ملالی شینواری: زنان هرات باید برای خود کار کنند

ملالی شینواری، دانش‌آموخته دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی کابل است. وی مدتی را به عنوان نماینده مردم کابل، مشاور حقوقی در وزارت اقتصاد ودیپلومات در نیویورک ایفای وظیفه نموده است.  فعلا به عنوان وزیر مشارو ارشد رییس جمهور کار می‌کند. این هفته خبرگزاری بانوان افغانستان برای معلومات بیشتر از کارکردهای بانو شینواری با وی گفتگویی را انجام داده است که در ادامه می‌خوانید.

معرفی

بنام خدا نام من  ملالی شینواری است فارغ التحصیل حقوق و علوم سیاسی از دانشگاه کابل. من متولد هرات هستم اما در هرات بزرگ نشدم. قبل از این که به هرات بیام، از این ولایت هیچ چیزی را به ذهن نداشتم. سفر اول من به هرات از طریق رادیو بی بی سی بود. من مدت پنچ سال به عنوان نماینده مردم کابل کار کردم، مدتی را به عنوان مشاور حقوقی در وزارت اقتصاد بودم، دوسال در نیویورک دیپلومات بودم. فعلا هم به عنوان وزیر مشاور ارشد رییس جمهور کار می‌کنم. عضو شورای صلح نیز هستم. البته در پهلوی کار اصلیم فعالیت مدنی نیز دارم و بعضی کارهای مدنی را انجام می‌دهم.

فعالیت‌های برای زنان

زمانی که من به عنوان نماینده مردم کابل کار می‌کردم، در کنار کارهای رسمی خود از معاش شخصی‌ام برای یک‌صدو پنجاه دختر یک مکتب خصوصی درست کردم، بدون کدام منفعت شخصی. از این دختران پول نگرفتم بلکه از جیب خودم برای شان سرمایه گذاری کردم، این‌ها دخترانی بودند که از زمان طالبان از مکتب بازمانده بودند و نمی‌توانستند به مکاتب جذب شوند. در کنار این زمانی که من به رادیو بی بی سی کار می‌کردم برنامه‌های که پیش می‌بردم در رابطه به زنان بود، البته این را به صورت افتخاری کار می‌کردم. به عنوان یک زن همیشه کوشش من این بوده که ثابت بسازم که زنان می‌توانند و این شعار من است. ما توانستیم البته من تنها نه بلکه یک مجموعه از فعالان مدنی توانستیم یک اجماع را درست کنیم بنام( افغان ښځه تولنه) که در چوکات این ما یک برنامه را تطبیق می‌کردیم. بطور مثال در هشتم مارچ برای زنان فقیر و بی‌بضاعت که صدای شان تا ارگ نمی‌رسید ما توانستیم از طریق همین برنامه این زنان را به پیش رییس جمهور و بانوی اول برسانیم تا صدای شان مستقیم به گوش رییس جمهور برسد و در وسط ما نباشیم که تمثیل کنیم.  من نمی‌توانم بگویم که کارهای زیادی انجام دادم من هیچ کاری نکردم و البته راضی هم نیستم از کارهای که انجام دادم اما کوشش می‌کنم و هنوز این کارهای کوچک من متوقف نیست.

بررسی وضعیت زنان ولایت هرات از لحاظ آموزشی و اقتصادی

من چیزی را که در رابطه به خانم‌های هرات دیدم این است که زنان ولایت هرات فهمیده تر و تحصیل کرده تر  و متمدن تر هستند. اما چیزی که باید باشد و نیست، این است که هنوز هم فضای مردانه در کل ولایت حاکم است هنوز هم محدودیت‌های نباید وجود داشته باشد وجود دارند. زنان به خود باوری نیاز دارند و فعلا باید سر این موضوع فکر کنند که خودشان برای خود شان چه کاری می‌توانند انجام دهند. این چیزی بود که من در جریان چند سفری که به هرات داشتم یافتم. زنان هرات باید برای خود شروع کنند که هنوز نکردند. مثلا در محیط مخصوص آزادی‌های خودشان  را دارند اما در بیرون باز هم فضای مردانه در همه جا حاکم است. من نمی‌خواهم که تمام سنت‌ها را زیر پا کنند و اصول مرعات نکنند اما بعضی از اصول بی‌جا وضع شده است.

طبق ارزیابی من خانم­‌های که در افغانستان در رأس هستن دو نوع اند؛ یکی آن‌های که  حقوق زن را  می‌خواهند و عدۀ دیگر توسط حقوق زن تجارت می‌­کنند، متاسفانه که در هرات هم من این چیز را احساس کردم. چیزی که من ازخانم­‌های هرات تقاضا می­‌کنم توسط حق زن تحارت نکنند و از آن برای خود سرمایه نسازند.

 در هرات محدودیت وجود دارد اما در سطح شهر محدودیت کم تر وجود دارد و زنان باید بیشتر روی مسایل سیاسی و اقتصادی توجه داشته باشند، در عرصه سیاست ظاهر شوند و بخاطر زن بودن شان منتظر امتیاز نباشند، فقط برای زنان مبارزه کنند و خودرا محدود نکنند.

آیا از زن در افغانستان به عنوان پروژه استفاده می‌شود؟

نه تنها به عنوان یک پروژه بلکه زنان بعضی اوقات برای حکومت ها جواز مشروعیت را دادند، چیزی که نظام جدید با آن مشروعیت پیدا کرد حقوق زن بود یعنی دروازه‌های مکتب باز باشد و کاربرای زنان وجود داشته باشد. اما حال می‌بینم که زنان سهم سمبولیک دارند و از این سهم نمایشی بودن به سهم واقعی خود نمی‌رسند. هنوز هم ما در حاشیه‌های وجود داریم. ما نباید حال از دو درصد زن باسواد حرف بزنیم بلکه باید از 90 درصد زنی که در قریه‌ها زندگی می‌کنند صحبت کنیم و آنان را حمایت کنیم و به مشکلات شان رسیدگی نماییم ملالی شینواری دیگه به حمایت کسی ضرورت ندارد، باید به فکر زنانی باشیم که محروم مانده اند.

راه‌کار برای بهبود این وضعیت؟

 وزارت امور زنان باید مسائل را ریشه یابی کند. و اولویت‌ها را بشناسد. خود زنان باید راه‌کارهای را به وزارت امور زنان بدهند، این وزارت هم نباید نگاه کند، باید بر سر هر وزارت مانند یک ناظر ایستاده باشد و ببیند که سهم زنان در کجاست. ما در قسمت اقتصاد ملی برنامه‌های زیادی داریم، و بیشتر این پروژه‌ها را مردان طراحی می‌کنند هر وقتی که بحث اقتصاد زنان می‌شود یک چرخ خیاطی برای شان می‌دهند که بگیر اقتصاد خود را درست کن اما همه ممکن خیاط شده نتوانند یا همه استعداد خیاطی را نداشته باشند، پس این خود زنان هستند که باید تصمیم بگیرند که کدام راه را پیش بگیرند.

اهمیت استقلالیت مالی برای زنان

در این رابطه من می‌خواهم مثال خود را برای زنان بدهم تا دیگر به زندگی خود نگویند که هیچ چیز امکان ندارد.

من کسی هستم که در قسمت مالی مطلق آزادی دارم و این را همین حالا بدست نیاوردم من از هفده سالگی شروه کردم. پدر و مادرم فوت کرده بودند و من برای بدست آوردن پول هیچ وقت دست خود پیش برادرم دراز نکردم. وقتی مکتب را تمام کردم، به همان مکتب رفتم و به صورت بالمقطع معلم شدم. در زمان جنگ نرسینگ را یاد گرفتم تا هم بتوانم به مردم کمک کنم و هم از این راه امرار معاش کنم. خیاطی را به صورت حرفه‌ای یاد گرفتم و یک طرح لباس شدم، در کنارکارهای سیاسی این کارهای بود که برای امرار معاش انجام دادم. خداوند هیچ وقت راه امرار معاش را بند نمی‌کند. اما مهم همت است.

 حرف آخر

برای زنان باید بگویم که هیچ کس برای تان کمک نمی‌کند تا خودتان ارادۀ کمک به خود را نداشته باشید. 

ترتیب: سودابه احراری