“با کسی ازدواج کردم که او را برادر خطاب می‌کردم”

«خواهر و برادر» و واژه‌های نظیر آن، یکی از پرکاربردترین مقوله‌ها میان دختران و پسرانی است که با هم در محیط‌های مختلط سر و کار دارند. آنان می‌گویند، به دلیل ترس از طرد شدن از سوی اجتماع و جلوگیری از سوء ظن، از این واژه‌ها برای یک‌دیگر استفاده می‌کنند.

نخستین روز دانشگاه را به یاد دارم که پس از ابراز نظر در موردی، یکی از پسران صنف پس از من گفت، «قسمی‌ که همشیره‌ی ما گفت…» و ادامه داد. در ابتدا همشیره یا خواهر خطاب کردن کسی که با من پیوندی خونی ندارد، برایم آشنا نبود، پس از گذشت سال اول اما متوجه شدم که کاربرد واژه‌هایی چون خواهر و برادر و امثال آن، میان دختران و پسرانی که در محیط‌های مختلط یک‌جا هستند، مروج است.

شماری از دختران می‌گویند برای جلوگیری از سوءظن، از این کلمه برای هم‌صنفی پسر شان استفاده می‌کنند.

سمیرا یک‌تن از این دختران که قبل از نامزدی به شوهرش برادر خطاب می‌کرد، می‌گوید، در ابتدا زمانی که در صنف با همسر اش آشنا شد، برای جلوگیری از سوء ظن‌ها برای او برادر خطاب می‌کرده و در مقابل، شوهرش نیز برای او خواهر خطاب می‌کرده است.

سمیرا اکنون نزدیک به یک سال است که با کسی که به وی برادر خطاب می‌کرده، ازدواج کرده است.

استفاده از مقوله‌های خواهر و برادر و سهولت در روابط.

نیلوفر یک‌تن دیگر از دخترانی است که برادر خوانده‌یی در دانشگاه داشت.

او می‌گوید، با یکی از هم‌صنفان پسر اش رابطه‌ی خوبی داشته است، اما برای جلوگیری از سو ءظن‌ها باید برای او برادر خطاب می‌کرد.

محمد هم‌صنفی نیلوفر اما می‌گوید او نیز برای جلوگیری از حرف و حدیث‌های مردم، برای نیلوفر، در میان جمع خواهر خطاب می‌کرده است.

او به نیلوفر علاقه دارد و می‌گوید، در صورتی که بدون استفاده از این مقوله‌ها با وی صحبت و گفت‌وگو داشته باشد، سوء ظن ایجاد می‌شود و جامعه‌ی ما این‌گونه روابط را نمی‌پذیرد.

آگاهان امور اجتماعی اما می‌گویند، این مفاهیم حکایت از تناقض جدی در رویکرد نظری و عملی فرهنگ افغانی دارد.

عصمت الله جعفری که پیش از این در این مورد مقاله‌ی را منتشر کرده است می‌گوید، «کاربرد مفاهیم برادر و خواهر در مناسبات فراجنسیتی در جامعه افغانی بسیار عمومیت دارد.»

او در مورد دلیل کاربرد واژه‌های چون خواهر و برادر و واژه‌های نظیر آن را چنین می‌گوید، چون رابطه‌ها هنوز در جامعه‌، خارج از جنسیت تعریف نشده است  به همین دلیل برخی، مجبور به استفاده از چنین لفافه‌هایی می‌شوند.

گزارشگر: سیمین صدف