تجلیل از 25 نوامبر درهرات؛ بی‌­برنامه، کلیشه و تکراری

25نوامبر، یادآور عزم عمومی برای مبارزه با خشونت در برابر زنان. این­ روز در هرات نیز چون سایر ولایات افغانستان تجلیل شد اما بی‌رنگ تر و بی هیاهو تر نسبت به سال پار. رییس اداره امور زنان و معاون اجتماعی والی هرات نماینده زنان درحکومت محلی هرات نیز در این نشست حضور نداشتند. آیا معنای این وضعیت نمی­‌تواند این پیام را برجسته کند که گویا مدافعان و حمایت‌گران حقوق زن از کار برای زنان و مبارزه با خشونت خسته شده و دست کشیده اند.

در کنار تجلیل کم‌رنگ از این روز، همایش برگزار شده نیز هم‌چنان بر پایه‌ی سخنرانی‌های کلیشه‌ای و بی هدف استوار بود. در حالی که در سایر نقاط جهان، نهادها و سازمان‌های مدافع حقوق زنان وفعالان مدنی با راه اندازی گفتمان‌های نتیجه بخش، طرح و تدوین پلان‌های موثر برای کاهش خشونت به این روز رنگ و بوی متفاوتی می‌دهند.

 در یک و نیم‌ دهه‌ی گذشته ما شاهد تلاش‌های زیادی برای احقاق حقوق زنان از سوی سازمان‌های حمایت از زنان بودیم اما پرسش‌های که همواره در ذهن مخاطبان خلق می‌شود این است که این وضعیت و نابسامانی‌ها نشان‌دهندۀ چیست؟ آیا فعالیت‌های سازمان‌ها و نهادهای حمایت از زنان نا کار‌ا بوده است؟ و چرا تلاش‌ها در زمینه‌ی رفع خشونت از زنان و بهبود وضعیت به نتیجه نرسیده است؟ در افغانستان سازمان‌های زیادی برای حمایت و دفاع از حقوق زنان فعالیت دارند اما متأسفانه ضعف مدیریتی و بی‌برنامه‌گی این نهادها سبب شده تا کار اساسی و بنیادی برای کاهش خشونت انجام نشود.

دید پروژه‌ای این سازمان‌ها سبب شده تا دفاع از حقوق زن را به عنوان یک فرایند به باد فراموشی بسپارند و برای رسیدن به اهداف مادی و ساختن قصرهای رویایی از زنان رنج دیدۀ افغانستان تنها استفاده پروژه­ای کنند.

25نوامبر سال روان میلادی  در حالی تجلیل شد که هم‌چنان داستان‌های از سنگسار شدن زن، آتش‌زدن، به دار آویخته شدن، خودسوزی، تجاوز و ده‎‌ها نمونه‌ی دیگر از زنان و دختران این سرزمین هم‌چنان سرخط خبرها در رسانه‌های کشور است. گراف بلند آمار خشونت در برابر زنان در حوزۀ غرب خود دلیل اثبات این مدعا است.

 در نهادهای که در راستای دفاع از حقوق زنان کار می­کنند و هم­چنان اداره­‌های امور زنان ولایت‌های هرات، غور، بادغیس و فراه همه ساله رقم درشتی از انواع خشونت به ثبت می‌رسد. رییس اداره‌ی امور زنان ولایت فراه، می‌گوید میزان خشونت‌ها علیه زنان در ولایت فراه در سال روان طبق آمار کاهش نداشته است، برعکس گراف آن بالاست.  طوری که در هشت ماه سال جاری ۱۸۳مورد از انواع خشونت‌های مختلف در این اداره به ثبت رسیده است و این احتمال هم وجود دارد که در مناطقی از فراه به علت‌های مختلف خشونت علیه زنان به ثبت نرسیده باشد. در حالی که در کل سال گذشته ۱۸۷ مورد خشونت علیه زنان در این ادارۀ به ثبت رسیده است.

گراف بلند خشونت‌ها در ولایت غور که تا چندی پیش رسانه‌های داخلی و خارجی داستان سنگسار شدن رخشانه را روایت میکردند هم‌چنان بالاست. نظر به گفته‌های زرمینه کشت‌یار، مدیر اجرایی و پیگیری قضایای ریاست امور زنان این ولایت، میزان خشونت‌ها در این ولایت در سال جاری به 78 پرونده می‌رسد و نظر به سال پار که از آغاز تا پایان 107 مورد خشونت بر زنان در آن اداره به ثبت رسیده بود افزایش را نشان می‌دهد.

ولایت هرات نیز از این امر مستثنا نبوده و بر اساس آمار ارائه شده از سوی ادارۀ زنان هرات، از آغاز سال روان تاکنون ۶۴۰ قضیه از انواع خشونت ازقبیل، لت و کوب ازدواج‌های اجباری، خودسوزی در این اداره به ثبت رسیده است.

در همین حال با گذشت هر سال شاهد افزایش موارد خشونت علیه زنان هستیم که در یک و نیم دهۀ پسین در روزهای چون 25 نوامبر  به نام زن غوغاهای بی‌هدف و شعارهای زیادی داده شده است اما تا به امروز از کارهای زیربنایی خبری نیست. تا زمانی که پوسترهای تبلیغاتی بنام روزمنع خشونت یا روز زن هم چنان روی کاغذ باقی بماند و شعارها جامه عمل نپوشد، گره مشکلات زنان خشونت دیدۀ ما هم چنان بسته می‌ماند.

از نهادهای حامی زنان چه سازمان‌های خصوصی ویا دولتی، انتظار می‌رود که در تجلیل از 25 نوامبر تنها به ارائه‌ی آمار و ارقام ناقص و برگزاری همایش‌های کلیشه‌ای متکی نباشند، بهتر است این روز را با شعار واحد و تدوین پلان‌های جامع و هدفمند برای کاهش خشونت تجلیل نمایند. و دید‌ پروژه‌ای نسبت به زنان را فراموش کرده و بر دفاع از حقوق زنان به عنوان یک فرایند تمرکز کرده و برنامه‌سازی نمایند.

نویسنده: سودابه احراری