چند همسری؛ عامل عمدۀ خشونت در برابر زنان شهرستان ادرسکن
ادرسکن یکی از شهرستانهای ولایت هرات است. زندگی زنان در این شهرستان از گذشته تاکنون با فراز و فرودهای زیادی روبرو بوده است امروزه نبود فرصتهایتحصیلی، شغلی و دسترسی محدود زنان به آموزش، مراکز حقوقی از جمله عمدهترین چالشهای زنان ادرسکن عنوان میشود؛ برای بحث بیشتر پیرامون وضعیت زنان در این شهرستان، با ماهگل افضلی مسوول شورای زنان شهرستان ادرسکن، گفتوگویی ترتیب دادهایم که در ادامه میخوانید.
پرسش: از چه زمانیاست که بهعنوان مسوول شورای زنان شهرستان ادرسکن انجام وظیفه میکنید؟
پاسخ: دوازده سال است که بهعنوان مسوول شورای زنان این شهرستان فعالیت میکنم و در کنار این، مدت چهار سال بهعنوان مسوول شورای انکشافی زنان شهرستان ادرسکن نیز فعالیت داشتم.
پرسش: در این مدت، چه فعالیتهایی برای بانوان شهرستان ادرسکن داشتید؟
پاسخ: زمانیکه بهعنوان رییس این شورا مقرر شدم، برخیها به دلیل اینکه باز هم اجازه ندهند که زنان فعالیتهای موثری داشته باشند، بانوان کهنسالی را که توانایی شنیدن و یا دیدن را به شکل درست نداشتند، به عنوان اعضای کلیدی این شورا تعین کردند در حالی که بانوان جوانی هم بودند که توانایی کارکردن در حوزهی زنان را داشتند؛ بلاخره با تلاشهایی که انجام دادیم توانستیم تغییراتی را در قسمت اعضای این شورا بیآوریم، امروزه تعداد زیادی از زنان که در گذشته حتی حق حرف زدن نداشتند، علاقهمند به اشتراک در برنامههای مختلف هستند و دوست دارند بهعنوان یک فرد موثر وارد جامعه شوند ولی هنوز هم نبود امکانات کافی و نبود توجه قابل ملاحظهای در راستای تحصیل زنان، مانع پیشرفت آنان شده است.
پرسش: در حال حاضر چالشهای عمدهی زنان شهرستان ادرسکن، چه است؟
پاسخ: نبود فرصتهای شغلی برای بانوان، بیسوادی و فقر از جمله مشکلات بزرگ شهرستان ادرسکن است.در شهرستان ادرسکن به صورت عموم تنها یک مکتب دخترانه و آنهم به نزدیکی مرکز شهرستان وجود دارد. دخترانی که در اطراف این شهرستان در قریهجات زندگی میکنند کمتر میتوانند به دلیل دوری راه به مکتب بروند و بدون شک این امر سبب شده است که دختران زیادی از حق تعلیم محروم بمانند.
در شهرستان ادرسکن 340 روستا وجود دارد؛ 62 مکتب که از این میان سه مکتب لیسه است و بقیه همه ابتدایی و متوسطه است. در تمام شهرستان ادرسکن، تنها یک لیسهی دخترانه وجود دارد در حالیکه 60 درصد از نفوس شهرستان ادرسکن را زنان تشکیل میدهند.
سش: آمار خشونت در شهرستان ادرسکن و حق دسترسی بانوان به حقوقشان چگونه است؟
پاسخ: چند همسری در ادرسکن یک امر معمول است و بیشتر دلایل آن ازدواجهای اجباری و زیر سن است به همین دلیل آمار خشونتها متاسفانه همه ساله در حال افزایش است و این مشکلات سبب شده که در چند روستا این شهرستان شاهد فرار دختران از منزل باشیم.
پرسش: بهعنوان رییس شورای زنان شهرستان ادرسکن چقدر مورد تهدید و یا برعکس مورد حمایت قرار گرفتهاید؟
پاسخ: مورد تهدید قرار گرفتم! هرزمانی که تصویر من در تلویزیونها در زمان مصاحبه نشر شده است از سوی افراد مختلفی مورد تهدید قرار گرفتم و همچنان برای حل مشکلات بانوان روستاها باید با بزرگ روستا همآهنگ باشم، در غیر آنصورت به دلایل مختلف نمیتوانم به مشکلات زنان بپردازم و متاسفانه کمتر مورد حمایت قرار گرفتم.
پرسش: چه برنامهی برای حل این چالشها روی دست دارید؟
پاسخ: نبود یک مکان برای شورای زنان، سبب شده است که ما کمتر بتوانیم کاری در راستای حل چالشهای زنان انجام بدهیم چون زنان زمانی که آدرس دقیقی برای ثبت مشکلات شان نداشته باشند، بدون شک مشکلات شان نزد خودشان باقی میماند و مجبور به تحمل اوضاع میشوند. تنها کاری را که شورای ما انجام داده میتواند معرفی زنان به نهادهای حقوقی و عدلی است چون ما توانایی حل مشکلات شان را نداریم و برای ما امکانات کافی از سوی دولت، برای انجام فعالیتهای موثر درنظر گرفته نشده است.
پرسش: چه برنامههایی برای بهبود وضعیت زنان در شهرستان ادرسکن روی دست دارید؟
پاسخ: تشویق بانوان در تمام عرصهها بدون شک تاثیرگذار است و تمرکز من نیز روی همین مسئله است. حمایت بانوان خصوصا در قسمت افزایش سطح تحصیلی و مساعد ساختن فرصتهای کاری امروزه بانوان زیادی را در این شهرستان علاقهمند به فرار گرفتن درس و کار کردن در عرصههای مختلف کرده است و سبب شده حداقل ذهنیت بستهی تعدادی از افراد باز شود و مانع تعلیم و کار بانوان نشوند.
پرسش: آیا کارکردهای دولت برای بانوان در شهرستان ادرسکن بسنده بوده است؟
پاسخ: به جز از دو بخش معارف و صحت، دیگر هیچ کارمند دولتی بانو در شهرستان ادرسکن وجود ندارد و این بدون شک نشاندهندهی بیتوجهی دولت به بانوان این شهرستان است. زنان شهرستان ما کمتر میتوانند به ادارات دولتی حضور پیدا کنند زیرا بدلایل مختلف از جمله مردانه بودن ادارات دولتی و اجازه نداشتن از سوی مردان خانوادهی خود نمیتوانند نیازهای خود را از جمله تذکره و یا نکاح خط برطرف کنند.
پرسش: خواست شما از دولت چه است؟
پاسخ: سهم دادن بانوان در تمامی ارگانهای دولتی و برنامهها از جمله خواستهای من از حکومت است. چرا که با حضور پررنگ در عرصههای مختلف به راحتی میتوانند مشکلات شان را حل کنند.
ترتیب: ضیاگل عظیمی