آیا آشپزی تنها مختص به زنان است ؟
با روی کار آمدن حکومت جدید در افغانستان حضور زنان در فعالیتهای خارج از خانه نسبت به قبل پررنگتر شده، و اما باورها در بین تعدادی از مردان حاکم است که آشپزی مختص به زنان است حتی اگر زنان به بیرون از خانه کار کنند و مردان در خانه باشند و یا کار سادهتری داشته باشند.
این در حالی است که فاروق یکی از دوکانداران هرات، به این باور است، که زنان باید به امور خانه بلدیت داشته باشند.
وی میگوید: حتی در انتخاب همسرش یکی از شرطهای ازدواجاش، مهارت همسرش در آشپزی و کارهای خانه بوده است.
باور کلیشهای تعدادی از مردها مبنی برعدم توانایی زنان در کار بیرون از خانه، باعث شده که امورات خانه داری و طور خاص آشپزی را کار زنان میدانند.
احمد ولی به این باور است، که آشپزی و کار خانه وظیفه زن است. چون طبیعت زن و مرد از هم فرق دارد، زن برای کار خانه و خانداری ساخته شده است.
وی اضافه میکند: “زنان نمیتونن کارها سخت انجام بدن، پس بهتره به دیگ و پایه خو برسن”.
ذکریا با آن که نود سال عمردارد، در طول زندهگیاش به این باور بوده و است که آشپزی کار زنان خانواده اش است.
وی میگوید: “خداوند(ج) وقتی زن را بیافرید بری کار خونه و مرد را بری کار بیرون “.
این در حالی است که رسول عبدی آگاه امور دین با رد این موضوع که خداوند(ج) زن را برای کار خانه آفریده است. میافزاید:”در هیچ یک از آیههای قرآن و احادیث کار میان زن و مرد تقسیم نشده است، و هیچ کاری را مختص به زنان نکرده است “.
وجود باورهای چون؛ وظایف مخصوص زنان در خانوادهها، در درازمدت تبدیل به عرف در جامعه و اجتماع گردیده و تلاش شده تا کار زنان در یک بخش محدود شود.
اما تعدادی از زنان نیز هستند که به باور مردان خانواده شان مهر تائید می زنند.
در این میان جمیله که سه دختر دارد، بیشترین توجهاش را صرف آموزش آشپزی و سایر امور خانه به دختراناش میکند و کمتر به درسهای شان توجه مینماید
جمیله میگوید: “در فامیل دختری که آشپزی یاد نداشته باشد، به او بیکاره میگن “.
این در حالی است که فاطمه با وجود این که خودش در خارج از خانه وظیفه دارد، ولی باز هم همه مسوولیت خانه از جمله آشپزی وظیفه او است.
فاطمه میگوید:”بیشتر اوقات باوجودی که خسته از وظیفه میام، بازهم مجبورم به پاککاری و آشپزی برسم “.
این در حالی است که محمد فقیری جامعه شناس میگوید اساس این باورها ریشه در فرهنگ جامعه دارد.
آقای فقیری در ادامه میافزاید:مرد افغان تصور میکند کاری که زن در خانه انجام میدهد دارای ارزش اقتصادی و اجتماعی نمیباشد .
او اضافه کرد : “مرد افغانستانی به این باور است که بزرگترین وظیفه و رسالت یک زن کار در خانه و نگهداری از فرزندان است و این باور در طول تاریخ تبدیل به عرف میان مردان افغانی شده است “.
طبق گفتههای جامعه شناس این چنین باورها به نوعی باعث ایجاد محدودیت و تعیین سرنوشت برای زنان، با رضایت یا بدون رضایت آنها میشود.
وی در ادامه میافزاید برای تغییر در نگرشها باید برنامههای دراز مدت روی دست گرفته شود، زیرا افزایش سطح آگاهی زنان و حضور آنها در محیط خارج از خانه مبنی بر این که کار خانه وظیفه زن است، در تضاد واقع میشود.
گزارشگر: ضیاگل نظری