندارد. یکی اینکه جای زن در خانه است، دیگر آنکه صورت زن عورت است. در گفتوگوهایش بر سر همین دو مسأله تأکید دارد و تفسیر این سخن که «مردان بیغیرت زنان بدحجاب دارند» تا به قول خودش، برای مردان انگیزه دهد که خود وارد کارزار شده و اجازه ندهند زنانشان از خانه خارج شوند. راستش ما میدانیم و همه میدانند که آقای انصاری چه میگوید و سخن او چه معنا دارد، اینکه نیازی به تفسیر و تعبیر ندارد، اتفاقاً آنکه نمیداند چه گفته و چرا گفته شاید خود آقای انصاری باشد نه مخاطبان او! اینکه با چنین جملۀ سخیفی میخواهد برای مردان انگیزه بدهد؛ خیلی مشخص و واضح است و نیازی به توضیح ندارد، اما آنچه قابل تامل و درنگ است، پیامد این سخنان است و در جامعهی مطرح میشود که هشتاد درصد آن از ابتداییترین دستور دین که همانا خواندن و نوشتن است، محروم اند.
مولوی انصاری نمیداند که اینجا وقتی سخن از غیرت مردانه به میان میآید جز تیغ و شمشیر قضاوت نمیکند. در چنین جامعهی وقتی سخن از بیغیرتی گفته شود، باید نگران عواقب آن بود. چه کسی برایت گفته که جای زن در خانه است؟ اگر جای زن در خانه میبود، چرا امالمؤمنین خدیجةالکبری (رض) به کار تجارت مشغول بود؟ اگر جای زن در خانه میبود چرا امهاتالمؤمنین (رض) حتی در شرایط سخت جنگ و نبرد به غزوات برده میشدند؟ اگر جای زن در خانه است، چرا پیامبر اجازه داد که حضرت عایشه (رض) به تماشای میدان شمشیر بازی بایستد و از بالای شانۀ پیامبر (ص) آن میدان را تماشا کند؟ اگر جای زن در خانه میبود، باز چرا امالمؤمنین عایشه (رض) رهبری جنگ جمل را عهدهدار شد؟ اگر جای زن در خانه است چرا اسماء بنت ابوبکر (رض) به تنهایی رهسپار دشت و بیابان میشد تا برای پدرش و پیامبر (ص) به غار ثور غذا ببرد؟ اگر جای زن در خانه بود چرا عمر بن خطاب (رض) در پاسخ زنی بر سر منبر گفت: «اصابت امرأة و أخطأ عمر» این سخن را در کجا گفت؟ رفت به در خانۀ آن زن و در گوش او نجوا کرد؟
اصلاً میدانی نخستین کسی که جانش را در راه دین و اسلام قربان کرد و افتخار نخستین شهید اسلام را به دست آورد، یک زن بود و نه یک مرد! از این مسایل خبر داری یا خودت را به کوچۀ به قول مردم حسن چپ میزنی؟ اینها در کجا اتفاق افتاده؟ در روزگاری غیر از روزگار پیامبر (ص) و خلفای راشدین؟ اینها نمونههای اندکی است که در صدر اسلام اتفاق افتاده و پیامبر و یارانش شاهد آن بودهاند و حکایت از آن دارد که جای زن در خانه نیست، جای زن در اجتماع است تا پیکرۀ اجتماع با آن تکمیل گردد. جای زن در میدان نبرد است! جای زن در مکتب است، جای زن در مطب و شفاخانه است، جای زن در عرصۀ اقتصاد است، جای زن در همه عرصهها است! اصلاً تو میدانی وقتی میگویی جای زن در خانه است، جامعه را از بیشتر از پنجاه درصد نیرو و اندیشه تهی میکنی؟ اصلاً تو میدانی که وقتی یک جامعه از بیشتر از پنجاه درصد نیرو و اندیشه تهی شد، چه اتفاقی رخ میدهد؟ ما میدانیم تو چه میگویی؛ اما تو نمیدانی دین چه میگوید.
وانگهی سخن از حجاب و غیرت میزنی، آیا میدانی دیدگاه فقها در مورد حجاب به چند دسته تقسیم میشود؟ اگر واقعاً بر این امر آگاهی داری چرا به مردم بیان نمیکنی و دو پایت را به یک کفش کردی و تنها قرائت خودت را تکرار میکنی! اصلاً تو آنقدر از قضایا دور هستی که حتی نمیدانی در جامعهی که تابلوی حجاب نصب کردی و زنان را به بدحجابی و مردان را به بیغیرتی متهم ساختی، زن بیحجابی وجود ندارد چه رسد به بدحجاب، وانگهی سخن از غیرت میگویی که ما مثالهای زیادی از صدر اسلام داریم که حضور زن را در جامعه به اثبات میرساند و با افتخار و غیرت نام چند همسر پیامبر (ص) را گرفتیم که تمام مسلمانان به نام آنان افتخار میکنند.
راستی یادمان رفته بود که تو به کارکرد زن در اجتماع باور نداری و فکر میکنی آدمهای با غیرت اسم همسرشان را محفوظ نگاه میدارند و در کتابها نمینویسند، غیرت این نیست که زن را به خانه حبس کنی! غیرت آن است که به زن فرصت دهی تا افتخاراتی بیافریند که نامش ثبت تاریخ گردد، چنان که در صدر اسلام چنین شد. مثلاً مانند گوهرشاد بیگم که بیشتر از پنجصد سال از روزگارش سپری شده و هنوز آثار خیرش به همه جا جاری است.
راستی، زنی خوب است که پس از پنجصد سال، هنوز آثار خیرش میدرخشد! ما میدانیم تو چه میگویی، آیا تو خود میدانی چه میگویی و چه میجویی؟ ما میدانیم تو چه میگویی، آیا تو خود میدانی دین چه میگوید؟ راستی تا یادمان نرفته بگوییم که ما میدانیم تو عالم نیستی! تو خود این را میدانی؟
نویسنده: فاروق هروی