حبیبه سرابی: در پیشزمینهی گفتگوهای صلح موضوع زنان مطرح نیست
گفت‌وگوهای صلح چند جانبه افغانستان، در 18 عقرب سال روان در مسکو با مشارکت نمایندگانی از گروه طالبان و شورای عالی صلح افغانستان برگزار شد دولت افغانستان در این گفت‌وگوها حضور رسمی نداشت و شورای عالی صلح به نماینده‌گی از مردم افغانستان در این گفتگوها حضور یافت.
پس از نشست مسکو، برخی از زنان نگرانی شان را مبنی حضور کم‌رنگ زنان در این نشست و به مخاطره افتادن دست‌آوردهای شان ابراز داشتند. به همین منظورخبرگزاری بانوان افغانستان پیرامون این موضوع، گفت‌وگویی را با حبیبه سرابی، معاون شورای عالی صلح ترتیب داده است که در ادامه می‌خوانید.
پرسش: به عنوان معاون شورای عالی صلح افغانستان، دیدگاهتان در مورد پیش‌زمینه‌های مطرح شده از سوی زلمی خلیل‌زاد، برای آغاز گفتگوهای صلح بین حکومت افغانستان و طالبان چیست؟
پاسخ: آقای خلیل‌زاد منحیث نماینده آمریکا برای گفتگوهای صلح در افغانستان گماشته شده اند، یک سری پیش زمینه‌هایی را برای شروع گفتگوهای اصلی روی دست دارند که این پیش‌زمینه‌ها در حال حاضر مؤثر نیز واقع شده است. مخصوصا جای خوشحالی اینجاست که سایر کشورها مثل عربستان سعودی، امارات و هند نیز در این راستا به عنوان همکار در کنار مسوولان قرار دارند و این خود باعث خواهد شد که به روند تأمین صلح در افغانستان سرعت بخشیده شود. اما اینکه چرا هنوز طالبان حاضر نشده اند تا با دولت افغانستان در مورد صلح سخن بزنند، جای بحث بیشتر است اما باورمند هستم که طالبان نیز برای تحکیم این گفتگوهای صلح علاقه‌مندی نشان خواهند داد.
پرسش: از دید شما چقدر به مسئله زنان افغانستان و مشکلات آنان در این پیش‌زمینه‌ها اهمیت داده شده است؟
پاسخ: یک مشکل کلانی که همه ما زنان نگرانی آن را داریم این است که در پیشزمینهی گفتگوهای صلح موضوع زنان هیچ مطرح نیست و اصل بحث خروج نیروهای خارجی و بعضی مسایل سیاسی دیگر در این روند حائز اهمیت است و در این مسایل موضوع زنان اصلا مطرح نیست و ما زنان باید متوجه شویم که موضوع زنان چقدر مطرح می‌شود. روی این منظور ما زنان باید هوشیاری و بیداری لازم خود را داشته باشیم تا اینکه بتوانیم در گفتگوهای صلح دخیل باشیم.
پرسش: چندی پیش شما به عنوان نمایندۀ مردم افغانستان، در نشست مسکو برای صلح افغانستان حضور داشتید؛ آیا توانستید در حضور نمایندهگان طالبان موضوع زنان را به بحث بکشید؟
پاسخ: در این نشست دولت افغانستان شورای عالی صلح را به عنوان نماینده‌های مردم افغانستان فرستاده بود تا در کنار سایر کشورهای دخیل در این روند بیانیه‌هایی را ایراد کردند که بدون شک هم شورای عالی صلح و هم طالبان بیانیه‌های خود را ایراد فرمودند. اما قابل ذکر است که بیانیه‌ی شورای عالی صلح اندکی تند و پرخاش‌گرانه بود. و من در این نشست موضوع زنان را با نمایندۀ طالبان به بحث کشیدم و سوال من نیز از نماینده‌ی طالبان این بود که چرا در ترکیب شما یک خانم وجو ندارد؟ امیدوارم هستیم که در نشست‌های بعدی با نماینده‌ی خانم از سوی طالبان نیز نشستی داشته باشیم. روی این منظور به نظر من به بحث کشاندن چنین موضوعی در چنین میزی حائز اهمیت است.
پرسش: با به بحث کشانیدن این موضوع که شما خواهان حضور نمایندهگان زن از سوی طالبان در نشست‌ها شدید، با چه واکنش‌هایی روبرو شدید؟
پاسخ: خوشبختانه با واکنش منفی مواجه نشدم و بلکه شاهد این بودم که آنان در بیانیه خود در مورد درنظر گرفتن حقوق زنان در چوکات اسلام نیز مسائلی را مطرح ساختند. اما بدبختانه امروزه هر کس قوانین را که در اسلام پیرامون خانم‌ها مطرح است، هرکس به نفع خود آنها را تعبیر می‌کند و بیشتر افراد نیز تلاش دارند تا این قوانین را با درنظرداشت خواست مردانه مطرح بسازند. پیشنهاد آنها این بود که شما نیز در چنین نشست‌هایی می‌توانید بعنوان نماینده‌ی ما مورد قبول باشید اما من گفتم که هرگز بعنوان نماینده‌ی شما بوده نمی‌توانم بلکه بعنوان نماینده‌ی زنانی که در ترکیب شما است می‌توانم باشم زیرا من به این باور هستم که زنان بیشتر در این وضعیت نابسامان قربانی دادند و ما باید فشارهای لازم را وارد کنیم تا شما سلاح‌های تان را به زمین بگذارید و به روند صلح بپیوندید.
پرسش: چندی پیش شکایت‌های شما پیرامون حضور کم‌رنگ زنان در بُرد مشورتی شورای عالی صلح به گوش می‌رسید؛ در این مورد بیشتر صحبت کنید؟
پاسخ: مشکل بزرگ این است که بدبختانه زنان در افغانستان در سطوح تصمیم‌گیری‌های بزرگ کمتر دخیل هستند. رئیس جمهور با معاونان شان، رئیس اجرائیه با معاونان شان، رئیس حارنوالی، رئیس ستره محکمه یا قاضی القضات و رئیس امنیت ملی در ترکیب حکومتی بُرد عالی مشورتی صلح قرار دارند که بدبختانه هیچ چهره‌ی زن در این ترکیب به چشم نمی‌خورد همچنان در ترکیب رهبران جهادی و احزاب سیاسی نیز نقش زنان صفر است. با درنظر داشت این موضوعات ابراز کردن نگرانی پیرامون این مسئله حق زنان است و باید در چنین زمینه‌هایی بدنبال حق خود باشند، در غیر اینصورت همچنان کنار زده خواهند شد. و حالا در بُرد مشورتی تنها دو زن از سوی رهبران جهادی شامل هستند که از جمع 20 نفر این رقم ناچیز است.
پرسش: چقدر در شورا عالی صلح به تصامیم و نظریات شما به عنوان یک زن ارزش داده می‌شود؟
پاسخ: در شورای عالی صلح بدلیل چانه‌زنی‌هایی که از سوی خود زنان صورت گرفته است، این خالی‌گاه‌ها کمتر هستند. در این شورا از جمع 5 معاون یک معاون زن است و بصورت عموم از 75 نفر 16 نفر شان زنان هستند که خوشبختانه در عرصه‌های مختلف این زنان برای بانوان فعالیت‌هایی داشتند. باید ذکر کرد که بدون شک گاها صدای ما نیز در این جمع شنیده نشده باشد ولی ما با قدرت تمام همیشه تلاش کردیم تا از سهمی را که آنجا داریم بیشتر مواظبت کنیم تا بتوانیم نمایندگانی خوبی از سوی بانوان در آنجا باشیم و آنها نیز مجبورا صدای ما را بشنوند.
پرسش: با توجه به اینکه زنان، نقش کلیدی در تحکیم صلح دارند؛ حضور زنان در شورای عالی صلح با رقمی که شما ذکر کردید، کافی است؟
پاسخ: بدون شک که کافی نیست. اما من باورمند هستم که ما زنان در این شورا باید مفید باشیم و پرانگیزه عمل کنیم زیرا همچنان باورمن هستم که همیشه هم نباید بر روی کمیت پرداخت گاهی باید بر روی کیفیت نیز توجه خاصی داشت که چقدر این زنان می‌توانند صدای قوی داشته باشند.
پرسش: در مورد گفتگوهایی که به تازه‌گی‌ها در غیاب حکومت افغانستان و شورای عالی صلح بین طالبان و آمریکا برگزار شده است، دیدگاه شما چیست؟
پاسخ: فکر نمی‌کنم این یک گفتگو باشد بلکه باورمند هستم که این تنها یک نشست است و هیچ فیصله‌ای پیرامون مردم افغانستان و یا در خصوص زنان افغانستان صورت نمی‌گیرد.
به عنوان پرسش آخر اگر شما با طالبان گفتگویی داشته باشید، چقدر صحبت‌های تان در این گفتگو پیرامون زنان خواهد بود؟
پاسخ: من از آدرس زنان در شورای عالی صلح قرار دارم و بدون شک مشکلات زنان برای ما حائز اهمیت است و برای بدست آوردن تمامی حقوق مدنی زنان تلاش می‌کنیم.
ترتیب: ضیاگل عظیمی
