هستریا؛ بیماری که به جن‌زدگی معروف است
هستریا بیماری روحی روانی است؛ اما به باور شماری از زنان مبتلا به هستریا؛ این بیماری تداوی علمی ندارد؛ و آنان علاج بیماری شان را نزد تعویذ‌نویسان و دعا‌خوانان جستجو می‌کنند.
هستریا را برخی از مردم جن‌زدگی، سحر، یا سایه گرفته‌گی می‌نامند که قدامت چند هزار ساله دارد اما برخی از زنان مبتلا به این بیماری می‌گویندتداوی این بیماری بر اساس گرفتن تعویذ و دعا ممکن است.
مریم کریمی یکی از بیماران مبتلا به هستریا است اومی‌گوید؛ دو سال پیش دچار این بیماری شد از آن پس همه برایش می‌گفتند او جن زده شده است .
او در ادامه می‌افزود: «وقتی مریض میشم حالت نورمالی ندارم اما به محض اینکه نزد دعا‌خوان می‌روم همو لحظه خوب میشم به همین دلیل هیچ وقت پیش داکتر نرفتم.»
شکریه ۳۵ساله، یکی دیگر از بیمارانی است که یک سال از مبتلا شدنش به هستریا می‌گذرد؛ او نیز به این باور است که علاج بیماری‌اش نزد تعویذ‌نویسان و دعا خوانان است.
شکریه می‌گوید: «از خانه خو ترسیدم بعد رفته رفته این مریضی به‌مه پیدا شد و در او زمان چیزی نمی‌فهمیدم از خود بی خود می‌شدم و می‌رفتم به دنیای دیگه.»
خواهر شکریه که در جریان بیماری‌اش از او مواظبت می‌کند می‌گوید؛ وقتی شکریه مریض می‌شود با لحن عجیب و غریب صحبت می‌کند و وقتی او را نزد تعویذ‌نویس می‌بریم برای یک مدتی خوب می‌شود.
از دیدگاه خواهر شکریه: «ای مریضی‌ها تدوای نداره اگر به داکتر برده بشه مریض حالش بدتر میشه.»
در کنار این زهرا« نام مستعار» نیز بیمار دیگریست که چهار سال پیش به هستریا مبتلا شده است. او دلیل بیماری اش را ترس، تنهایی و از دست دادن یکی از اعضای خانواده‌اش بیان می‌کند.
زهرا می‌گوید: «ترس مه از جایی شروع شد که مادر بزرگ مه فوت شد و مه به همان اتاقی که مرده بود یک شاو(شب) خاو (خواب) شدم.»
وی همچنان افزود؛ در جریان بیماری‌اش دست و پایش حالت نورمال را ندارد و احساس ضعف خسته‌گی نیز برایش پیدا می‌شود.
این در حالیست که روان پزشکان، هستریا را بیماری ناشی از اختلات روحی و روانی بیان می‌کنند.
وحید نورزاد، مسوول دیپارتمنت مشاوره و روان درمانی شفاخانه حوزه‌وی هرات می‌گوید: «هستریا نوعی بیماری است که شخص بیمار مشکلات و دردهایش را به شکل جسمی نشان می‌دهد و گاه منجر به فلج اعضای بدن، از کار افتادن چشم وبند شدن زبان می‌شود و چنین حالت‌ها به شکل رفتار‌های جسمی تبارز می‌کند. حدود 60 درصد از مبتلایان به هستریا را زنان تشکیل می‌دهند.»
به گفتۀ آقای نورزاد؛ ازدواج‌های زیر سن، ازدواج‌های اجباری، و سایر فشار‌های که بالای روح و روان وارد می‌شود از جمله عواملی‌ست که سبب بوجود آمدن این بیماری می‌شود.
با این حال به باور آگاهان امور اجتماعی، سنتی بودن جامعه سبب شده است که رویکردهای صحی مبنی بر ارزش‌های سنتی و مذهبی سنجیده شود و بیماران به جای مراجعه نزد پزشک نزد دعا خوانان و تعویذ‌نویسان مراجعه کنند.
عصمت الله جعفری، جامعه‌شناس می‌گوید؛ به دلیل نداشتن آگاهی لازم در این زمینه و بی توجهی از سوی خانواده‌ها، مبتلایان چنین بیماری‌ها، برای تسکین و مدوای درد‌های شان نزد دعا‌خوان و تعویذ‌نویسان مراجعه می‌کنند.
از دیدگاه این جامعه‌شناس، آگاهی‌دهی برای زنان راه‌کار لازم و ارزشمندی است که می‌تواند برای از میان برداشتن چنین باور‌ها و خرافات نقش موثری داشته باشد.
گزارشگر: سونم عثمانی
