فراتر از افغانستان برای جهان

زنده‌گی سیاسی افغانستان برای زنان، رفتن به مصاف یک جنگ دیگر است، یعنی در جامعه افغانستان وقتی زن هستید باید بیش‌تر از مردان بجنگید و مبارزه کنید. برخی از فمینیست‌ها معتقد اند که ما زنان اگر حق برابر می‌خواهیم، باید برای داشتنش بجنگیم و تمام آن‌چه جامعه به خاطر زن بودن به ما «لطف می‌کنند» را مانند گاندی (که کالای انگلیسی را مصرف نمی‌کرد و لباس تن‌اش را هم خودش می‌دوخت)، کاملاً پس بزنیم و نخواهیم. آن‌ها معتقد اند تا وقتی آن‌چه نظام مردسالار به ما می‌دهد را می‌گیریم، به آن وجاهت می‌دهیم و به حفظ این نظام کمک می‌کنیم. البته که همه‌ی فمینیست‌ها به حق برابر در مقابل «تکلیف برابر» واقف‌اند، اما چیزی که دیگر فمینیست‌ها (در مقابل این دسته) به آن توجه می‌کنند این است که «شرایط نابرابر»، باعث می‌شود که تکالیف برای دو جنس برابر نباشد و فشار بر روی زنان که همیشه گروه تحت ستم بوده‌اند، بیش‌تر باشد؛ بنا بر این ایده‌ی جنگیدنِ -در واقع- نابرابر، برای رسیدن به حق برابر را عادلانه می‌دانند.

ما در کشوری زنده‌گی می‌کنیم که تا هنوز خشونت بر زنان نه تنها کاهش نیافته است که تازه علیه آنان که در این راستا کار می‌کنند خشونت ساختاری سیاسی اعمال می‌شود. هر گاهی که ساحه برای سیاست و فعالیت زنان در این سر زمین محدود شود، این بدین معنا است که گستره فعالیت و وسعت نظر آنان برای شماری قابل پذیرش نیست. وقتی زنان در این سر زمین به دلایل سیاسی ظرفیت‌های‌شان کشته می‌شود، در بیرون از کشور از ظرفیت‌ها و توان‌مندی‌های‌شان استفاده می‌گردد. من در کنار فعالیت‌های مردمی و سیاسی در داخل کشور به عنوان عضو مشورتی کمیسیون زنان در کنفرانس همکاری‌های کشورهای اسلامی و عضو کمیسیون حقوق بشر وکلا به سفرهای مختلف به خاطر آوردن تغییر و بهبود اوضاع زنان در سایر کشورها ادامه داده‌ام. متأسفانه زنان در جامعه افغانستان به دلایل مختلف حذف و طرد می‌شوند، ولی زمانی که اراده‌ی برای کار کردن موجود باشد، هیچ کوهی مانع تحقق اهداف نخواهد شد.

من در سفر کاری که به بورکینا فاسوی افریقا، برای اشتراک در هفتمین نشست وزارتی زنان عضو سازمان همکاری کشورهای اسلامی داشتم، با استفاده از فرصت از شماری از نهادهای مربوط زنان باز دید کردم. یکی از این نهادها، نهادی به نام رحمت است، این نهاد برای زنانی که در زمان زایمان به مرض فستولا دچار می‌گردند و توسط خانواده‌های‌شان پذیرفته نمی‌شوند محل بودوباش آموزش و خدمات صحی مجانی را فراهم می‌کند. این نهاد توسط کمیته مشورتی وزارتی، در چوکات کنفرانس همکاری کشورهای اسلامی که من عضو آن هستم مستحق جایزه دست‌آورد خوب شناخته شد. و به همین دلیل من و شماری از اعضای کمیته از جریان فعالیت‌های این مؤسسه بازدید کردیم.

در جریان این بازدید که در جنب کنفرانس وزیران زن عضو کشورهای اسلامی صورت گرفت، در یافتم که زنان با چالش‌ها و مشکلات یک‌سان در جهان رو به توسعه روبه‌رو هستند. من باورمند به دیدگاه کانت برای تشکیل حکومت قانون هستم و در آن‌جا که از نظر کانت عبور انسان از وضع طبیعی به وضع حقوقی و به این معنا نیست که آزادی به انسان داده شود یا از او سلب گردد. بلکه انسان وارد وضع حقوقی می‌شود که برای حفظ آزادی‌هایش، مشروعیت قانونی داشته باشد. اگر به صورت مقایسه‌ی ببینیم، زنان و دختران با چالش‌هایی مانند فقدان دست‌رسی آسان به دارو و دست‌رسی زودرس به مراقبت‌های دوران بارداری به منظور جلوگیری از انتقال بیماری از طریق مادر به بچه، همیشه آسیب‌پذیرترین جمعیت بوده‌اند.

یکی از مشکلات جدی که در شماری از کشورپهای افریقای است این‌ که زنانی که در وقت زایمان به مرض فستولا در نتیجه زایمان نادرست مبتلا می‌شوند، توسط شوهران‌شان طرد شده و مراقب و حمایت خانواده‌گی از آنان وجود ندارد. زنان در افغانستان بنا بر به ساختارهای حمایتی خانواده‌گی و اجتماعی و عنعنات موجود در زمان ولادت و پس از آن با حرمت توسط خانواده حتا در صورت مصاب به مریضی لاعلاج هم مراقبت می‌شوند، سیستم محافظت خانواده‌گی در افغانستان بی‌نظیر است. به همین دلیل است که امروز پس از ۴۰ سال ویرانی و جنگ بسیاری از پدیده‌های منفور معمول در کشورهای در حال جنگ و یا پس از جنگ مانند اطفال و زنان روی سرک به معنای واقعی خوشبختانه که در کشور ما وجود ندارد. این فرهنگ و ساختار اجتماعی نیازمند حفظ و تقویت بیش‌تر است. با این حال می‌خواهم بگویم که کار برای جامعه‌ی انسانی و عدالت جنسیتی مرز ندارد، وقتی شماری فرصت‌ها را از آنان در داخل کشور می‌گیرند، زمینه و فرصت‌های جدید همراه آن‌ها خواهد بود. من به این باورم که فرصت‌ها در این سرزمین خلق می‌شوند، زنان توان‌مندتر از آن اند که تصورش هرچند گاهی سخت به نظر می‌رسد.

امروز زنان افغانستان وارد گفتمان جهانی و بین‌المللی شده‌اند.

حذف آنان با افکار و اندیشه‌های قومی-قبیله‌ای، با فرهنگ سیاسی سنتی حاکم در جامعه‌ی افغانستان امکان‌پذیر نیست. کار برای انسانیت و زنان واقعاً مرز ندارد.

منبع: هشت صبح