چرا بیشتر مردان در کارهای خانه سهم نمی‌گیرند؟

شماری از زنان شاغل در هرات از سهم نگرفتن مردان در کارخانه شکایت دارند. آنان هم‌زمان، پیش‌برد امور منزل و فعالیت‌ در اجتماع را یک نوع جفا در حق زنان می‌دانند.

این زنان، دیدگاه سنتی و مردسالارانه را علت عمده برای این موضوع عنوان می‌کنند.

خالده احسانی، زنی است که از طریق خیاطی امرار معاش می‌کند تا کمک‌خرج خانواده‌ی خود باشد. او می‌گوید با آن‌که در خرج خانه سهم دارد، اما مجبور است تمام کارهای خانه را به تنهایی انجام دهد و شوهرش حتی کارهای مربوط به خود را انجام نمی‌دهد.

او می‌افزاید، بارها از شوهرش تقاضا کرده است که در کارهای خانه همراه‌اش کمک کند، اما جواب شوهرش این بوده که غرور مردانه‌ی او اجازه‌ی این کار را برایش نمی‌دهد. به گفته‌ی خالده، تربیت خانوادگی و جامعه‌ی مردسالار موانعی است که سبب شده بین زن و شوهر در خانواده‌ها تعاون وجود نداشته باشد.

مینا اکبری، در یکی از مکاتب شهر هرات شغل آموزگاری را پیش می‌برد. او در ای زمینه چنین اظهار می‌دارد که کارهای خانه را به تنهایی انجام داده و شوهرش سهمی در امور خانه‌داری ندارد.

مینا می‌افزاید، شوهرش به این نظر است که اگر حتی او در بیرون از خانه کار کند، باز هم مسوولیت امور خانه برای زنان تعریف شده‌است.

از طرفی هم زنانی هستند که به سبب انجام کارهای خانه، از فعالیت در بیرون، بازداشته می‌شوند.

الهام احمدی که تحصیلات لازم برای انجام کار بیرون از منزل را دارد، می‌گوید قبل از ازدواج کار رسمی داشت، اما بعد از تشکیل خانواده، سرنوشت‌اش تغییر کرد و به اجبار از طرف شوهرش گوشه‌نشینی در خانه را اختیار کرده است.

الهام اشاره می‌کند که شوهرش دیدگاه مردسالارانه دارد، اما با آن هم برای خرج خانه کوتاهی می‌کند و از همین جهت است که الهام مجبور می‌شود پنهان از شوهرش، در خانه کارهایی مانند خیاطی را انجام دهد.

هم‌چنان خانواده‌هایی هم تشکیل شده‌اند که در آن انجام امور منزل به شکل هم‌کاری زن و شوهر به پیش می‌رود.

امینه نوری مدیر یک دفتر است، او می‌گوید شوهرش به میل خود در کارهای خانه همراه او کمک می‌کند و از این مورد ناراض نیست. امینه به این باور است که اگر شوهر در انجام امور خانه، همراه زنی که مصروفیت شغلی دارد هم‌کاری نکند، نوعی جفا در حق زن است.

این در حالی است که به باور برخی از مردان، اجرای فعالیت در منزل صرف برای زنان، دیدگاه نادرستی است.

صفی الله امیری به این باور است که مردان در مورد این‌که کار خانه مخصوص زنان است، دیدگاه سنتی دارند و این برداشت نادرست در بین شان وجود دارد که به موضوع با دیدگاه مذهبی نگاه می‌کنند. او در ادامه می‌گوید که کمبود آگاهی در بین مردان در رابظه به این موضوعات، یکی دیگر از عواملی است که امور خانه‌داری را برای زنان مقبول می‌پندارند.

به باور آقای امیری، برای تغییر این سلطه‌ی مردانه‌، باید تلاش صورت گیرد.

به گفته‌ی آگاهان امور دینی، مشخص‌ساختن انجام امور منزل توسط زنان یک موضوع زاده‌ی شرایط است و هیچ پای‌گاه قرآنی ندارد.

رسول عبدی، آگاه امور دین، در خصوص این موضوع می‌گوید که تعریف کار خانه برای زنان و کار بیرون برای مردان، ریشه‌ی قرآنی ندارد و بر اساس رواج در زمان پیامبر، یک روایت در این مورد موجود است و چون جامعه‌‌ی هرات سنتی است، مردم این موضوع را می‌پذیرند.

آقای عبدی می‌افزاید که انجام کار خانه برای زنان و یا سهم نگرفتن مردان در این امور، واجب نیست و اگر خلاف آن باشد هیچ نوع مجازات دینی برای آن درنظر گرفته نشده‌است.

از دیدگاه برخی از جامعه‌شناسان، تعریف کار منزل برای زنان یک فرآیند تاریخی و اجتماعی است.

عصمت الله جعفری، جامعه شناس، در این مورد می‌گوید که این دیدگاه یک فرآیند اجتماعی بلندمدت تاریخی است که ریشه‌ی طبیعی و ذاتی ندارد و آموزه‌های دینی نیز این موضوع را پررنگ ساخته است.

آقای جعفری هم‌چنان اشاره می‌کند که بر اساس منفعت‌ها، مردان در جامعه کارهای ارزش‌مند را برای خود توجیه و بازتولید می‌کنند و کارهایی که منفعت و دستاورد کمی دارد، برای زنان انتخاب می‌کنند.

گزارشگر: بهناز رسولی