تهدیدات امنیتی چالش عمدۀ زنان هنرپیشه در هرات
بیش از یک دهه از فعالیتش در عرصه‌ی سینما و تئاتر می‌گذرد؛ می‌گوید، روزی نیست که با آزار و اذیت از سوی مردم روبرو نشود. شگوفه مرتضوی و شمار دیگری از زنان هنرپیشه از وجود آزار و اذیت‌ها، ممانعت‌ها و دیدگاه جنسیتی نسبت به شغل‌های چون هنرپیشگی در جامعه‌ی هرات شکایت دارند.
زنانی که از سال‌ها به این طرف در تئاتر هرات فعالیت دارند، هنرپیشگی را در جامعه‌ی سنتی دشوار عنوان می‌کنند.
شکوفه مرتضوی، هنرپیشه می‌گوید: «از 13 سال به این طرف در تیاتر کار می‌کنم، در این مدت با تهدید و آزار و اذیت‌های زیادی از سوی مردم روبرو شدم و در حال حاضر نیز با تهدیدهای مختلفی روبرو هستم؛ بارها خواستم کار در تئاتر را ترک کنم.»
او در ادامه می‌گوید:« در همین اواخر در یکی از منطقه‌های هرات یکی از مردان می‌خواست با سلاح به من حمله کند که موفق نشد.»
وی می‌افزاید، دختران زیادی بخاطر تهدیدهای مختلف کار در تئاتر را ترک کرده‌اند، اما او اضافه می‌کند مشکلات هرگز او را مجبور به ترک شغل‌اش نخواهد کرد.
از سویی شمار دیگری از زنان هنرپیشه از تهدیدهای موجود شاکی اند و خواستار رسیدگی به این مشکلات هستند.
فاطمه حسینی، هنرپیشه می‌گوید: «از 14 سال به این طرف در تئاتر کار می‌کنم، اما هنوز هم تهدیدها و آزار و اذیت‌ها وجود دارد، افرادی که از لحاظ فرهنگی در درجه پایینی قرار دارند همواره برای زنان هنرپیشه مشکل‌ساز هستند.»
او در ادامه می‌گوید، مردم با گفتن کلمه‌های آزاردهنده سعی دارند زنان را از کار در تئاتر منصرف کنند، اما او اضافه می‌کند که در مقابل تهدیدها مبارزه می‌کند.
در همین حال برخی از این زنان می‌گویند، فضای سنتی حاکم در هرات سبب شده تا برخی از مردم و خانواده‌ها با کار کردن زنان در تئاتر مخالف باشند.
صنم اکبری، هنرپیشه می‌گوید: «با وجود نارضایتی خانواده‌ام، چهار سال قبل به هنرپیشگی روی آوردم و بارها از سوی خانواده واقوام لت‌وکوب شدم.»
در همین حال شماری از شهروندان هرات به این باوراند که کار در تئاتر برای زنان شغل مناسبی نیست.
صیف‌الله غفوری، شهروند می‌گوید: «از نظر من هنرپیشگی برای زنان شغل نامناسبی است زیرا آنان را مجبور می‌کند که در قالب نقشهای مختلفی ظاهر شوند.»
او در ادامه می‌گوید، زنان می‌توانند شغل‌های بهتری را داشته باشند و نیازی نیست با کار کردن در تیاتر “آبروی خانواده” شان را ببرند.
این در حالی است که شماری از مسوولان درمدیریت تیاتر هرات، تهدیدها و آزار واذیت‌ها علیه زنان هنرپیشه را تایید می‌کنند.
فریدون فکوری، مدیرعمومی تئاتر هرات می‌گوید: «آمار زیادی از تهدیدهای کلامی و فیزیکی بر هنرپیشگان زن در هرات وجود دارد و شمار زیادی از زنان به دلیل همین مشکلات کار در تئاتر را ترک می‌کنند و حتی گاهاً برخی از آنان به‌خاطر تهدیدهای شدید کشور را نیز ترک کرده اند.»
با این حال مسوولان در ریاست اطلاعات و فرهنگ هرات، نیز آزار و اذیت‌ها علیه زنان هنرپیشه در هرات را تایید می‌کنند.
آریا رووفیان، رییس اطلاعات و فرهنگ هرات می‌گوید: «برنامه‌های آگاهی‌دهی و ظرفیت سازی زیادی برای شهروندان هرات راه‌اندازی شده است، اما با این همه، این فرهنگ سازی‌ها نیاز به زمان دارد.»
او در ادامه می‌گوید، فضای سنتی هرات عامل دیگریست که سبب شده زنان هنرپیشه همواره با آزار و اذیت‌های زیادی مواجه شوند و ایجاد تغییر در دیدگاه‌های مردم عام کار زمان‌بری است.
وی می‌افزاید، با این همه در صورت شکایت زنان هنرپیشه به اطلاعات وفرهنگ، به مشکلات آنان رسیدگی خواهد شد.
این درحالی است که مسوولان امنیتی در هرات، آزار و اذیت‌ها علیه زنان هنرپیشه را تایید کرده می‌گویند، برای تامین امنیت زنان هنرمند اقداماتی روی دست دارند.
عبدالاحد ولی‌زاده، سخنگوی فرماندهی پولیس هرات می‌گوید: «شکایت‌های درج شده از سوی زنان هنرپیشه اندک است، اما قوماندانی امنیه در تلاش است تا به شکایت‌های درج شده آنان رسیدگی کند.»
با این حال به باور آگاهان امور اجتماعی، ساختار دینی وفرهنگی موجود در کشور سبب شده تا مردم برخی از فعالیت زنان را در بعضی از حوزه‌ها از جمله سینما را نا مناسب بدانند.
عصمت‌الله جعفری، جامعه شناس می‌گوید: «زمانی که زنان هنرپیشه در قالب نقشهای مختلف در پرده‌ی تلویزیون ظاهر می‌شوند، هضم چنین موضوعی برای مردم دشوار است و به همین دلیل آنان واکنش‌هایی را از خود نشان می‌دهند.»
او در ادامه می‌گوید، برای تغییر چنین دیدگاه‌هایی، مشارکت هر چه بیشتر زنان در تئاتر و آگاهی‌دهی در مورد اهمیت جایگاه تئاتر در میان مردم می‌تواند تاثیر گذار باشد.
گزارشگر: عارفه مهدوی
