خشونت در اتاق­ خواب؛ اجبار زنان به­ استفاده از داروی محرک­ جنسی در هرات

فرورفتگی بند دست راستش جای چند بخیه است که نشانه‌‌‌ی زخمی عمیق است. کجی بینی‌اش نشان شکستگی. لب بالایی‌اش نیز جای چند بخیه در خود دارد. روی بازویش نشان خط چاقوی که هنوز زخمش تازه است. زخم‌هایی بر بدن “نجیبه” که نشان از یک چیز دارد؛ شکنجه. قربانی 37 ساله‌­ای که 22 سال این­‌نوع خشونت را تحمل می‌­کند. او مجبور است به خواست شوهرش داروی محرک جنسی مصرف کند. نجیبه می­‌گوید، هر باری که از مصرف این­ دارو سرباز زده مورد انواع شکنجه قرار گرفته است. نجیبه می­‌گوید: «حساب تعداد لتی که به دلیل نخوردن گُلی (دارو) خوردم از دستم رفته است.»

خبرگزاری بانوان افغانستان برای نخستین ­بار با زنانی گفت‌وگو کرده است که مورد این ­نوع خشونت قرار گرفته‌اند. خشونت‌های پنهان اما فراگیر علیه زنان در ولایت هرات. یافته‌­های ما نشان می­‌دهد که زنانی زیادی مجبور به خوردن داروهای محرک جنسی از سوی شوهران شان شده‌­اند. زنان مصاحبه­‌شونده مدعی­‌اند؛ هرباری که از خوردن دارو سرباز زده‌اند مورد شکنجه قرار گرفته‌اند.

تحقیقات پیش از این نشان می­‌دهد که نزدیک به ۸۰ درصد مردان افغانستان علیه زنان شان خشونت خانوادگی مرتکب می‌شوند.

در این گزارش به خاطر مصوونیت مصاحبه‌شوندگان، از آنان با نام‌های مستعار یاد می‌شود.

بدن زخمی و قلب بیمار

نجبیه می­‌گوید، هنوز 15 بهار از عمرش نگذشته بود که مجبور به ازدواج شد. مردی که از همان آغاز مونس زندگی‌اش نبود. نجیبه رنج­‌های زیادی را در 22 سال زندگی مشترک تجربه کرده است. اما رنج که بیش از هر چیز او را عذاب داده است اجبار به خوردن داروی محرک جنسی از سوی شوهرش بوده است.

«یک شاو(شب) شوهرم از مه خواست تا گلی (قرص) بخورم، وقتی نخوردم  با چاقو به بند دست، سر و بازوی مه فرو کرد.»

نجیبه نشان زخم­‌های فراوانی بر سر و صورتش دارد. او می­‌گوید، بسیاری از این زخم­‌ها به دلیل امتناع از خوردن داروهای محرک جنسی بوده است. اما اخیراً نجیبه از درد دیگری رنج می‌برد؛ نارسایی قلبی. “شوهر مه علاقه‌ی زیادی به همبستری داره گولی‌ها ر از بازار میاره می‌گه بخور اگر نخورم مر می‌زنه دو سه سال می‌شه به مه تکلیف قلب پیدا شده و داکتر هم می‌گه به خاطر همی گولی‌ها است.

«نجیبه می‌گوید، شوهرش به او گفته برای رضایتش باید او هرچه را تحمل کند. به گفته او بار‌ها تصمیم گرفته است که از شوهرش جدا شود اما چون حامی ندارد، مجبور است ظلم شوهر را همچنان تحمل کند.»

نام اصلی این دارو “سیلد نافیل” اما به نام‌های “وایاگرا”، “سیالیس”، “بلاک کبرا” .”بلومن” به فروش می‌رسد.این دارو برای مردانی‌‌که دارای نارسایی‌های جنسی هستند تجویز می‌شود با اینکه این دارو ویژۀ مردان است اما برخی مردان در هرات این دارو را به اجبار به خورد همسران شان می­‌دهند.

خبرگزاری بانوان افغانستان دست­‌کم 10 زن را یافته است که با این نوع خشونت مواجه بوده‌اند؛ تنها پنج زن حاضر به گفت‌وگو شده‌اند.

سونیا هفده ساله نیز یکی از این زنان است او که چهار سال از عروسی‌اش می‌گذرد؛ می‌گوید، همواره از سوی شوهر مجبور به خوردن داروی محرک جنسی می‌شود. او در ادامه می‌گوید؛ از دوران نامزدی‌اش به توصیه شوهرش خوردن این قرص‌ها را آغاز کرد پس از عروسی وقتی سونیا خواست از خوردن قرص‌های تحریک جنسی انکار کند شوهرش به تهدید او را مجبور به خوردن آن می‌کند.

سونیا می‌گوید؛ چهار سال از عروسی‌اش گذشته و هنوز باردار نشده است و پزشک متخصص یکی از دلایل باردار نشدن او را مصرف این قرص‌ها بیان کرده است. او در ادامه می‌گوید:«خوش ندارم او گولی‌ها بخورم آدم طبیعی باشه بهتره وقتی او گولی‌ها میخورم حالت طبیعی ندارم و خیلی حس بدی دارم.»

به گفته‌ی کمیسیون حقوق بشر افغانستان، ۶۰ درصد عاملان خشونت علیه زنان بیسواد هستند. خشونت علیه زنان افزون بر صدمات جسمی، آسیب‌های روحی را نیز برای قربانیان به دنبال دارد.

ستاره قربانی دیگر این ماجرا است. سه سال از نامزدی او می‌گذرد. نامزدش بارها برایش قرص تحریک جنسی آورد و از او خواست که بخورد اما ستاره از خوردن ابا ورزید. ستاره می­‌گوید، از این خواست شوهرش شکنجه روحی می­‌شود. هرچند زندگی ستاره از همان آغاز دل­گرم کننده نبود. او بدون رضایت خودش و به مصلحت خانواده‌­ها مجبورشد تن به این ازدواج دهد. اما به گفته‌ی ستاره نامزدش تلاش دارد از طریق خوراندن قرص تحریک جنسی، جسم او را تصاحب کند.

کمیسیون حقوق­‌ بشر افغانستان پیش از این اعلام کرده است که ازدواج اجباری در افغانستان روبه افرایش است. این­ نهاد حقوق بشری با اظهار نگرانی گفته است که دلیل ازدواج­‌های اجباری باورهای سنتی مردم است.

غرق درخون؛

فهیمه نیز هم­‌سرنوشت ستاره است. او در بدل 500 هزار افغانی به شوهر داده شده است. فهیمه می­‌گوید، شوهرش اکنون خودش را مالک او می‌داند. به گفته او شوهرش از همان ابتداء زندگی، در برقراری رابطه جنسی از خشونت کار می‌گرفت و رفتارغیر طبیعی دارد: «وقتی دید که مه  مثل او تمایل زیادی به برقراری رابطه ندارم بره مه گولی ‌آورد.» داستان فهیمه غم­‌انگیزتر از سایر قربانیان این نوع حشونت است. فهیمه بارها به دلیل امتناع از خوردن قرص‌­های تحریک جنسی از سوی شوهرش سرزنش شده است. بارها به او گفته شده که بالایش پول داده است و هر کار از او خواست باید بدون چون و چرا انجام دهد.

فهیمه در ادامه می‌افزاید: «مشکلات زیادی به مه پیدا شده حتا یک شاو(شب) پس از اینکه به مه گولی داد که بخورم پس از همبستری نزدیک بود بچه‌ مه ضایع بشه رو جایی و تخت‌خواب ما در خون غرق شد.» نمی‌تواند به کسی از این وضعیتش شکایت کند چون شوهرش اگر خبر شود امکان دارد او را بکشد.

 داستان بسیاری از زنان قربانی این ­نوع خشونت تا حدودی یکسان و شبیه به هم است؛ خشونت مردان که فقط به خواست­‌های شان فکر می­‌کنند و بی­‌خبر این که شریک زندگی شان چه می­‌کشد.

فریما از همان شب اول عروسی‌اش این خشونت را تجربه کرد. دردی که به گفته او هنوز داغ زندگی ­اش شده است.

«وقتی قرص ره خوردم بی‌هوش شدم و وقتی چشما خو وا (باز) کردم دیدم به شفاخانه هستم وقتی خونه آمدیم شوهرمه نفهمیده بود چگونه با مه رابطه برقرار کرده  گفت مه هیچی نمی‌فهمم تو دختر بودی یا نه خوردن همون گولی  سبب شد که دگه روز خوشی نبینم و حاله هم از او گولی‌ها میاره می‌گه بخور بار‌ها وقتی نخوردم مر بزده تا جایکه داغ‌هایش تا چند روز می‌مونه.»

شماری از مردان نیز درگفت‌وگو با خبرگزاری بانوان افغانستان، درحالی‌که این نوع خشونت را غیرقابل قبول دانسته می­گویند، استفاده از این دارو در میان مردان شایع است. فردوس رحیمی، می­‌گوید دلیل این کار شماری از مردان، ناآگاهی و فقر جنسی است.

«استفاده این دارو در بین مردان به شکلی عام شده است و امکان دارد قربانی‌ زیادی از زنان بگیرد.»

سازمان ملل متحد هم پیش از این اعلام کرده است که حدود ٩٠ درصد زنان افغان قربانی خشونت هستند؛ بدرفتاری فیزیکی، روحی یا جنسی.

شرم از شکایت؛

نهادهای مسوول در هرات نیز از وجود این نوع خشونت جنسی پرده بر می­‌دارند، اما می‌­گویند بسیاری از زنان به دلیل شرم و حفظ آبروی خود، از خیر شکایت رسمی می‌گذرند. با آن­‌هم سمیه طاهری، مدیر حقوق اداره‌ی امور زنان ولایت هرات از ثبت دو مورد شکایت خشونت هنگام رابطه جنسی در یک سال اخیر خبر می‌­دهد. اما خانم طاهری می‌گوید: «قضایای زیادی وجود دارد که زنان از نحوه برقراری رابطه جنسی شکایت می‌کنند اما نمی‌خواهند به خاطر حفظ آبروی خود این قضایا را به صورت رسمی به ثبت برسانند.» درهمین ­حال مسوولان در اداره‌ی امور زنان هرات، اجبار در برقراری رابطه جنسی  را  یکی از عوامل اعمال خشونت بر زنان، عنوان می‌کنند.

 درماده‌ی پنجم قانون منع خشونت علیه زنان، تجاوزجنسی، مجبور نمودن به فحشا، لت‌و کوب، نکاح اجباری، آزار و اذیت ،انزوای اجباری، دشنام و تحقیر و برخی از موارد دیگر به عنوان خشونت در برابر زنان شناخته شده است. اما در هیچ جای از این قانون، اجبار در برقراری رابطه جنسی زن و شوهر مصداقی از خشونت شناخته نشده است.

اما آگاهان امور دینی می‌گویند، وظیفه زن در برقراری رابطه جنسی “تمکین” از مرد است آن هم در صورتی که زن در برقراری رابطه جنسی رضایت داشته باشد. عبدالمجید صمیم، استاد دانشکده‌ی شرعیات دانشگاه هرات می‌گوید، مصرف دارو‌های تحریک جنسی اگر بر اساس نیاز و تجویز پزشک نباشد و اگر از مصرف آن ضرری برای زن یا مرد برسد، مصرف آن مجاز نیست. رابطه جنسی باید بر اساس نیاز جنسی طرفین و توان جنسی طرفین صورت بگیرد.

«هیچ آیه و حدیثی مبنی بر اطاعت زن از شوهر در هر حالت برای برقراری رابطه جنسی وجود ندارد و هر مسأله در برقراری رابطه جنسی باید بر اساس توافق طرفین باشد.»

خطرجدی،دسترسی آسان؛

مصرف این قرص بدون خطر نیست. هشداری که از سوی همه پزشکان داده شده نیز همین است. هما نیک‌سیر، متخصص زنان وزایمان می‌گوید، قرص تحریک جنسی (سیلد نافیل) در ترکیب خود مقدار زیادی از دارو‌های هورمونی را دارد که مصرف آن سبب مشکلات جانبی نزد فرد مصرف کننده و به ویژه زنان خواهد شد. این متخصص زنان و زایمان، در ادامه می‌افزاید: «مصرف این دارو می‌تواند سبب تغییرات در خلق و خوی خانم شود و درجاتی از افسردگی را نیز به همراه داشته باشد و همچنان مصرف این دارو سبب، برهم خوردن دوره‌ی قاعدگی، خون‌ریزی، قطع قاعدگی، و در بلند مدت سبب تخریب جدار‌ها رحمی می‌شود که خطرات زیادی را به همراه خواهد داشت.»

به باور روان درمانان هم، استفاده از مواد تحریک کننده‌ی جنسی سبب مشکلات فراوانی روحی روانی نزد زنان می‌شود. سیمینه یادگاری، روان درمان می‌گوید، مصرف قرص‌های تحریک جنسی، در طولانی مدت، علاوه بر عوارض جانبی فزیکی، یک نوع اعتیاد روانی را نیز نزد مصرف کننده به وجود می‌آورد.

تلقین پذیری، اعتماد به نفس پایین، ایجاد باورمندی‌های اشتباه در رابطه زناشویی پیامدهای دیگر استفاده خودسر از این نوع قرص‌­ها است.

قبلا وزارت صحت عامه اعلام کرده بود که سالانه بیش از دو میلیون قرص محرک جنسی به شکل قانونی و به همین مقدار به شکل غیرقانونی، وارد بازارهای کشور می شود.

این داروها که در پشت بسته‌های آن تصاویر نیمه عریان زنان و مردان حک شده، روی بساط­‌های زیادی در نقاط مختلف شهر هرات در معرض دید همگان گذاشته شده است. یکی از محلات فروش این دارو شهر نو هرات است؛ جایی که می توان حتی در بدل 20 تا 100 افغانی بسته حاوی چهار قرص محرک جنسی را بدست آورد.

آصف (نام مستعار) که در بساط‌اش انواع مختلفی از این قرص‌ها را دارد می‌گوید، با وجود اینکه می‌داند فروش این قرص‌ها بدون تجویز پزشک غیرقانونی است اما او روزانه با استفاده از ترفندهای مختلفی چندین بسته را روی سرک به فروش می‌رساند.

او در ادامه می‌گوید: «جوانا و پیرا از این گولی‌ها می‌خرند بخاطری‌که پولیس نفهمد؛ پوش خالی را روی بساط می‌گذارم و اگر پولیس ببیند می‌گوم پوش خالی است و روزانه حدود بیست تا پنجاه پاکت می‌فروشم.»

در همین ­حال اداره‌ی صحت عامه هرات، فروش آزادانه این نوع داروها را در هرات تایید می­‌کند. عبدالحکیم تمنا، رییس اداره‌ی صحت عامه هرات می‌گوید؛ فروش این نوع دارو، بدون تجویز  پزشک “غیر قانونی” است و کارمندان اداره‌ی صحت عامه و شهرداری هرات در پی جمع‌آوری دارو فروشان دوره گرد هستند.

او در ادامه می‌افزاید: «فروش این نوع دارو روی سرک‌ها، یک معضل اجتماعی را ایجاد کرده است و تنها با جمع‌آوری این دارو فکر نکنم کدام تغییری در مصرف آن ایجاد شود چون این معضل ریشه در فقر جنسی وسطح دانش است.»

یک پژوهش تازه از سوی مرکز مطالعات استراتژیک افغانستان نشان می‌دهد که اکثریت جوانان افغانستان از روابط سالم جنسی اطلاعات ندارند.

فاطمه جعفری، نماینده‌ی شورای ولایتی هرات می‌گوید، عرف و عنعنات سبب شده است که آمار مشخصی از چنین قضایا وجود نداشته باشد و عامل عمده‌ی اینگونه موضوعات نبود حاکمیت قانون و نداشتن استقلال مالی زنان است.

«وقتی زن مستقل نباشد؛ مجبور است هر خواست مشروع و نامشروع مرد را بپذیرد.»

به باور خانم جعفری، تا زمانی‌ زنان مورد خشونت قرار می‌گیرند و قربانی خشونت خواهند شد که حاکمیت قانون به صورت مطلق وجود نداشته باشد. نبود حاکمیت قانون سبب شده که عرف تبدیل به قانونی شود که مردان خود را حاکم و زنان را محکوم بدانند.

در همین ­حال اداره‌ی امور زنان ولایت هرات نیز به این باور است که جای خالی مجازات برای این نوع خشونت در قوانین سبب شده است که مرتکبین آن آزادانه به آزار و اذیت زنان بپردازند.

انیسه سروری می‌گوید، این موضوع به شکل واضح در قانون گنجانیده نشده که جرم پنداشته شود. «در قدم اول اگر این نوع خشونت در قانون به شکل واضح تعریف شود و اعمال آن جرم پنداشته شود می‌توان جلو فراگیر شدن این نوع خشونت را گرفت.»

هرچند هیچ آماری از میزان قربانیان این­ نوع خشونت در هرات وجود ندارد؛ اما به باور نهادهای که در دفاع از حقوق زنان کارمی‌­کنند، زنان قربانی این نوع خشونت کم نیستند. معلوم نیست چه شمار نجیبه­‌های دیگر در افغانستان قربانی این­ نوع خشونت در اتاق­‌های خواب شان هستند. هرچند داروهای محرک جنسی بیشتر در شهرهای بزرگ افغانستان مصرف دارد، اما گفته می­‌شود این دارو راهش را به روستاهای دور دست کشور نیز باز کرده است.

گزارشگر: ضیاگل عظیمی