شمار زنان خبرنگار در سالهای اخیر رو به کاهش بوده است
شماری از نهادهای حامی رسانهها و زنان خبرنگار از ناامنی و فرهنگهای سنتی رایج در جامعه ابراز نگرانی میکنند. این نهادها میگویند که فرهنگهای ناپسند و مشکلات امنیتی، سبب شده است که بیشتر بانوان خبرنگار به فعالیت در رسانهها نپردازند و شمار بانوان خبرنگار رو به کاهش باشد.
مجیب خلوتگر، رییس اجرایی نی یا نهاد حمایتکننده رسانههای آزاد افغانستان در این رابطه گفت که مشکلات امنیتی و سنتهای ناپسند در شماری از ولایتها سبب شده است که زنان خبرنگار در رسانهها فعالیت نکنند. هر چند از شمار بانوان خبرنگار در رسانهها، آمار دقیقی در دست نیست، اما رییس اجرایی نی میگوید که در حال حاضر یکهزار و ۷۰۰ کارمند رسانهای زن در بخشهای گزارشگری، گویندهگی، امور فنی و مدیریت رسانه فعالیت دارند.
عاطفه سادات، بانوی خبرنگار در کابل میگوید، در فعالیتهای رسانهایاش که تا اکنون انجام داده، بارها با مشکلاتی مواجه شده است. او میگوید هرچند مشکلات امنیتی سد راه کار رسانهایاش قرار نداشته، اما عقیده و سنتهای ناپسندی که در جامعه وجود دارد، بارها برایش مشکلساز شده است. عاطفه میگوید، با وجودی که در اکثر ولایتها مشکلات امنیتی وجود ندارد، اما به دلیل نحو دید مردم و سنتهای ناپسندی که در ولایتها مروج است، زنان خبرنگار نمیتوانند در رسانهها کار کنند. او رویارویی با این سنتهای ناپسند را از توان یک دخترخانم خارج میداند و میگوید: «فکر کنم این در توان هر دختر خانم نیست که با این سنتها مقابله کند.»
وی تصریح کرد که تعداد کارمند زن در رسانهها از زمان آغاز حکومت وحدت ملی رو به کاهش است. به گفتهی آقای خلوتگر، در زمان حکومت وحدت ملی در شمار بانوان کارمند در رسانهها «حدود ۵۰۰ تن» کاهش به میان آمده است. این در حالی است که در سال ۲۰۱۴ میلادی در حدود دو هزار و ۲۰۰ تن از خانمها و دختران در رسانهها کار میکردند.
با این حال آقای خلوتگر بیان داشت که زنان خبرنگار در هفت ولایت، به دلایل مختلف، اجازه کار در رسانهها را ندارند. به گفته او در ولایتهای نورستان، پنجشیر، پکتیکا، میدانوردک، ارزگان و زابل، زنان خبرنگار به دلیل فرهنگهای رایج و همچنان ناامنی در رسانهها فعالیت ندارند. آقای خلوتگر تصریح کرد که فرهنگ و عنعنههای ناپسند بارزترین مانع کار زنان خبرنگار در ولایتها بوده است. او گفت علیرغم اینکه ولایت پنجشیر یکی از ولایتهای امن است، اما به دلیل سنتی بودن این ولایت، بانوان خبرنگار در آنجا فعالیت ندارند.
آقای خلوتگر با ابراز نگرانی از فعالیت نکردن بانوان خبرنگار در این ولایتها گفت: «با وجود اینکه در شماری از این ولایتها مشکل امنیت نیست، ولی فعالیت نکردن بانوان خبرنگار این پیام را به ما میرساند که جامعه ما به طرف بافتهای اجتماعی سنتی بسته در حرکت است و این یک پیام خوب نیست.»
وحیده فیضی، مسوول بخش جندر در کمیتهی مصونیت خبرنگاران افغان نیز ناامنی، معاش اندک در رسانهها و سنتهای رایج در اجتماع را از چالشهای عمده فراروی کار بانوان خبرنگار عنوان میکند. خانم فیضی به ۸صبح گفت که نزدیک به ۱۰ ولایت است که زنان خبرنگار در آن فعالیت ندارند. هر چند خانم فیضی نامی از این ولایتها نمیبرَد، اما میگوید که شمار اندک زنان خبرنگار در رسانهها فعالیت میکنند. او دلیل کمبودن بانوان کارمند در رسانهها را کمبودن معاش و سنتهای رایج در اجتماع میداند. به سخن او: «به دلیل کمبود معاش در رسانه، ناامنی و سنتهای رایج در جامعه، خانوادهها کمتر اجازه میدهند تا دخترخانمها به عنوان خبرنگار در رسانهها کار کنند.»
توجه نکردن به مشکلات خبرنگاران، چالشها در گردآوری معلومات برای گزارشسازی، پرداخت معاش کمتر در بدل فعالیت رسانهای، برخورد ناپسند اجتماع، دید زنستیزانه و حاکمیت فرهنگ مردسالارانه از چالشهای عمده در این راستا بوده است که همواره زنان خبرنگار از آنها یاد کردهاند. اکنون شماری از زنان خبرنگار که در رسانهها فعالیت دارند، میگویند که این عوامل سبب شده تا کمتر از سوی خانوادهها اجازه فعالیت به آنها داده شود.
عاطفه سادات، بانوی خبرنگار در کابل میگوید، در فعالیتهای رسانهایاش که تا اکنون انجام داده، بارها با مشکلاتی مواجه شده است. او میگوید هرچند مشکلات امنیتی سد راه کار رسانهایاش قرار نداشته، اما عقیده و سنتهای ناپسندی که در جامعه وجود دارد، بارها برایش مشکلساز شده است. عاطفه میگوید، با وجودی که در اکثر ولایتها مشکلات امنیتی وجود ندارد، اما به دلیل نحو دید مردم و سنتهای ناپسندی که در ولایتها مروج است، زنان خبرنگار نمیتوانند در رسانهها کار کنند. او رویارویی با این سنتهای ناپسند را از توان یک دخترخانم خارج میداند و میگوید: «فکر کنم این در توان هر دختر خانم نیست که با این سنتها مقابله کند.»
معصومه بهار دیگر بانوی خبرنگار در شهر کابل است. او میگوید که بانوان خبرنگار به دلایلی چون تبعیض جنسیتی، خشونتهای لفظی و مشکلات امنیتی، کمتر به فعالیت رسانهای میپردازند. بانو بهار تصریح میکند که بانوان خبرنگار به دلیل اینکه با محدودیتهای بیشتر نسبت به خبرنگاران مرد مواجهاند، کمتر شایق کار در این بخشاند. او میگوید که فعالیت نکردن بانوان خبرنگار در رسانهها سبب ناامیدی بانوان شایق به کار در این بخش میشود.
عادله یک تن دیگر از بانوان خبرنگار در ولایت لغمان است. از دید او بیشتر بانوان خبرنگار به دلیل دید زنستیزانه مردم و سنتها در جامعه و همچنان به دلیل ناامنی، کمتر از سوی خانوادهها اجازه مییابند تا در رسانهها فعالیت کنند. به گفتهی او در ولایت لغمان افزون بر ناامنی، فرهنگهای رایج در جامعه، اجازه فعالیت در رسانهها را برای زنان خبرنگار نمیدهد.
منبع: هشت صبح