چرا کار زنان کمارزش جلوه داد میشود؟
همراه با تغییراتی که در وضعیت زنان افغانستانی، در چند سال پسین بوجود آمده است؛ بسیاری از زنان برای کسب استقلالیت مالی در حوزههای مختلف مشغول کاراند. و اما بر اساس برخی از باورهای کلیشهای که تأکید بر ناتوانی زنان در انجام برخی از کارها دارد؛ در جامعه کار زنان نسبت به کار مردان کمارزشتر و کمتر جلو داده میشود.
امروزه زنان زیادی در افغانستان، برخلاف تمام دیدگاههای جنسیتی که نسبت به کار زنان در جامعه حاکم است همپایه مردان کار میکنند و میکوشند تا تغییری را در وضعیت کنونی همنوعان شان ایجاد کنند.
به باوربرخی از زنان،دلیل اینکه کار زنان در جامعه کمارزشتر نسبت به کار مردان جلوه داده میشود؛ ریشه درفرهنگ مرد سالاری جامعۀ افغانستان دارد.
فاطمه جعفری فعال حقوق زن، میگوید؛ شمار زیادی از زنان در چهارچوب خانوادههای مرد سالار زندگی میکنند و کار کردن زنان در چنین خانوادهها، به عنوان حق زن نه بلکه لطفی است که از طرف مرد خانواده برایش شده است شناخته میشود.
خانم جعفری در ادامه میگوید: “امروزه تمام ابزارهای که میشود با آن کار زنان را آنگونه که هست جلوه داد، در اختیار مردان قرار دارد و جامعه مرد سالار این اجازه را به مرد نمیدهد که کار زنان را همتراز با کار مردان جلوه دهند “.
با آنکه همه چیز در دنیای امروزی در حال تغییر و تحول است؛ چرا با گذشت هر روز ریشهای این باور در کنار برخی دیگر از باورهای زن ستیزی در جامعه مستحکمتر میشود و کار زنان در جامعه افغانستانی، برخواسته از ایدیالوژی مردانه است ؟
علی کاوه، جامعهشناس اینگونه به چرایی این پرسش پرداخته است.
کلیشههای جنسیتی هنوزهم در جامعه افغانستان حاکم اند و زمانی این باورها از بین خواهد رفت که این کلیشهها در جامعه به چالش کشانده شوند. چون ایدیالوژی مردانه در جامعه حاکم است حوزههای کاری نیز به نحوی جنسیتی شده به همین اساس اگر زنان بخواهند کار خود را پر رنگ جلوه دهند به اساس حاکم بودن ایدیالوژیهای مردانه از سوی کارفرمایان کار زنان ارزشزدایی میشود.
و اما چگونه میتوان ایدیالوژیهای مردانه حاکم در جامعه را به چالش کشاند و آن را به گونهای اساسی از بین برد؟
مرضیه رحمانیار، کارشناس مطالعات حوزۀ زنان، میگوید؛ مسأله که در جامعه تبدیل به فرهنگ شود نمیتوان آن را به صورت آنی از بین برد. بزرگترین کاری را که میتوان برای نهادینه شدن ارزش کار زنان در جامعه انجام داد این است که ابتدا باید کار روی فرهنگ زنستیزی شروع شود و کار روی فرهنگ میتواند از حوزههای مختلفی چون، تغییر رویکرد رسانهها نسبت به زنان تا تغییر محتوای کتابهای درسی شروع شود تا ذهنیت کلیشهای زن ستیزی در نزد مردان از بین رود.
گزارشگر: ضیاگل عظیمی