زنان سکاندار چند اداره کلیدی درهرات؛ گام بلند اما ناکافی
هرات اخیرا شاهد افزایش حضور زنان درپست‌های کلیدی مدیریتی است. تازه‌ترین مورد آغاز به کار انیسه سروری به عنوان رییس اداره امور زنان ولایت هرات است. پیش از او فایقه علیزاده نخستین بانوی مستوفی هرات، فاطمه باقری، مرجان غوریانی، هایده فقیری، وحیده عزیزی و مونسه حسن‌زاده به ترتیب به عنوان معاون کمیسیون شکایات انتخاباتی، معاون شهرداری، کارشناس پلان ادارۀ ولایت، مسوول جندر ولایت ومعاون اجتماعی والی هرات از جمله زنانی اند که طی یک‌سال برسکان مدیریت ادارههای کلیدی محلی تکیه زده اند. از دید زنان این انتصابها میتواند امید بخش تلقی شود. چرا؟
به ایندلیل که حضور پر رنگ زنان درفرایند مدیریتی در ادارههای دولتی میتواند منجر به چند پی‌آمد خوب شود؛ یکم- گزینش بانوان در سطوح بلند دولتی در واقع نویدخوش برای زنان خشونت دیده‌ای افغانستانی است؛ زنانی که در طول دوران تاریخ با تبعیض و نابرابری‌های جنسیتی مواجه و حتی از حقوق اولیه خود محروم بوده اند و سهم چندانی در دولت نداشته اند. حضور بانوان در ادارههای کلیدی میتواند به نحوی این کاستی‌ها را جبران و خوش‌بینی‌های را برای آیندۀ مشارکت سیاسی و اداری زنان درپی داشته باشد.
دوم- فرصت دادن به زنان به نحوی وضعیت اداری کشور را بهبود می‌بخشد. نظر به تحقیقات ارائه شده در رابطه به وضعیت فساد اداری در افغانستان، گفته شده که در ادارههای که زنان مسوولیت مدیریتی آن را به عهده دارند میزان فساد به مراتب کم‌تر است. در واقع مستوفی شدن یک یا چند زن در سطح کشور میتواند به عواید کل کشور تاثیر مستقیم داشته باشد و یا انتخاب یک زن به عنوان معاون در سطح ولایت هرات و ولایات دیگر فاصله حکومت و دولت را حداقل در حوزه زنان کم‌تر خواهد ساخت. و زنان را صاحب یک آدرس برای ارتباط بیشتر با حکومت می‌سازد.
سوم- انتخاب‌های اخیر حد اقل درهرات زنان را نسبت به تعهدات حکومت افغانستان درفرایند مشارکت زنان در اداره کشور امیدوار می‌سازد و از طرف دیگر خوش‌بینی‌های را نسبت به تعهدات حکومت درکنوانسیون‌های ملی وبین المللی مبنی بر به رسمیت شناختن حق زنان در ادارههای محلی را به وجود می‌آورد.
چهارم- در یک چشم انداز دیگر، گزینش بانوان در بست‌های کلیدی ادارههای دولتی درهرات در حقیقت میتواند پاسخی در برابر انتقادهای باشد که همواره از سهم اندک زنان در حکومت و نقش کم‌رنگ و نمادین آنان در ادارههای دولتی، صورت گرفته است. و این انتقادها اغلب از سوی نهادهای مدنی، فعالان حقوق زن و زنان فعال ولایت هرات همواره گسترده تر بوده است.
پنجم- مشارکت زنان در ادارههای دولتی میتواند روند توسعه را ساده و نقش ارزندۀ در رشد و تکامل جامعه داشته باشد. زنان افغانستانی طی یک ونیم دهۀ پسین با افزایش حضور شان در ادارههای دولتی و نشان دادن استعداد و شایستگی، ثابت ساختن که می‌توانند به عنوان نیرویی تاثیر گذار در جامعه حضور پیدا کنند و در امور اجرایی و مدیریت توانایی‌های شان را ثابت کنند.
ششم- بعد دیگر قضیه این است که حضور این زنان به عنوان معاون، رییس و تصمیم گیرنده در سطوح بالای مدیریتی میتواند تبعیض و نابرابری جنسیتی را به حداقل برساند. و حساسیت‌های حضور زنان در جامعه را نیز از بین ببرد که این خود میتواند در آیندۀ کاری زنان دیگر تاثیر بسزایی داشته باشد. در واقع اگر امروز یک زن جرات به خرج داد که به عنوان مستوفی ایفای وظیفه کند بعدها به شمار متقاضیان زن در این بست افزوده خواهد شد.
اما این سکه روی دیگری هم دارد؛ زنانی که در سطوح رهبری و بست‌های کلیدی انتخاب می‌شوند باید با تلاش و پشتکار وهدفمندانه طرح‌های مهم را ارائه و در جهت عملی کردن آن بکوشند.این زنان باید از خود یک کارنامه درست بر جا بگذارند و بتوانند با ظرفیت‌ها وتوانایی‌های که دارند ثابت بسازند که حضور شان جنبهای نمادین و سمبولیک ندارد.
حرفی که نباید آنرا فراموش کرد از دید زنان هرات، حضور چند زن در راس کارهای دولتی گام خوبی است که حکومت بر داشته؛ اما به هیج عنوان بسنده نیست. انتظار زنان هرات این است که حکومت باید در تمام افغانستان فرصت‌های بیشتری را در اختیار زنان قرار دهد و به توان آن‌ها اعتماد کند. درکنار این اقدام حکومت باید به این نگرانی زنان پاسخ دهد که نباید مثل گذشته حضور زنان سمبولیک باشد.
نویسنده: سودابه احراری
