محفل تخت جمعی؛ عرف ناپسند در جامعه‌ی افغانستان

روز بعد شب زفاف، مراسمی به نام «تخت جمعی»، از طرف مادر عروس با نیتی برگزار می‌شود که باکره‌بودن دخترش را جشن بگیرد. اما این مراسم از دیدگاه دختران، عرف نادرست اجتماعی است که باید از برگزاری آن جلوگیری شود.

این دختران چنین عرفی را در قالب مراسم‌ ازدواج، یک فشار روانی و تاثیرگذار بر زندگی مشترک خود عنوان می‌کنند.

نازیه زنی است که می‌گوید پس از مراسم عروسی، به اجبار خانواده و با آن‌که به لحاظ روحی و روانی اصلا آمادگی نداشت، مجبور به هم‌خوابی با شوهرش شد تا مادرش فردا مراسم «تخت جمعی» را برگزار کند.

از دیدگاه او عرف‌هایی مانند مراسم تخت جمعی ناپسند است و به‌سبب این‌که آسیب‌های زیادی بر روان زنان ایجاد می‌کند، تلاش دارد که این عرف کنارگذاشته شود.

نازیه حالا دوستان‌اش را تشویق می‌کند که از برگزاری این محفل اجتناب کنند و اجازه ندهند که کسی، وارد مسایل شخصی زندگی‌شان شود. او از خود می‌گوید که می‌خواهد دیدگاه خانواده‌اش را در مورد این موضوع تغییر دهد و برای ازدواج خواهران‌اش در آینده، از برگزاری مراسم تخت جمعی جلوگیری کند.

لیلا یکی دیگر از دخترانی است که در این جشن، احساس غم و ناراحتی داشته و این مراسم را یک عرف نابه‌جا در جامعه می‌داند. او باور دارد که در موضوع ازدواج، اعتماد و اعتبارسازی مربوط زن و شوهر است و نمی‌تواند چنین موضوعی را بپذیرد که همه از رابطه‌ی او با شوهرش، مطلع شوند.

لیلا خواهر بزرگ خانواده است و بعد از او در آن خانواده، دختران دیگری نیز متولد شده‌اند که ممکن است آنان نیز چنین تجربه‌ای را با خود در زندگی داشته باشند. اما لیلا می‌خواهد که خواهران‌اش و بقیه‌ی دختران، دیگر این حالت روحی زجرآور که تاثیرات منفی دارد را هرگز تجربه نکنند.

از طرفی هم دخترانی هستند که با مبارزات شخصی و خانوادگی خود موفق شده اند تا این عرف نادرست اجتماعی را به فراموشی بسپارند.

هانیه دختری است که مادرش مایل نبوده تا مراس تخت جمعی را برای دختر خود برگزار کند و تا هنوز کسی از او در مورد رابطه‌ با شوهرش چیزی نپرسیده است. به گفته‌ی هانیه، این مراسم در اصل درست نیست و نباید برای هیچ دختری برگزار شود. زیرا از لحاظ روحی به دختر آسیب می‌رسد و می‌تواند در زندگی او نیز تاثیرات منفی داشته باشد.

او می‌گوید که برگزاری این مراسم، به دختر این احساس را می‌دهد که گویا کسی و حتی خانواده‌اش به عفت او اعتماد ندارد. در حالی که ممکن است در شب اول عروسی، دختر و پسر آمادگی نزدیکی جنسی را نداشته باشند.

با این حال دخترانی هستند که در دوران مجردی از وجود چنین عرفی مانند مراسم تخت جمعی رنج می‌برند و خواهان تغییر آن هستند.

هما تا به‌حال تجربه‌ی زندگی مشترک را نداشته است، او می‌گوید که در خانواده‌اش چنین رسم و رواجی وجود دارد، اما خودش مخالف آن است و نمی‌خواهد که برایش این محفل برگزار شود.

هما این مراسم را توهین به تمام زنان می‌پندارد و می‌گوید برای داشتن یک زندگی سالم، اعتماد زن و شوهر به هم کفایت می‌کند و اعلان پاک‌دامنی دختر و مردانگی پسر در بین جمع یک عمل نادرست است مخصوصا اگر برای دختر و پسر فشار روحی ایجاد کند.

از طرفی دیدگاه خانواده‌ها در مورد برگزاری مراسم تخت جمعی برخلاف خواست دختران است و این مراسم را به نوعی مسبب سربلندی و آبروداری می‌دانند.

ثریا تا به‌حال برای دو دخترش مراسم تخت جمعی را برگزار کرده و می‌گوید که در جامعه، این موضوع برای سال‌ها مورد قبول همه بوده و اگر این مراسم نباشد، ممکن است بقیه به پاکی دخترش شک کنند و آبروی خانوادگی آن‌ها زیر سوال برود.

او در ادامه اضافه می‌کند که یکی دیگر از دختران‌اش قرار است به زودی عروسی کند، با آن‌که خواست دختر این است که این مراسم برگزار نشود، اما برای جلوگیری از حرف و سخن مردم می‌خواهد که برای این دخترش نیز محفل تخت جمعی بگیرد و خانواده‌اش را در بین قوم سربلند سازد.

این در حالی است که به گفته‌ی برخی از روان‌شناسان، عرف‌هایی هم‌چون مراسم تخت جمعی، تاثیرات منفی بر روان زوج دارد.

فضل‌الرحمن فاضل، روان‌شناس، در این مورد می‌گوید که برای ورود به رابطه‌ی جنسی، دختر و پسر باید از لحاظ روحی و جسمی آماده باشند تا بتوانند در آن رابطه احساس امنیت و تعلق را تجربه کنند، اما این که در شب عروسی با تمام خستگی‌های ناشی از محفل‌ها، دختر و پسر برای سربلندی خانواده‌های خود باید به جبر وارد رابطه شوند، سبب کاهش میل و در مواردی نفرت دخترها از برقراری رابطه‌ی جنسی می‌شود.

آقای فاضل می‌افزاید به سبب آنچه که جامعه در ذهن دختران در مورد برقراری اولین رابطه‌ی جنسی و درد محسوس‌شده در این زمان، ایجاد کرده، آن‌ها برای ورود به چنین رابطه‌ای، نیاز به زمان بیشتری دارند، اما مراسمی مانند تخت جمعی مانع آن است و در مواردی برای دخترها، حس تحت تجاوز  قرار گرفتن را به‌وجود می‌آورد. زیرا یک عمل ناخواسته است و این سبب می‌شود که در موارد زیادی بر زندگی مشترک این زوج در آینده، تاثیر منفی داشته باشد.

گزارشگر: بهناز رسولی