قربانیان کوچک هوسهای بزرگ؛ روایتهای تکان دهنده از آزارجنسی دخترانکار در هرات
شماری از دختران نوجوانی که در حواشی رستورانتهای ولایت هرات تکدیگری یا کار میکنند در گفتوگو با خبرگزاری بانوان افغانستان از آزار و اذیت جنسی، تقاضای رابطهی جنسی و حتی تجاوز از سوی برخی رهگذران و مشتریان این رستورانتها سخن میگویند. در صحبت با 20 تن از این دختران روشن میشود که درخواستهای نامشروع، آزارهای کلامی و لمس بدن، بیشتر از فقر آنان را رنج میدهد
این دختران مدعی اند که برخی از دوستان شان مورد تجاوز قرار گرفته و تن فروشی میکنند. خبرگزاری بانوان افغانستان در این گزارش، به جزئیات این موضوع پرداخته است.
در این گزارش به خاطر مصوونیت مصاحبهشوندگان، از آنان با نامهای مستعار یاد میشود.
آزار و اذیت جنسی و اجبار در پوشیدن لباس پسرانه
فریحه یکی از قربانیان است. او دوازده سال دارد و در مقابل یکی از رستورانتهای شهر هرات کفش رنگ میکند. تنها نانآور خانواده است. میخواهد جای پدر معلولاش را برای خانوادهاش پر کند. میگوید در جریان کار با آزارهای جنسی از سوی برخی از مشتریان رستورانتها و رهگذران مواجه میشود.
برای جلوگیری از آزار و اذیتها مجبور به مخفی کردن جنسیت خود شده است اما با آن هم در امان نیست. او تلاش کرده است که با پوشیدن لباس پسرانه جنسیت خود را مخفی کند اما باز هم مورد آزار قرار میگیرد.
میگوید:«یک بار یک مرد بیامد گفت که کفشهای او رنگ کنم به مه گفت اینجا نفر خیلی است بیا یک جای بریم که کسی نباشه مه نرفتم او کوشش کرد که به جان مه دست بزنه جیغ کشیدم و فرار کردم.»
فریحه اضافه میکند که این موارد برای او زیاد اتفاق افتاده است. او موارد زنندهتری را روایت میکند که برای حفظ عفت کلام از بیان آن خوداری میشود.
در حال حاضر 9هزار کودک خیابانی در ولایت هرات وجود دارند که از این میان دو و نیم درصد شان دختران هستند.
فرزانه یکی دیگر از این قربانیان است. او نیز قصههای مشابهی از آزارهای جنسی دارد. او میگوید، فردی به او پیشنهاد داده بود به جای رنگ کردن کفشاش در پارک؛ به موتر او سوار شود. او پیشنهاد داده بود که به فرزانه 500 افغانی میدهد به شرطی که این کار را در موتر او کند.
پدر و مادر این کودک بیمار اند و او یک برادر کوچکتر از خود دارد.
فرزانه میگوید، یک روز که به پارک فرهنگ رفته بود، وقتی در جمع پنج نفرهی مردان قرار گرفت و میخواست کفش یکی از آنها را رنگ کند، آنها شروع کردند به بوسیدن و دست زدن به اعضای خصوصی بدن یکدیگر، فرزانه ادامه میدهد که پس از دیدن این وضعیت کفشهای آن مرد را به طرفاش پرت کرد و دیگر به کارش ادامه نداد.
بیشترین عاید روزانهی فریحه حدود صد یا هشتاد افغانی است و روزهایی هم هست که دست خالی به خانه بر میگردد.
این دختران در پاسخ به پرسش من مبنی بر میزان آزار جنسی و تقاضای برقراری روابط نامشروع میگویند، از هر پنج مردی که برای رنگ کردن کفش و یا به عنوان خیرات به او پول میدهند، سه مرد تقاضا و یا توقع برقراری رابطهی جنسی دارند.
«گدایی نکن، یکهزار میدم، بیا خانه»
این دختران مدعی اند که درخواستهای مکرر به برقراری رابطهی جنسی، برخی از زنان تکدیگر را مجبور به انجام این کار میکند.
فریحه در مورد دختر خالهاش میگوید: «دختر خالهی مه به پارک ترقی، گداییگری میکرد، اما چند مرد به او پول زیادی دادند و اور به خانه خود بردند، حالا به جای گداییگری، به خانهی مردها میره».
برای پیدا کردن دختر خالهی فریحه و پرسیدن در مورد چندو چون این قضیه، به دنبال او در جایی که فریحه آدرس داده بود، رفتیم اما موفق به صحبت با وی نشدیم.
برایند یک تحقیق کمیسیون مستقل حقوق بشر نشان میدهد که کودکان کارگر از آزار و اذیت جنسی رنج میبرند. بر اساس این تحقیق، ۱۶ درصد کودکان گفتهاند که ۴۳ درصد این آزار و اذیتها تماس جسمی است.
عزیزهی 11 ساله یکی دیگر از دخترانی است که در پارک ترقی مصروف کار است. او و بردارش تنها نانآوران خانه اند و با رنگکردن کفش، روزگار میگذرانند. او نیز از آزارهای کلامی و جنسی مردان و نوجوانان شکایت دارد.
میگوید: «یکبار وقتی از یک مرد پول خواستم، دست خو روی شکمام کشید و پایین آمد، مه هم جیغ کشیدم و فرار کردم».
«خواست که به زور مرا به موترش بالا کند»
جریان پرسش و پاسخ با کودکانِ کار در این گزارش، نشان میدهد که هیچیک از مصاحبه شوندگان از آزار جنسی بینصیب نمانده اند.
آرزوی ده ساله نیز تجربههای مشابهی دارد. او میگوید یک هفته قبل مردی به زور میخواست او را در موتر خودش بالا کند اما او جیغ کشید و به این ترتیب نجات یافت.
وی میافزاید، این موتر چند بار او را تعقیب کرده بود.
پدر آرزو سکته کرده و یک دست و پایش فلج است، برادرش نیز در خارج از کشور زندگی میکند و در تامین مخارج زندگی آنها کمکی نمیکند.
در رابطه به حقوق کودکان بیش از ۳۰ قانون کشوری (ملی) و جهانی وجود دارد، اما در افغانستان به آنها عمل نمیشود.
پول در بدل رابطه جنسی
حلیمهی 13 ساله اما با این سن کم، برقع میپوشد. او تکدیگر است و میگوید زمانی که از افراد کمک میخواهد، به او پیشنهاد برقراری رابطهی جنسی در بدل پول میدهند. حلیمه میافزاید، این اتفاق روزی دو تا سه بار برایش میافتد.
به گفتهی حلیمه، بسیاری از مردان از او میخواهند تا چادرش را بر دارد و یا اعضای خصوصی بدناش را به آنها نشان دهد.
او پدر ندارد، برادرش نیز مشکل عصبی دارد و نمیتواند کار کند. حلیمه میگوید، بسیاری از مردان، زمانی که پول را به او میدهند سعی میکنند دست او را لمس کنند و یا با حرکات دست، منظور شان را برای برقراری رابطه جنسی به او بفهمانند.
او میگوید، مردی به او پیشنهاد داده بود، که در بدل دیدن و لمس اعضای خصوصی بدناش به او یکهزار افغانی میدهد.
قصههای آزار جنسی دختران تکدیگر، در حالی بیان میشود که بیشتر خانوادههای این دختران از وجود این آزار و اذیتها آگاه اند. اما به دلیل نیازمندیهای اقتصادی از این مشکل چشمپوشی میکنند.
فریبا مادر یکی از این دختران است. میگوید از آزار و اذیتهای که متوجه کودکاناش هست با خبر است. بیشتر اوقات دختر دهسالهاش قصههایی را از آزار و اذیت جنسی برایش روایت میکند. اما او به دلیل فقر اقتصادی مجبور است تا در مقابل این قضیه بیتفاوت باشد.
میگوید: «دخترم را به خدا میسپارم.چون مجبورم و دیگه راهی ندارم.»
این شکایتها درحالی مطرح میشود که مالکان برخی از رستورانتهای شهر هرات ادعا میکنند که بیشتر اوقات خود این دختران سبب آزار و اذیت مشتریان شان میشوند.
احمد عطایی، کارمند آبمیوه فروشی در گردهی پارک میگوید، این دختران به حدی برای مشتریان مزاحمت میکنند که بعضی وقت مشتریان مجبور به ترک آبمیوهسرا میشوند.
او در مورد آزار جنسی این دختران از سوی مردم و رهگذران میگوید، تاکنون شاهد آزار جنسی این دختران از سوی رهگذران نبوده اما ممکن وجود داشته باشد.
فیروزاحمد یکی از رستورانتداران شهر هرات اما میگوید، این دختران مزاحمتی برای کار و یا رفت و آمد مردم ندارند
او نیز میگوید، تا کنون شاهد آزار جنسی این دختران نبوده، اما احتمالا وجود داشته باشد.
این در حالیست که شماری از رهگذران آزار جنسی این دختران را از سوی برخی از مردان تایید میکنند و دلیل آن را خود این دختران عنوان میکنند. آنان میگویند دختران بیشتر اوقات برای مردان و زنان مزاحمت میکنند و این سبب میشود تا مزاحمتهایی نیز از سوی مردم متوجه این دختران شود.
محمد، از رهگذران مسیر یکی رستورانتهای هرات است، او میگوید، گاهی روزها که از این مسیر میگذرد، شاهد برخورد نامناسب برخی از مردم با این دختران است.
او میگوید، شاهد فحشهای جنسی و تقاضای رابطهی جنسی به گونهی علنی از این دختران از سوی مشتریان برخی رستورانتها بوده است.
نگرانی از وضعیت کودکان کار
قصههای آزار و اذیت جنسی دختران کار و تکدیگر در حال بیان میشود که مسوولان ریاست کار و امور اجتماعی نیز وضعیت این کودکان را نگران کننده دانسته و آزار و اذیتهای جنسی که این دختران با آن مواجه اند را تایید میکنند.
قیوم افغان رییس ادارهی کار و امور اجتماعی ولایت هرات میگوید، در هرات، 9 هزار کودک کار و خیابانی وجود دارد که بسیاری از این تعداد کودکان مربوط به خانوادههای بیجا شدهی داخلی اند.
او میافزاید، خشونت در برابر این کودکان وجود دارد و ریاست کار و امور اجتماعی ماهانه به 100 قضیهی خشونت در برابر کودکان کار رسیدگی میکند
به باور وی، ممکن است دخترانی که مورد آزار جنسی قرار میگیرند، در آینده دست به تنفروشی بزنند.
او وضعیت این کودکان را نگرانکننده عنوان کرده و میافزاید، از این کودکان در اعمال تروریستی و جرایم جنایی استفاده میشود و این اداره در تلاش است تا با همکاری مووسسات جهانی این چالش را حل کند.
آقای افغان میگوید:«اگر توجه اساسی صورت نگیرد، هر آن ممکن است ما گزارشی را دریافت کنیم که نگرانکننده باشد.»
مسوولان در ریاست امور زنان اما میگویند، تا کنون هیچ شکایتی مبنی بر آزار جنسی و یا تجاوز جنسی بر کودکان خیابانی در این اداره ثبت نشده است.
سمیه طاهری، مسوول بخش حقوق ریاست امور زنان ولایت هرات میگوید، این اداره به همکاری ریاست کار و امور اجتماعی تصمیم به جمعآوری این کودکان از سطح شهر گرفته است.
ثبت پنج مورد تجاوز بر کودکان کار
مسوولان در کمیسیون مستقل حقوق بشر نیز آزار و اذیت این دختران را تایید کرده اما میگویند آمار مشخصی در این رابطه وجود ندارد.
ملکه رسولی مسوول بخش اطفال کمیسیون ساحوی حقوق بشر در هرات میگوید، آزار جنسی دختران تکدیگر در هرات وجود دارد و ادارهی آنان برای جمعآوری این کودکان اقدام کرده است.
خانم رسولی میافزاید: «در طول سه سال گذشته، 5 مورد تجاوز جنسی بر کودکان در این کمیسیون ثبت شده است.»
در همین حال مسوولان دادستانی منع خشونت علیه زنان، نیز میگویند، هیچگونه آماری مبنی بر آزار جنسی و یا تجاوز جنسی بر این دختران در این اداره ثبت نشده است.
ماری میهنیار دادستان منع خشونت در برابر زنان میگوید، آماری در رابطه به تجاوز و یا آزار جنسی کودکان دختر خیابانی وجود ندارد اما از ابتدای سال جاری تا کنون 19 مورد تجاوز بر کودکان در این اداره ثبت شده است.
آزار و اذیت جنسی کودکان میتواند تاثیرات مخرب اجتماعی و روانی روی این کودکان و جامعه داشته داشته باشد سخنی که آگاهان امور اجتماعی بر آن تاکید دارند.
عصمتالله جعفری آگاه امور اجتماعی به این باور است که در فرایند آزار و تجاوز جنسی، زن از لحاظ روحی آسیب میبیند و حس حقارتی که به عنوان کالا با او برخورد شده در او عقده میشود و زندگی او را تحت تاثیر قرار میدهد.
به باور آقای جعفری، آسیبهای آزار جنسی و تجاوز جنسی کودکان زیاد است و ممکن است این کودکان در آینده، تن فروشی را به عنوان راه درآمد انتخاب کنند.
در این گزارش نتوانستیم با افرادی که این دختران را اذیت میکردند صحبت کنیم. گزارشگر خبرگزاری بانوان افغانستان برای مصاحبه به سراغ این افراد رفته اما با برخورد نامناسب این افراد روبرو شده است.
در این گزارش آمار دقیق دختران کار و تکدیگری که مورد آزار و اذیت جنسی قرار گرفته اند ذکر نشده است. قیوم افغان رییس اداره کار و امور اجتماعی ولایت هرات به خبرگزاری بانوان افغانستان گفت که به دلیل تابو بودن این مسئله هیچ شکایتی درج نمیشود به همین دلیل آنان نمیتوانند آماری را در این مورد به ثبت برسانند.
گزارشگر: سیمین صدف