اطمینان حکومت به زنان: حقوق‌تان قربانی صلح نمی‌شود
پس از افزایش نگرانی‌ها نسبت به کم‌‌رنگ بودن سهم زنان در روند مقدماتی گفت‌وگوهای صلح و تشویش‌ها مبنی بر از بین رفتن دست‌آوردهای ۱۷ ساله زنان پس از توافق احتمالی صلح، حکومت اطمینان می‌دهد که حقوق زنان قربانی صلح نخواهد شد. مسوولان قصر سپیدار می‌گویند، خواست هیچ یکی از گروه‌های درگیر در روند صلح مبنی بر نادیده گرفتن حقوق و سهم فعال زنان در جامعه افغانستان پذیرفته نخواهد شد و حتا پس از توافق صلح، زنان طبق قوانین نافذ در کشور از حقوق و امتیازات‌شان برخوردار خواهند بود.
این در حالی است که شماری از شبکه‌های دادخواهی حقوق زنان نقش زنان در گفت‌وگوهای صلح را کم رنگ توصیف می‌کنند و می‌گویند، سهم زنان در گفتمان‌های صلح باید مساوی به سهم مردان باشد. قدسیه رحیم، عضو شبکه‌ی دادخواهی زنان افغان می‌گوید، زنان قشر عمده‌ی جامعه را شکل می‌دهند و سهم فعال آنان در مذاکرات صلح ضروری است. او گفت: «زنان در گفت‌وگوهای صلح نه این که تنها حضور داشته باشند، بلکه در آجنداهای صلح نیز باید شامل باشند.» خانم رحیم هم‌چنان حضور زنان را در عرصه‌های اجتماعی و سیاسی نسبت به ۱۷ سال گذشته بهتر می‌داند، اما می‌افزاید: «در حال حاضر در گفت‌وگوهای مقدماتی صلح دو سه خانم حضور دارند، اما نقش آنان بارز نیست.» به گفته او، زنان می‌خواهند سهم مساوی با مردان در گفت‌وگوهای صلح داشته باشند.
با این حال، مسوولان ارگ ریاست جمهوری می‌گویند، سهم زنان در روند مقدماتی گفت‌وگوهای صلح نادیده گرفته نشده است. شاه‌حسین مرتضوی، معاون سخنگوی رییس جمهور روز شنبه، بیست دلو در صحبت با روزنامه ۸صبح گفت: «به شمول عضویت در کمیته‌های هیأت مذاکره‌کننده حکومت، زنان در تمام مشورت‌های مرتبط به گفت‌وگوهای صلح سهم داده شده‌اند و در این مشورت‌ها دخیل‌اند.» این در حالی است که از میان کمیته‌های مشورتی صلح کمیته‌ای به نام «زنان نخبه کشور» وجود دارد که در آن آمنه افضلی و صدیقه بلخی سناتوران کشور عضویت دارند.
افزون بر این، در نشست مسکو که میان نماینده‌گان احزاب و چهره‌های سیاسی با هیاتی از گروه طالبان برگزار شد نیز خانم فوزیه کوفی، عضو پیشین مجلس نماینده‌گان و لیلا حیدری، فعال حقوق زن، دو خانمی بودند که به نماینده‌گی از زنان اشتراک کرده بودند. اما شبکه‌ی دادخواهی حقوق زنان در اعتراض به سهم نامساوی زنان در این نشست گفت، شمار زنان با مردان در هم‌چو نشست‌های سرنوشت‌ساز باید مساوی باشد.
در قطع‌نامه‌ی شبکه زنان افغان آمده است: «ما یک‌بار دیگر در حالی که از اشتراک و نماینده‌گی دو نماینده‌ی زن در این نشست تقدیر می‌کنیم، اما تاکید بر افزایش شمار زنان در مذاکرات صلح و حق مساوی‌شان در ارایه نظریات زنان و تصمیم‌گیری‌ها در چنین مذاکرات هستیم.» به باور شبکه‌ی زنان افغان، هر نوع اشتراک سیاسی زنان از جمله شرکت در مذاکرات صلح باید در روشنی قانون اساسی کشور، که زنان و مردان را دارای حقوق و وجایب مساوی می‌داند، صورت گیرد.
شبکه‌های فعال در عرصه دادخواهی از حقوق زنان افزون بر افزایش سهم زنان در تصمیم‌گیری‌های سرنوشت‌ساز می‌گویند، پس از هر توافق صلح نیز باید حقوق و دست‌آوردهای آنان حفظ شود. قدسیه رحیم، عضو دادخواهی شبکه زنان افغان با اشاره به محتوای قطع‌نامه‌ای مشترک رهبران احزاب سیاسی و گروه طالبان که در نشست مسکو صادر شد، می‌گوید در آن حق کسب آموزش برای زنان ذکر شده، اما به گونه‌ی کلی آمده است. خانم رحیم افزود: «ما می‌خواهیم افزون بر کلی‌گویی بر چگونه‌گی حفظ دست‌آوردهای زنان روی چگونه‌گی حفظ این دست‌آوردها به گونه‌ی جزیی بحث شود تا دست‌آوردهای ما خدشه‌دار نشود.»
با این حال، مسوولان ریاست اجرایی می‌گویند، با هیچ توافقی، دست‌آوردهای زنان خدشه‌دار نخواهد شد. امید میثم، معاون سخنگوی ریاست اجرایی در صحبت با روزنامه ۸صبح گفت، دولت افغانستان متوجه است و طالبان نیز متوجه باشند که افغانستان امروزی با افغانستان ۲۰ سال پیش کاملاً متفاوت است. آقای میثم دست‌آوردهای زنان طی دو دهه اخیر را ناشی از تلاش‌ها و قربانی شهروندان به ویژه زنان عنوان کرد و گفت: «طالبان اگر به نحوی با حقوق زنان مخالفت نشان دهند، خواست آنان در جامعه امروزی جایگاهی ندارد و زنان از حقوق و امتیازات‌شان در مطابقت با قوانین نافذ در کشور برخوردار اند و در صورتی که مصالحه نیز صورت گیرد، از حقوق‌شان کماکان برخوردار خواهند بود.»
با این حال، مجلس سنای ایالات متحده امریکا نیز از حکومت امریکا خواسته است که زنان به بخش اصلی گفت‌وگوهای صلح افغانستان بدل شوند. پس از آن که دولت امریکا اعلام کرد برای یافتن یک راه حل سیاسی در افغانستان گفت‌وگوهای صلح با گروه طالبان سرعت یافته است، برخی از اعضای مجلس سنای امریکا از دولت این کشور خواستند به زنان و حقوق آنان در گفت‌وگوهای صلح اولویت داده شود.
در نامه‌ای از سناتوران امریکایی که هفته گذشته به مایک پمپئو، وزیر امور خارجه ایالات متحده فرستاده شد، آمده است: «ما به گونه جدی تقاضا داریم که زنان و حقوق آنان به بخش اصلی مذاکرات صلح بدل شوند و اجازه ندهید که سرمایه‌گذاری‌های امریکا از لحاظ زمان، منابع و جان سربازان امریکایی، به هدر برود.» این سناتوران هم‌چنان استدلال کرده‌اند که سربازان امریکایی در راه حفاظت از حقوق زنان در افغانستان جان‌های‌شان را قربانی کرده‌اند و این ارزش نباید نادیده گرفته شود.
این در حالی است که زنان کشور داشتن آزادی‌های مدنی و حقوق آموزش، کار در ادارات دولتی و غیر دولتی، صلاحیت رهبری، تصمیم‌گیری و مشارکت در امور اجتماعی و سیاسی را از دست‌آوردهای‌شان در ۱۷ سال گذشته می‌دانند و می‌گویند، وضعیتی را که زنان ۱۷ سال پیش داشتند، دیگر برای‌شان پذیرفتنی نیست. به گفته‌ی آنان، در جریان گفت‌وگوهای مقدماتی صلح، تا کنون موضوع زنان حتا به گونه حاشیه‌ای هم مطرح بحث نبوده و این موضوع برای زنان افغان شدیداً نگران‌کننده است.
منبع: روزنامه هشت صبح
