عملکرد تبعیض جنسیتی و محدودیت زنان در دستیابی به کار
کار زن و موانع مشارکت زنان در جریان کار، در کنار مفهوم نابرابری جنسیتی معنا پیدا میکند. محدودیت زنان در دستیابی به کار ومهارتهای آموزشی، ناشی از عملکرد روشمند تبعیض جنسیتی است که مانع دسترسی آنان به کار و مهارتهای کاری میگردد. جنسیت تعیین کنندهی وظایف و نقش زن و مرد در خانواده و اجتماع است، زنان و مردان بر اساس شرایطی نابرابر وارد بازار کار میشوند. یعنی سیاست برخواسته از تبعیض جنسیتی از قبل از طریق قوانین نوشته و نانوشته شده تعیین میکند که مردان برای بعضی از مشاغل مناسبتر از زنان هستند و زنان مناسب شغلی اند که بیشتر جنبهی زنانه و بعد خانگی داشته باشد.
کارکرد سیستماتیک تبعیض جنسیتی سبب میشود تا تواناییهای نهفته در زنان و رقابت آزاد، مبنای انتخاب برای کار یک زن قرار نگیرد، بلکه قوانین اجتماعی هستند که تعیین میکند زنان مجاز به انجام کارهای مشخص هستند یا خیر؟
زنان صرف به دلیل زن بودن، از مشاغلی محروم میشوند که قوانین نوشته و نانوشته شدهی تبعیض جنسیتی، حتی بی استعداد ترین مردان را از دستیابی به آنها منع نمیکند. آنان حتی از مشاغلی که ظاهرا از آنها منع نشده اند، محروم می مانند تا منافع مردان در آن عرصهها دست نخورده باقی بماند.
مردان بدون در نظر گرفتن نقش پدری و همسری و با حفظ هویت به فعالیت اجتماعی میپردازند اما زنان با در نظر داشت نقش مادر و همسر در فعالیتهای اجتماعی حضور پیدا میکنند که این خود سایه محدودیت را بر حوزهی اشتغال آنان افکنده است. زنان با نفی هویت فردی و حفظ نقش مادری و همسرداری تلاش دارند به وظایفی گماشته شوند که به مهم ترین وظایف شان که خانه داری است لطمه وارد نشود.
به این ترتیب زنان مجبور میشوند گسترهی مشاغل شان را محدود تر ببینند، چون آنان از یک سو با محدودیت فرصتهای شغلی مواجه میشوند و از سوی دیگر نقش خانهداری، آنها را وامیدارد تا پهنهی مشاغل شان را محدود ببینند. و این ماهیت دوگانهی زنان در بازارکار سبب تحمیل محدودیت بر رهایی اقتصادی شان میگردد.
این محدودیتها سبب میشود تا زنان در بازارکار با تضاد نقشها روبرو شوند که این خودش انگیزهی پیشرفت و بکارگیری تواناییها و ارتقاء شغلی را در آنها تضعیف کرده و دچار نوعی آشفتگی نگرش نسبت به مهارت و به بکارگیری استعدادها و تواناییهای خود میشوند.
بنابر این تبعیض جنسیتی در حوزهی کار، زنان را در جایگاه پایین تری نسبت به مردان قرار داده و انگیزه، ارزش و مهارتهای آنان را نادیده گرفته و برچسب ناتوان بودن را به آنان میزند.
سودابه احراری