خط‌‎‌‌ ­سرخ زنان در دومین نشست بین‌الافغانی: پرهیز از تکرار تاریخ سیاه

قراراست دومین نشست بین‌الافغانی صلح با حضور نمایندگان طالبان تا یک هفته‌ی دیگر در دوحه پایتخت قطر برگزارشود. رایزنی‌ها برای حضور نمایندگان حکومت افغانستان در این نشست‌ جریان دارد. دولت افغانستان برای مذاکرت صلح با طالبان و رهبری این مذاکرات، شورای عالی رهبری مصالحه را تشکیل داد. اعضای این شورا متشکل از رهبران سیاسی، جهادی، نمایندگان جامعه مدنی و زنان هستند. مسوده‌های پیشنهادی خطوط سرخ، ترکیب هیأت اشتراک‌کننده در نشست قطر، ترکیب هیأت مذاکره‌کننده و صلاحیت‌ها و مسئولیت‌های تیم مذاکره‌کننده از موضوعاتی است که توسط این شورا تصویب خواهد شد.

هرچند هنوز روشن نیست که سهم زنان در این ­دور نشست چگونه و به چه میزان است؛ اما ریس جمهور تاکید کرده است افرادی در نشست قطر اشتراک خواهند کرد که از واقعیت‌های کنونی افغانستان و اقشار مختلف از جمله زنان نمایندگی کنند. این موضع دولت برای زنان دل­گرم کننده است، اما به معنای پایان نگرانی زنان از تحولات پیش‌رو نیست. زنان در افغانستان با نگرانی این تحولات را دنبال می‌کنند. خواست اصلی آنان حفظ حقوق اساسی شان است.

از طرفی دیگر، زنان برای تعیین سرنوشت کشور نقش مساوی با مردان دارند و  می‌توانند در ترکیب شورای مصالحه به صورت نظامند و منسجم در آوردن صلح دایمی در کشور تلاش کنند. حضور کم‌رنگ زنان در نشست‌ها و گفتگوهای صلح، سبب می‌شود تا خواست‌ها و ارزش‌های این قشر اجتماعی نادیده گرفته شود. و یک بار دیگر تاریخ نامریی بودن آنان تکرار شود. زیرا جایگاه زنان در اندیشه تاریک طالبان مثل روز روشن است.

 با پررنگ شدن گفت‌وگو‌های صلح، و بازگشت طالبان، زنان بیشتر از هر قشر دیگری ترس از دست دادن حقوق و امیتازهای چندین ساله شان را دارند. ترسی که با نادیده گرفتن حضور شان در مشورت‌ها و گفت‌وگو‌های صلح بجا دانسته می‌شود. این ترس و نگرانی تنها به زنان افغانستان خلاصه نمی­‌شود؛ بلکه جامعه بین المللی نیز نگران سرنوشت زنان افغانستان در تحولات سیاسی پیش‌رو است. تازه‌ترین آن نگرانی شورای اروپا است. این شورا تاکید کرده است درهر گونه توافقی باید به موارد حقوق‌بشری افراد، به ویژه حقوق زنان باید احترام گذاشته شود.

این نگرانی‌ها در حالی مطرح می‌شود که در نشست مسکو که در آن شماری از چهره‌های سیاسی و نمایندگان طالبان حضور داشتند در میان حدود 40 مرد تنها دو زن به نمایندگی از تمام زنان افغانستان اشتراک داشتند. این کم‌رنگ بودن در نشست‌ها و گفتگو‌های صلح ترس زنان را از نادیده گرفتن خواست‌ها و معامله حقوق آنان بیشتر می‌سازد.

با این همه؛ زنان اما توقع دارند که بار دیگر چون گذشه نادیده گرفته نشوند و در گفتگوهای صلح خطوط سرخ آنان به باد فراموشی سپرده نشود و بر سر دست‌آوردهای هجده ساله آنان معامله نشود. آنان بر این تاکید دارند که زنان افغانستان نمی‌خواهند یک بار دیگر با نادیده گرفتن در گفت‌وگوهای صلح به انزوا کشانده شوند؛ بلکه آنان می‌خواهند در ترسیم سرنوشت کشور نقش داشته باشند.

زنان افغانستان از صلح نمی‌ترسند، از تکرار تاریخ سیاه، از نادیده گرفته شدن و از به انزوا رفتن بیم دارند. یکی از کارهای دیگر شورای عالی صلح تعیین خطوط سرخ در گفت‌وگو با طالبان است. خطوط سرخ گروه­‌های دیگر هرچه که باشد؛ اما خط سرخ زنان پرهیز از تکرار تاریخ سیاه شان است.

سودابه احراری