برچسب‌های تحقیر آمیز؛ چالش دختران هرات در انتخاب همسر

عدم باورمندی به انتخاب دختران، برچسب‌های اجتماعی و کنایه‌های‌ تحقیرآمیز از جمله چالش‌های دخترانی است که امروزه در انتخاب همسر خود نقش اصلی و کلیدی را دارند.

حق انتخاب از جمله زیر مجموعه‌های حقوق انسانی است و انتخاب همسر نیز امر طبیعی بوده و شامل حقوق انسان‌ها است اما باز هم در شهر هرات شماری از زنانی که به انتخاب خود ازدواج کرده اند، با مشکلات مواجه هستند و از این بابت رنج می‌برند.

هدا فوزی از جمله زنانی است که در انتخاب همسر خود نقش اصلی را داشته است، او می‌گوید هنوز در جامعه افغانستان این فرهنگ جا نیافتاده است که زنان را آزاد و مستقل قبول کنند و حق انتخاب در ازدواج را برای‌شان بدهند؛ زیرا به دید هدا جامعه به این باور است که دختران انتخاب احساسی دارند و توانایی انتخاب درست را ندارند. او همچنان می‌گوید که بخاطر انتخاب خود در بین اقوام بسیار با مشکلات مواجه شده و کنایه شنیده است و اشاره می‌کند که حتی این چالش‌ها از سوی افراد باسواد جامعه نیز به وجود میاید.

زهرا محمدی نیز یکی دیگر از این زنان است که بر اساس شناخت قبلی ازدواج کرده است، او می‌گوید چهار ماه از عروسی‌اش می‌گذرد اما باز هم با این مشکلات دست و پنجه نرم می‌کند.

 او می‌گوید، با آنکه رفتار خانواده شوهرش با او خوب است اما باز هم  بخاطر انتخاب‌ همسر، اقوام‌اش به او برچسپ دختر بی بند و بار را زده اند.

شرمیلا نیازی هم در کنان اینان از جمله زنانی است که از این ناحیه رنج می‌برد، او می‌گوید که در ابتدا خانواده‌های دو طرف بخاطر پیوند او مخالف بودند و فعلا با آنکه یک سال از نامزدی‌اش می‌گذرد باز هم حرف‌های ناخوشایند از اقوام خود می‌شنود و می‌گوید که انتخاب همسر توسط دختر از طرف مردم یک عمل ناشایسته دیده می‌شود.

در همین حال برخی از مادران نیز با دادن حق انتخاب همسر برای دختران شان مخالف هستند آنان می‌گویند ازدواج سنتی که براساس رضایت خانواده‌ها صورت می‌گیرد پایدارتر است.

حبیبه عادلی یک مادر است، و با ازدواج دختران به انتخاب خودشان مخالف است، او پیرو شیوه‌های سنتی ازدواج است و می‌گوید که خانواده‌ها نقش اصلی را در ازدواج دختران دارند.

او اشاره می‌کند که اگر دخترش به تصمیم خود بخواهد ازدواج کند از طریقه‌های مختلف استفاده می‌کند و مانع او می‌شود زیرا خود را در قبال ازدواج دخترش مسئول می‌داند.

این در حالیست که به باور جامعه‌شناسان، زنان هنوز هم به دلیل حاکم بودن نظام پدرسالار از حقوق طبیعی خود محروم اند.

 عرفان ارزاز یکی از جامعه شناسان شهر هرات به نظام و مناسبات جدید اجتماعی اشاره می‌کند و می‌گوید که آزادی زنان در افغانستان هنوز هم در دست دیگران است. به باور آقای ارزاز عوامل ساختاری مانند نظام پدر سالار در جامعه حاکم است و اگر دختران خودشان در انتخاب همسر نقش داشته باشند این ساختمار به هم می‌خورد و به همین خاطر است که خانواده‌ها با این موضوع مخالف هستند. برای حل این چالش اجتماعی، آقای ارزاز فرهنگ سازی از طریق خانواده‌ها و نظام آموزش  و پرورش را بیان می‌کند و می‌گوید که زنان باید در این امر سهم بیشتری داشته باشند و بیشتر کمک کنند.

گزارشگر: بهناز رسولی