فعالان حقوق زن: سهم زنان در گفت‌وگوهای صلح بیشتر شود
هم‌زمان با گذشت سه روز نشست از قطر در مورد صلح افغانستان، شماری از فعالان حقوق زن خواهان، سهم بیشتر زنان در گفت‌وگوهای صلح و جرگه‌ی مشورتی صلح هستند.
ثریا صبح‌رنگ، فعال حقوق زن، با اشاره به سهمیه‌ی ۳۰ درصدی زنان در اشتراک در جرگه‌ی مشورتی صلح، می‌گوید که زنان افغانستان مخالف این تصمیم اند و باید برابر با نفوس ۵۲ درصدی‌شان در کشور، سهم اشتراک در این جرگه داشته باشند.
خانم صبح‌رنگ می‌افزاید که آنان بر سهم مساویانه‌ی زنان در گفت‌وگوهای صلح، در دیدار با زلمی خلیل‌زاد، نماینده‌ی ویژه‌ی امریکا برای صلح افغانستان نیز تأکید کرده‌اند.
این در حالی است که مسوولان شورای عالی صلح، پیش از این گفته بودند که ۳۰ درصد اشتراک‌کننده‌گان جرگه‌ی مشورتی صلح را زنان تشکیل می‌دهد. عمر داوودزی رییس دبیرخانه شورای عالی صلح در یک نشست در کابل گفته بود که در صورت نیاز این رقم افزایش می‌یابد. با این تصمیم، شماری از فعالان حقوق زن، اعلام مخالفت کرده‌اند.
زنان در دیدار با خلیل‌زاد در مورد صلح چه گفتند؟
پیش از آن‌که زلمی خلیل‌زاد، وارد پنجمین دور گفت‌وگوهای صلح با نماینده‌گان طالب در قطر شود، در کابل با شماری از بانوان فعال دیدار کرد. ثریا صبح‌رنگ، یکی از زنانی است که در این دیدار حضور داشت.
ثریا صبح‌رنگ، می‌گوید که آنان در دیدار با خلیل‌زاد، گفته‌اند که حقوق زنان، باید همان‌طور که در قانون اساسی ذکر شده، در گفت‌وگوهای صلح انعکاس یابد. به گفته‌ی خانم صبح‌رنگ، آنان هم‌چنان اضافه کرده‌اند که در این گفت‌وگوها، باید دیدگاه‌های زنان شامل باشد. وی می‌گوید که زنان، در ۱۸ سال گذشته تحصیل و پیش‌رفت کرده‌اند و از حقوق اساسی‌شان واقف هستند.
زنان در دیدار با زلمی خلیل‌زاد، به حفظ نظام سیاسی کشور نیز اشاره کرده‌اند و گفته‌اند این مورد، از جمله خط قرمز زنان و سایر شهروندان کشور است.
خانم صبح‌رنگ می‌گوید که آنان در این دیدار، به آقای خلیل‌زاد تأکید داشته‌اند که گفت‌وگوهای صلح، باید از سوی هیأت رسمی حکومت افغانستان انجام شود. خانم صبح‌رنگ افزاید که صلاحیت امضای توافق‌نامه و اعلام آتش‌بس را تنها حکومت افغانستان دارد.
با این حال، به گفته‌ی خانم صبح‌رنگ، در پاسخ به این خواست آقای خلیل‌زاد نیز، ابراز موافقت و بر حفظ حقوق و دست‌آوردهای زنان در ۱۷ سال گذشته، تأکید کرده است.
زلمی خلیل‌زاد، نماینده ویژه امریکا در امور صلح افغانستان نیز پس از دیدار با فعالان حقوق زن گفته بود که زنان در ۱۷ سال گذشته نقش کلیدی در توسعه افغانستان داشته‌اند و شمولیت آنان در گفت‌وگوهای بین‌الافغانی صلح ضروری است. آقای خلیل‌زاد در توییتی در این مورد نوشته بود: «دیدار خوب با رهبران جامعه مدنی. زنان در ۱۷ سال گذشته، نقش کلیدی در توسعه افغانستان داشته‌اند. حقوق آنان احترام و صدای‌شان باید شنیده شود و پیش‌رفت‌های‌شان ادامه یابد.»
در توییت نماینده‌ی ویژه امریکا تأکید شده بود که واشنگتن در کنار زنان افغانستان ایستاده است و آن‌ها باید در روند گفت‌وگوهای بین‌الافغانی صلح شریک باشند.
در همین حال، ماری اکرمی، رییس شبکه‌ی زنان نیز، با اشاره به نشست قطر، تأکید می‌کند که در تمام گفت‌وگوهای صلح باید خواست‌ها و ارزش‌های زنان در نظر گرفته شود. خانم اکرمی می‌افزاید که او مخالف مذاکرات پشت درهای بسته است و باید جزییات این نشست‌ها برای تمام مردم کشور واضح باشد.
رییس شبکه‌ی زنان، مدعی است که تاکنون هیچ نشست رسمی میان گروه‌های کلان حقوق زن و نماینده‌ی ویژه‌ی امریکا صورت نگرفته است. خانم اکرمی می‌گوید تمام مجالس تاکنون به گونه‌ی انفرادی بوده‌اند و باید نشست‌های رسمی با جمع زنان فعال برگزار شود.
افزون بر این، شبکه‌ی زنان افغانستان، در هفته‌ی پیش، با نشر خبرنامه‌‌ای در مورد نشست قطر، اعلام کرد که زنان افغانستان خواهان تضمین‌های قوی به خاطر نگه‌داری حقوق بنیادی‌ای را که طی ۱۷ سال گذشته با قبول زحمات و قربانی دادن به دست آورده‌اند، هستند. خبرنامه افزوده است که طالبان باید برای جلب اعتماد زنان اقداماتی را روی دست گیرند که نمایان‌گر تعهد آن‌ها در راستای تأمین امنیت و سایر حقوق زنان در چارچوب اسلام و آن‌چه در قانون اساسی و سایر قوانین ملی ما تسجیل یافته است، باشد.
به نقل از خبرنامه طالبان بارها گفته‌اند که تغییر کرده‌اند، اما تجربه زنان در ولایات و مناطقی که جنگ در آن‌ها جریان دارد و یا تحت کنترول این گروه ست، نمایان‌گر تناقض با این ادعا است. در این خبرنامه گفته شده است که به خاطر راضی ساختن طالبان، حکومت افغانستان تعهداتش را نسبت به مقررات و قوانین بین‌المللی و منطقه‌ای و هم‌چنان قوانین ملی که محافظ و متضمن حقوق اساسی زنان افغانستان است، نباید تعدیل کند و یا به تعلیق در آورد.
در این خبرنامه، شبکه‌ی زنان افغانستان، حفظ نظام سیاسی، تأمین حقوق اساسی زنان، دست‌رسی داشتن زن و مرد به‌گونه‌ی مساویانه به عدالت تأکید شده است. بر اساس خبرنامه: «نظام سیاسی و دموکراسی‌ای را که بعد از سقوط طالبان به وجود آمده است، زنان افغان را توان‌مند ساخته است. ادارات عامه برای زنان زمینه‌ی استخدام، تحصیلات، مهارت‌های مسلکی ، پایین آوردن میزان مرگ‌ومیر مادران و امنیت نسبی را فراهم کرده‌اند.»
اجماع ملی زنان افغانستان برای صلح
از سویی هم، شماری زنان افغانستان، روز پنج‌شنبه، نهم حوت، در خیمه‌ی لویه‌جرگه، قطع‌نامه‌ی اجماع ملی زنان افغانستان برای صلح را صادر کردند.
زهره یوسف، مشاور بانوی نخست کشور، روز پنج‌شنبه (۹ حوت) در یک نشست خبری، در مورد نتایج اجماع ملی زنان افغانستان برای صلح، گفت که در قطع‌نامه‌ی اجماع ملی زنان، خواست‌های مشخص زنان افغان، در نظر گرفته شده است. خانم یوسف افزود که در شش ماه گذشته، در ۳۴ ولایت کشور در نشست‌ها و گردهم‌آیی‌هایی، زنان دیدگاه‌شان را در رابطه به صلح، عوامل جنگ و راه‌حل‌های پایان جنگ، ابراز کرده‌اند.
مشاور بانوی نخست کشور تأکید کرد که جز خود زنان، هیچ‌کس نمی‌تواند از آنان در گفت‌وگوهای صلح نماینده‌گی کند. به گفته‌ی او در قطع‌نامه‌ای که روز پنج‌شنبه نشر شد، خواست‌ها و نظریات ۱۵ هزار زن افغان مطرح شده است.
این در حالی است که با هم‌زمان تشدید گفت‌وگوهای صلح، شماری از زنان اعضای شورای عالی صلح و فعالان جامعه مدنی از آن‌چه از آن به عنوان عدم حضور زنان در روند گفت‌وگوهای صلح خوانده می‌شد، ابراز نگرانی کرده بودند.
سیما سر، رییس کمیسیون مستقل حقوق بشر، اخیراً از حکومت و طرف‌های مذاکره‌کننده صلح خواست به زنان در روند گفت‌وگوهای صلح سهم بیشتر دهند. به گفته خانم سمر، زنان قربانی اصلی خشونت و جنگ جاری هستند و نباید جزئیات گفت‌وگوهای صلح از آن‌ها پوشیده بماند.
این درحالی است که پنجمین دور مذاکرات نماینده‌گان امریکا و گروه طالبان روز دوشنبه، ششم حوت، در دوحه پایتخت قطر آغاز شد. براساس گزارش‌ها، دو طرف در سه روز نشست قطر، روی چگونه‌گی خروج نیروهای خارجی و این‌که افغانستان تهدیدی به کشورهای دیگر نباشد بحث کرده‌اند و به توافقاتی نیز در این زمینه دست یافته‌اند. با این حال، هنوز روشن نیست که گروه طالبان با حکومت افغانستان وارد گفت‌وگو می‌شود یا خیر؟ منابعی از گروه طالبان به رسانه‌ها گفته‌اند که این گروه به جای مذاکره با حکومت آماده گفت‌وگو با مردم افغانستان است.
منبع: روزنامه هشت صبح
