انتقاد همسر خلیلزاد از فعالان زن افغان در مورد مذاکرات با طالبان
فعالان زن افغان به مقاله شرل بنارد، پژوهشگر موسسه رند و همسر زلمی خلیلزاد نماینده آمریکا برای صلح افغانستان، در مورد موقف کنونی زنان افغان به مذاکرات با طالبان واکنش گسترده نشان داده و از او انتقاد کردهاند.
خانم بنارد در مقالهای که در نشریه آمریکایی “نشنال اینترست” به زنان افغانستان تاخته و در دفاع از آنچه تاکنون آمریکا در افغانستان انجام داده نوشته که مدافعان حقوق زن در افغانستان نمیتوانند که مانع بازگشت نیروهای آمریکایی از این کشور شوند. او گفته که زنان افغان برای دفاع از حق خود باید اقدام کنند.
در روزهای گذشته با پیشرفت مذاکرات صلح افغانستان و امیدواری سیاسمتداران به موفقیت این روند، شماری از فعالان زن در افغانستان از آنچه برگشت به گذشته خوانده، ابراز نگرانی کردهاند.
این نگرانی حتی از مرزهای افغانستان فراتر رفت و زنان افغانستان درباره نگرانی خود از نشست زلمی خلیلزاد و هیأت طالبان در روزنامه آمریکایی نیوریک تایمز نوشتند که خروج نیروهای آمریکایی از افغانستان نادیده گرفتن صدای یک جمعیت قابل ملاحظه و آسیبپذیر افغانستان، همانند زنان، اقلیتهای قومی و جامعه مدنی است.
خانم بنارد افزوده که حدود دو دهه است که آمریکا برای بهبود وضعیت زنان در افغانستان کار کرده است. واشنگتن بر تدوین قانون اساسی افغانستان نظارت داشته که حقوق آنان را تامین و حضور آنان را در مجلس نمایندگان تضمین کرده است. برای آنان مکتب/مدرسه ساخته، بورسیه داده، خوابگاه برای دختران در مناطق روستایی ساخته تا آنان بتوانند در دانشگاهها در شهر درس بخوانند.
خانم بنارد که نام شوهرش در دو دهه گذشته با نام افغانستان و دولت بعد از طالبان گره خورده، گفته که آمریکا آموزشهای زیادی را برای زنان افغانستان داده تا در پستهای مدیریتی سهم بگیرند. به آنان مشوره داده که چگونه دیدگاه خود را بیان کنند، چگونه موثرصحبت کنند، چگونه برنامههای سیاسی و ساختارهای سیاسی را بسازند. چگونه دفاترشان را اداره کنند و چگونه اعتماد به نفس داشته باشند، چگونه ارتباطات ایجاد کنند، چگونه تجارت خود را آغاز کنند. اکنون زمان آن رسیده که تمام کارهای را که انجام شده امتحان دهند.
خانم بنارد گفته که زنان غرب و بخصوص آمریکا نیز حقوق خود را به این دلیل بدست نیاوردند که مردم مربوط به یک فرهنگ دیگر برایشان احساس تاسف کرده و برایشان پول و سرباز فرستاده باشد تا آنها را از ظلم نجات دهند. او گفته که ما بدون فرستادن سربازان و صدها تن پول، به حقوق خود در مبارزه طولانی و دشوار دست یافتهایم. این کار نتیجه استفاده از قابلیتها، ارزشها و حضور زنان آمریکایی بوده. “هر قدمی که برداشتیم سخت بود، حق رای دادن، حق آموزش، حق اینکه توسط شوهران ضرب و شتم نشویم و حق داشتن دارایی شخصی.”
او گفته است که زنان آمریکایی برای بدست آوردن حقوقشان مورد تمسخر و خشونت قرار گرفتند با قوانین بسیار ناعادلانه سیستم قضایی مواجه شدند. شماری از این تغییرات باعث آشفتگی و بحثهای زیادی اجتماعی شد، شماری از این بحثها هنوز ادامه دارد. به نظر خانم بنارد رسیدن به عدالت و انصاف فرایندی است که هر جامعه باید خودش آنرا بپیماید.
خانم بنارد با اشاره به کمک آمریکا به زنان افغانستان بعد از حمله ۱۱ سپتامبر در سال ۲۰۰۱ و شرایط ناگوار آنان در آن زمان گفته که تلاشهای بزرگ و گرانبهای زنان افغان وظیفه آنان را ساده تر خواهد کرد. او با اشاره به ابراز نظر بعضی از زنان درباره خروج آمریکا از افغانستان و نگرانی از آن گفته که رهایی و برابری، محصول ترس و وحشت نیستند که بتوان آنرا با ارتش و پول دیگران بدست آورد. در ۱۷ سال گذشته دو هزار و ۵۰۰ سرباز آمریکایی در افغانستان کشته شدند و ۱۲۶ میلیارد دلار مصرف شد و این کافی است.
واکنش زنان افغان
شهرزاد اکبر فعال اجتماعی افغانستان نوشته خانم بنارد را از موقعیتی خوانده که با زنان افغانستان و فعالان حقوق زن صحبت نکرده و به رنج آنها گوش نداده و علاوه بر آن، اخیرا در افغانستان نبوده است.
او افزوده است که آمریکا خود آغازکننده جنگ افغانستان بوده، همانند جنگ در مقابل نیروهای شوروی سابق.
اورزلا اشرف، رئیس واحد ارزیابی و تحقیق افغانستان در توییتی جنجالی در واکنش به مقاله خانم بنارد نوشته: “اگر من یک فمینیست آمریکایی بودم، مخصوصا همسر سفیری که با دور زدن دولت (افغانستان)، کشور اصلیاش را به مردانی میفروشد که بدترین سابقه را در مورد حقوق زنان دارند، فقط ساکت میبودم.”
سیمرا سادات، فعال جامعه مدنی در افغانستان نیز به بیبیسی گفت که زنان افغانستان طی هجده سال گذشته همواره برای رسیدن به آنچه را که حق مسلم شان است، زحمت کشیدهاند. وقتی پای زن به میان میآید دیگر فرق نمیکند این زن در کجای این کشور قرار دارد.
او افزود که نگرانی زنان از حضور طالبان در کشور و خروج نیروهای آمریکایی بیانگر این نیست که ما زنان با رفتن و آمدن این افراد خاموش و به گذشته بر میگردیم. ما برای آنچه که بدست آوردهایم قربانی دادهایم، حاضر نیستیم به هیچ قیمتی آن را از دست بدهیم و یا آن را معامله کنیم. ما باور به آزادی و برابری داریم و برای تغییر وضعیت زن افغانستانی کنارهم تلاش خواهیم کرد.
خانم سادات افزود که برای من بسیار اندوهناک است، زنی که هیچ درک درستی از وضعیت زنان این خاک ندارد، بخواهد وضعیت ما و زنان کشور خودش را اینگونه مقایسه نماید.
منیره یوسف زاده، فعال سیاسی نوشته که بدون شک زنان افغانستان هیچ وقت همکاریها، حمایتها و دستاوردهای مشترک آمریکا و دولت افغانستان را فراموش نخواهند کرد. همچنین گذشتهای سیاه طالبان و ظلمهایشان در برابر ملت و بخصوص زنان افغان را به فراموشی نخواهند سپرد.
او افزوده که بر اساس تلاش دوجانبه، زنان و جامعه جهانی در دو دههای گذشته، حالا زنان افغان میتوانند بدون هراس و ترس و با اعتماد به نفس فریاد بزنند و به حیث یکی از حامیان جدی نظام مردم سالار دولت و جامعه جهانی را مشورت بدهند و وارد تعاملات بزرگ سیاسی شوند.
در نشست اجماع ملی زنان برای صلح افغانستان که دو روز قبل با حضور صدها زن از سراسر این کشور در کابل برگزار شد؛ آنان از حکومت و طالبان خواستند که بدون قید و شرط اعلام آتشبس کنند.
شرکت کنندگان زنان بر حفظ قانون اساسی این کشور تاکید کردند و گفتند که صلحی برای آنها قابل قبول است که این قانون اساسی، نظام، دستاوردها و ارزشهای سالهای گذشته در آن حفظ شود.
منبع: بی بی سی فارسی