انتظار زنان از صحرا کریمی؛ زنان از حاشیه سینما به متن آورده شود

صحرا کریمی فیلم ساز شناخته شده افغانستان. نخستین زن سینماگریست که برای اولین بار به عنوان رییس تنها نهاد سینمایی دولتی افغانستان “افغان فلم” گماشته می‌شود. صحرا کریمی در رشته کارگردانی فلم‌های هنری در دانشکده فلم پراگ و دانشکده فلم اسلواکی درس خوانده و گواهی‌نامۀ دکترا دارد. او تنها زنی است که پس از نیم قرنی که از تاسیس افغان فلم می‌گذرد به این سمت برگزیده شد.

افغان فیلم که در سال 1347 تاسیس شد با تولید ده‌ها فلم اخباری، مستند و فلم‌های بلند داستانی از موضوعات گونه‌گون به استثنای دوره‌ی طالبان توانست خوب بدرخشد. با روی‌کارآمدن نظام جدید در افغانستان دروازه‌ی سینماها دوباره باز شد نهاد افغان فلم نیز بصورت افتان و خیزان فعالیت داشت اما نتوانست چون دهه‌های ۴۰ تا ۶۰ شکوه خودش را حفظ کند.

 همواره انتقادهای از  یگانه مرجع دولتی در حوزه سینما “افغان فلم” صورت گرفته است. و این نهاد به کارکرد و مدیریت ضعیف متهم شده است. اما با تعیین صحرا کریمی فلم‌ساز و دانش‌آموخته‌ی حوزه سینما، امیدواری‌ها نسبت به احیای مجدد این نهاد دولتی سینمایی یک بار دیگر زنده شد و چشم امید و انتظارات از صحرا کریمی بیشتر.

اوکه دیروز یکشنبه 29 ثور کارش را به گونۀ رسمی در افغان فلم آغاز کرد، انتظار می‌رود تا اصلاحات بنیادی را در این نهاد به میان آورد و آن را از حالت تشریفاتی بیرون و فعال سازد. هم چنان توقع می‌رود تا زمینۀ ساخت فلم‌های معیاری را از آدرس این نهاد فراهم سازد.

وضعیت سینمای افغانستان طی 17 سال گذشته تاسف بار است.  افغانستان در ۱۴ سال گذشته توانسته است رشد لازم در بخش‌های دیگر داشته باشد اما بر خلاف انتظار، صنعت سینما روز به روز با رکود بیشتری مواجه می‌شود.

صحرا کریمی به عنوان رییس افغان فلم می‌تواند در بهبود این وضعیت و تقویت سینمایی افغانستان نقش بسیار بالای داشته باشد. انتظارات عموم نیز از خانم کریمی این است که سینمای کشور را از حالت منفعلانۀ کنونی نجاد داده و فعال سازد.

از نگاه دیگر؛ زنان در تاریخ سینمای افغانستان حضور فعال ندارند. در سال ۱۳۲۵ خورشیدی زمانی كه نخستین فلم افغانی به نام “عشق و دوستی” ساخته شد، هیچ زنی حاضر به ایفای نقش در این فلم نشد. سازندگان فلم به لاهور رفتند و از یك دختر هندی خواستند تا نقش زن افغان را بازی كند. این موضوع منفعل بودن زنان را در سینمایی افغانستان نشان می‌دهد و امروز نیز این مسئله بسیار تکاندهنده است.  عدۀ از زنان هم که عملا به عنوان کارگردان و هنر پیشه فعالیت می‌کنند از وضعیت کاری شان ناراض هستند. با توجه به تلاش‌های صورت گرفته از سوی آنان، هم‌چنان در سینمای کشور به حاشیه قرار دارند.

گماشته شدن خانم کریمی به حیث رییس افغان فلم در واقع امیدهای خشکیدۀ زنان سینماگر را یک بار دیگر زنده ساخت. از آن جای که نهاد افغان فلم نقش مهمی در حمایت و تقویت سینمای افغانستان ایفا کرده است بانو کریمی به عنوان رییس این نهاد باید نقش زنان را در سینمای کشور زنده کند.

 زنانی که این مدت به حاشیه بودن باید به متن کشیده شوند. تابوهای کار زنان در سینما از طریق فرهنگ سازی در جامعه باید برداشته شود. به مشکلات زنان در قالب فلم‌ها باید توجه کند. مشکلات زنان را در قالب فلم‌ آورده و از این طریق به زنانی که در حوزه‌ی سینما نیستند توجه کند. به زنان سینماگر باید از هر جهت توجه شود. در کل زنان و کار زنان باید در اولویت قرار داشته باشند.

زنان سینماگر نیز انتظارات ویژۀ از رییس تازه افغان فلم دارند. آنان توقع دارند حضور شان در تاریخ سینمای کشور محسوس و پررنگ باشد. آنان برگزیده شدن صحرا کریمی را به عنوان رییس افغان فلم به فال نیک گرفته و امیدوارند تا از این پس نام زنان در تاریخ سینمای کشور بدرخشد.

به صورت کل گذاشتن صحرا کریمی در بست ریاست افغان فلم امیدهای جامعه سینمایی افغانستان به ویژه زنان را زنده ساخت به همین اندازه توقعات و انتظارات نیز از رییس تازه افغان فلم بالا رفت.

این امیدواری‌ها تنها به جامعۀ سینمایی افغانستان خلاصه نشد بلکه  انجلینا جولی، هنرپیشۀ پرآوازۀ هالیوود، با فرستادن نامه‌یی به رییس تازۀ افغان فلم، دست‌یابی وی را به این مقام تبریک گفته‌است. جولی در این نامه، انتخاب بانو کریمی را به ریاست افغان فلم، تاریخی و آغاز یک فصل تازه در کار شناسایی فرهنگ و داستان‌های افغانستان به جهان دانست.او در این نامه، گماشته‌شدن صحرا کریمی را برای خودش و بسیاری از کسان دیگری در جهان، الهام‌بخش دانسته‌است.

سودابه احراری