زنان و فعالان مدنی: «کاهش خشونت» پیش‌شرط گفت‌وگوهای بین‌الافغانی باشد
هم‌زمان با مشخص شدن تاریخ سومین دور گفت‌وگوهای بین‌الافغانی در قطر، زنان و فعالان مدنی می‌گویند کاهش جنگ و خشونت‌ها باید یکی از پیش‌شرط‌های این دور گفت‌وگوها باشد. فعالان حقوق زن و نهادهای جامعه‌ی مدنی می‌افزایند، در دو دور این دست دیدارها و گفت‌وگوها میان چهره‌ها و نماینده‌گان احزاب سیاسی، میزان جنگ و خشونت در کشور کاهش نیافته است.
قدسیه رهین، عضو دادخواهی شبکه‌ی زنان افغان می‌گوید، گروه طالبان همواره پیش از آغاز هر دیدار پیش‌شرط‌هایی داشته‌اند، اما فعالان نهادهای جامعه‌ی مدنی، نماینده‌گان و یا رهبران سیاسی و شماری از نامزدان انتخابات ریاست جمهوری بدون هیچ پیش‌شرطی حاضر به گفت‌وگو شده‌اند. خانم رهین در این مورد افزود: «پیش از آغاز گفت‌وگوهای بین‌الافغانی باید ضمانت معتبری از سوی گروه طالبان گرفته شود که با آغاز این مذاکرات، خشونت‌ها کم می‌شود و طالبان به مناطق زیر کنترل‌شان اجازه می‌دهند که دختران و پسران به مکتب بروند.» این عضو شبکه‌ی زنان افغان هم‌چنان گفت: «ارایه‌ی چنین ضمانتی می‌تواند پابندی گروه طالبان را به صلح ثابت بسازد.»
فرشاد فرملی، فعال مدنی و رییس اجرایی نهاد پیش‌رفت و تغییر می‌گوید که در دو دیداری که میان نماینده‌گان امریکا و گروه طالبان برگزار شده است، یگانه خواست شرکت‌کننده‌گان حفظ دست‌آوردهای ۱۸ سال گذشته و برقراری آتش‌بس فراگیر بوده که از جانب گروه طالبان پذیرفته نشده است. با این حال، آقای فرملی پیشنهاد می‌کند که شرکت‌کننده‌گان این دور گفت‌وگوهای بین‌الافغانی باید پیش از رفتن به دوحه، با حکومت، شهروندان و نهادهای مربوطه به یک تفاهم برسند و خواست‌های واقعی مردم افغانستان را پیش‌شرط این گفت‌وگوها قرار دهند. هم‌چنان شمار دیگری از فعالان مدنی از نتایج این گفت‌وگوها ابراز نگرانی می‌کنند و می‌گویند، گروه طالبان به پیش‌شرط‌ها و خواست‌های مردم افغانستان، اعتنایی نخواهند کرد. عزیز رفیعی، رییس مجتمع جامعه مدنی در این مورد گفت، شاید هیچ پیش‌شرطی برابر با قانون اساسی اهمیت نداشته باشد، پیش‌شرطی که به سخن او، «طالبان با آن بی‌رحمانه بازی خواهند کرد».
فعالان حقوق زن و نهادهای مدنی در حالی بر پیش‌شرط‌ها در گفت‌وگوهای بین‌الافغانی تأکید دارند که با وجود دو دور دیداری که میان چهره‌ها و نماینده‌گان احزاب سیاسی با گروه طالبان صورت گرفته است، هیچ تغییری در موقف گروه طالبان به میان نیامده و خشونت در برابر غیرنظامیان، نیز کماکان پا برجا است.
گزارش‌ها می‌رسانند که تنها در جریان ماه رمضان امسال در رویدادهای مختلف خشونت‌بار دست‌کم ۴۰ نفر کشته و ۸۶ نفر دیگر زخمی شده‌اند. افزون بر آن، در تازه‌ترین مورد، روز دوشنبه، دهم سرطان در پی انفجار موتربمب و درگیری مسلحانه میان پنج مهاجم وابسته به گروه طالبان در کابل، دست‌کم ۱۰ نفر کشته و ۱۰۶ تن دیگر زخمی شده‌اند. وزارت معارف اعلام کرده است که در این رویداد ۵۱ دانش‌آموز دو مکتب خصوصی نیز شامل زخمیان‌اند. رویدادی که بامداد صبح آغاز و پس از هفت‌ونیم ساعت درگیری مسلحانه عصر آن روز پایان یافت. مسوولیت این رویداد را گروه طالبان برعهده گرفت. طالبان هم‌چنان مدعی شده‌اند که هدف این حمله ریاست لوژستیک وزارت دفاع ملی بوده و در پی آن ده‌ها سرباز ارتش را کشته‌اند.
این حمله گروه طالبان هم زمان با هفتمین دور گفت‌وگوهای زلمی خلیل‌زاد، نماینده ویژه ایالات متحده امریکا و نماینده‌گان گروه طالبان در قطر صورت گرفته است. در کنار وزارت خارجه امریکا، ارگ ریاست جمهوری، ریاست اجرایی، سازمان ملل متحد، سفارت امریکا در کابل، کشورهای پاکستان، ایران و قطر، کمیسیون مستقل حقوق بشر و شماری از چهره‌های سیاسی این حمله را محکوم کرده‌اند. مایک پومپیو، وزیر خارجه امریکا در بیانیه‌ای گفته است: «ما از طالبان می‌خواهیم که از حمله به غیرنظامیان خودداری کنند. افغان‌ها صلح و آرامش می‌خواهند و گروه طالبان باید همچو اقدامات خشونت‌آمیز بی‌معنا را پایان بدهند.»
با این همه، قرار است گفت‌وگوهای بین‌الافغانی تا شش روز دیگر در قطر آغاز شود. زلمی خلیل‌زاد، نماینده ویژه ایالات متحده امریکا برای صلح، نیز برگزاری این نشست بین‌الافغانی را عنصر ضروری در چارچوب تلاش‌های صلح دانسته و گفته است، شرکت‌کننده‌گان این نشست با توجه به تراژدی ۴۰ سال گذشته باید برای حل اختلاف‌های سیاسی تلاش کنند. هم‌چنان، مارکس پوتزل، نماینده ویژه آلمان برای افغانستان و پاکستان، روز سه‌شنبه، یازدهم سرطان در مورد برگزاری نشست بین‌الافغانی صلح در قطر، توضیح داده است. او گفته است، نشست بین‌الافغانی صلح برای دو روز در پانزدهم و شانزدهم سرطان برنامه‌ریزی شده است. این نشست به میزبانی مشترک آلمان و قطر برگزار می‌شود.
گروه طالبان در این دور نشست‌ها و نشست‌های شبیه این، همواره پیش‌شرط‌هایی داشته‌اند. آنان گفته‌اند که هیچ کسی از حکومت کابل در این نشست نماینده‌گی نخواهد کرد. سهیل شاهین، سخنگوی دفتر این گروه در قطر در توییتی نوشته است: «هر گاه نیروهای خارجی در حضور شاهدان بین‌المللی جدول زمان‌بندی خروج‌شان را اعلان کنند، مذاکرات بین‌الافغانی آغاز خواهد شد، اما با اداره کابل به حیث حکومت گفت‌وگو صورت نخواهد گرفت.»
هر چند تا کنون روشن نیست چه کسانی در این دور نشست‌ها شرکت خواهند کرد، اما منابع آگاه از این نشست می‌گویند فهرستی که شامل ۴۵ تا ۶۰ نفر است، از سوی نهاد آلمانی تسهیل‌کننده این نشست، ترتیب یافته است. حکومت افغانستان اما می‌گوید، آنان تا کنون از جزییات این نشست آگاهی ندارند. زلمی خلیل‌زاد، نماینده ویژه وزارت خارجه ایالات متحده امریکا از این پیش از حکومت خواسته بود که هیأت فراگیری را برای آغاز گفت‌وگوهای بین‌الافغانی آماده سازد. صدیق صدیقی، سخنگوی ریاست جمهوری در این مورد گفته است که افراد و اشخاصی که به این نشست دعوت شده‌اند از آدرس‌های شخصی و با ظرفیت‌های شخصی‌شان اشتراک می‌کنند. او در این باره افزود: «در این بحث یا برنامه هر نشستی که هست و یا هر هدفی که دنبال می‌شود ما از اشتراک کننده‌گان آن آگاهی نداریم.»
این در حالی است که از این پیش چهره‌ها و شماری از نماینده‌گان احزاب سیاسی دو بار در مسکو با نماینده‌گان گروه طالبان دیدار کرده‌اند. نشست‌های بین‌الافغانی برای نخستین بار در شانزدهم و هفدهم دلو پارسال برگزار شد. هم‌چنان دومین دور این دست نشست‌ها در هفتم و هشتم جوزای امسال با اشتراک شماری از چهره‌های سیاسی و نماینده‌گان گروه طالبان برگزار گردید، هیچ کسی اما به نماینده‌گی از حکومت افغانستان در این نشست که حضور نداشت. هرچند نماینده‌گان گروه طالبان در این دور از آماده‌گی به نشست‌های بعدی بین‌الافغانی یادآور شدند، اما به خواست چهره‌ها، نامزدان انتخابات ریاست جمهوری و رهبران احزاب سیاسی که همانا برقراری آتش‌بس است، پاسخ مثبت ندادند.
منبع: روزنامه هشت صبح
