عرف چالش‌زا برای زنان؛ ممنوع کردن دیدار پسر و دختر در دوران نامزدی

مریم 30 سال پیش با پسر کاکایش نامزد شد اما او هرگز نمی‌دانست که عقده‌ی شوهرش پس از سی‌سال زندگی مشترک و به دلیل عرف و عنعنات خانواده‌اش مبنی بر ممنوع بودن دیدار دختر و پسر در دوران نامزدی، سبب می‌شود همسرش زنی دیگر اختیار ‌کند.

همسر مریم چندی پیش در سن 55 سالگی ازدواج مجدد کرد، دلیل او برای این ازدواج چیزی جز عقده‌گشایی نبود.

او می‌گوید، زمانی که با مریم نامزد کرد، پدر زن‌اش اجازه نمی‌داد تا او و مریم در زمان نامزدی هم‌دیگر را ببینند و یا با هم رابطه‌ی جنسی داشته باشند.

از دیدگاه همسر مریم دوران نامزدی، دورانی پرشکوه است و او می‌خواست، این دوران را در هر شرایط و هر سنی که ممکن باشد، تجربه کند.

مریم اما می‌گوید، قربانی عرف و عنعنات خانواده و خودخواهی همسر اش شده است.

او می‌گوید، در خانواده‌ی آن‌ها رسم بر این بوده تا دختر و پسر همدیگر را در شب عروسی ملاقات کنند اما همسر اش می‌خواست تا در دوران نامزدی هم‌دیگر را ببینند و با هم رابطه‌ی جنسی داشته باشند.

وقتی این خواست همسر مریم برآورده نشد، در روز نامزدی قسم که خورد که بار دیگر ازدواج خواهد کرد تا این دوران را تجربه کند.

مریم تنها قربانی این ماجرا نیست، ممانعت از دیدار همسر برای برخی دیگر از مردان نیز بهانه‌یی برای ازدواج مجدد شده‌است.

نسرین زن دیگری است که به دلیل عرف مشابه، همسر اش زن دوم گرفته است.

او می‌گوید، 12 سال پیش با پسر عمه‌اش نامزد شد و نامزدی شان یک‌سال طول کشید. در خانواده‌ی نسرین نیز رسم بر این بود که عروس و داماد در شب عروسی همدیگر را ملاقات کنند.

نسرین می‌افزاید، همسر اش پس از این ماجرا، تصمیم بر آن گرفته بود تا زن دوم بگیرد و این خواست خود را پس از 12 سال زندگی برآورده کرد.

اگرچه شوهر نسرین پس از 12 سال زندگی مشترک، دوباره ازدواج کرد، اما، هنوز هم نسرین را دوست دارد و پس از ازدواج مجدد نیز بیشتر وقت خود را با نسرین می‌گذراند، او می‌گوید، ازدواج مجدد را برای انتقام از پدر زن‌اش گرفته است.

فعالان حقوق زن، اما در این قضیه‌ها، زنان را قربانی رسم و رواج خانواده‌ها و عقده‌گشایی همسران می‌دانند.

جمیله ناصری، مسوول ساحوی دفتر میدیکا در هرات می‌گوید، قضیه‌های زیادی وجود دارد که زمانی از مرد دلیل ازدواج دوم پرسیده می‌شود، ممانعت از دیدار همسر اول در دوران نامزدی را عنوان می‌کنند.

خانم ناصری می‌افزاید، مشکل در جایی است که عرف و عنعنات در افغانستان بر خواسته‌های جوانان و حتی قانون پیشتاز است.

به باور خانم ناصری، این‌گونه عقده‌گشایی مردان ناشی از حس مالکیت آنان نسبت به زنان و خودخواهی شان است.

آگاهان امور اجتماعی اما دوران نامزدی را فرصتی برای شناخت و آشنایی زوج‌ها با یک‌دیگر عنوان کرده و وجود عرف‌های ناپسند را عامل وجود خشونت‌های خانوادگی می‌دانند.

سیدعبدالله نایاب آگاه امور اجتماعی، باورمند است که دوران نامزدی، دوره‌یی است که دختر و پسر با شخصیت و علایق یک‌دیگر آشنا شوند و این عرف‌های ناپسند، سبب ایجاد مشکل در زندگی آنان می‌شود.

او وجود این‌چنین رسم و رواج‌ها را ناشی از حس مالکیت هر یک از مردان هم از پدر دختر و داماد نسبت به دختر می‌داند که در نهایت از زن قربانی می‌گیرد.

گزارشگر: سیمین صدف