“هر باری که شکست خوردم، قوی‌تر از قبل شروع کردم.”
ملیحه شمس، در بخش کشت و تجارت زعفران، تجربه‌ی هفده ساله دارد. او هفده سال پیش با سرمایه‌یی اندک که از خرج خانه پس‌انداز کرده بود، به این کار آغاز کرد و اکنون مالک شرکتی بزرگ در بخش کشت و پروسس زعفران است. برای صحبت بیشتر در مورد چگونگی و روند کار او، با وی گفت‌وگویی انجام دادیم.
پرسش: شما به عنوان زنی که در بخش کشاورزی و تجارت زعفران کار می‌کنید، چه تعداد از زنان را به وسیله‌ی این کار، شاغل ساختید؟
پاسخ: ما برای آغاز کار کشاورزی و تجارت خود، در شهرستان‌های غوریان و انجیل و منطقه‌ی امام شش‌نور زمین گرفتیم که هجده تن از مردان کشاور روی آن کار می‌کنند. حدود دوصد تن از زنان نیز در بخش پروسس آن همکار اند و ما همچنان در کنار کشت زعفران، در بخش باغ‌داری و پرورش ماهی نیز کار می‌کنیم که در این بخش نیز زنان و مردان با ما همکار اند.
پرسش: سهم و حضور زنان در بخش کشاورزی و بازرگانی، رونقی چندان ندارد، انگیزه‌ی شما برای آغاز این کار چه بود؟
پاسخ: من قبل از این که به کار کشاورزی روی بیاورم، در خانه خیاطی می‌کردم و به مرور زمان توانستم، آن را به یک انجمن برای زنان تبدیل کنم که سالانه ده‌ها زن در این انجمن آموزش‌های خیاطی می‌دیدند. با این کارم، لباس‌های زیادی تولید می‌شد و به بازار عرضه می‌کردیم، این کارم را چند سالی ادامه دادم تا این که توانستم با مقدار پولی که پس‌انداز کرده بودم، کار کشت زعفران را آغاز کنم، چون نفع کار در بخش زعفران بیشتر از انجمن بود، کمبود سرمایه یکی از عامل‌های عمده‌ی سهم کم‌رنگ زنان در بخش کشاوزی و بازرگانی است.
پرسش: قیمت زعفران، امسال نسبت به سال‌های گذشته، افت زیادی داشت، شما به عنوان کسی که در همین زمینه فعالیت دارید، چقدر متضرر شدید؟
پاسخ: روند رو به سقوط قیمت زعفران تیم ما را نیز چون دیگر زعفران‌کاران متضرر کرد. واردات زعفران کشورهای دیگر در افغانستان و صادر آن به نام زعفران افغانستان به دیگر کشورها، یکی از عوامل خراب شدن بازار زعفران افغانستان شد.
ضمن این‌که متاسفانه در افغانستان روند کار کشاورزی و تجارت عادلانه نیست، به گونه‌یی که دهقانی که برای کشت محصول زحمت بسیار می‌کشد، کمترین سود را میبرد.
پرسش: کار شما چه تغییراتی در زندگی شخصی شما آورده است؟
پاسخ: یکی از مهم‌ترین تغییراتی که توانستم در زندگی خود و فرزندان خود بیاورم، این است که من چهار فرزند ام را با حمایت و تلاش خودم حمایت کردم تا دو فرزندم اکنون شامل دانشگاه شوند و دودیگر هم اکنون در مکتب درس می‌خوانند.
پرسش: برای ادامه‌ی این کار چه کسی شما را حمایت کرد؟
پاسخ: من برای رسیدن به این‌جایی که هستم، حمایت و پشتیبانی و یا حتی تشویق هیچ‌یک از اعضای خانواده را با خود نداشتم. به همین دلیل هر باری که زمین خوردم، دیدم هیچ کسی برای گرفتن دستم نیست، قوی‌تر از قبل ایستادم.
پرسش: از این که توانستید با تنهایی تجارتی گسترده ایجاد کنید و نزدیک به 200 زن را شاغل سازید، چه حسی دارید؟
پاسخ: از این که توانستم، این تعداد از زنان را شامل کار سازم تا از این طریق تغییراتی در زندگی آنان بیاورم، برایم حسی خوش‌آیند است. به همین دلیل تصمیم دارم به زودی شرکتی در بخش صنایع دستی و پروسیس مربا و انواع شیرینی برای زنان ایجاد کنم تا بتوانم تعداد بیشتری از زنان را شامل کار سازم.
پرسش: با توجه به این که شما برای آغاز کار تجارت خود، حمایت هیچ‌کسی را نداشتید، با چه چالش‌های مواجه شدید؟
پاسخ: چالش‌ها در برابر کار زنان همیشه هست. هنوز پس از 17 سال کار، دیدگاه‌های مغرضانه نسبت به کار زنان وجود دارد و این چیزی است که روح هر انسانی را می‌آزارد.
مصاحبه کننده: سیمین صدف
