فضای هرات برای نوشتن تنگی میکند!
گزارشگر: مرضیه حسینی
زنان نویسنده در هرات از فضای تنگ جامعه شکایت دارند. آنان می‌گویند که بسته بودن فضای جامعه باعث شده تا زنان نویسنده نتوانند در امر انعکاس حقایق تلخ پیرامون زنده‌گی زنان قلم بزنند. زنان نویسنده در هرات می‌گویند که به دلیل بسته بودن فضای اندیشه ورزی، بسیاری از زنان نویسنده، از عرصه نویسنده‌گی و ادبیات پا بیرون نهاده و به کار‌های دیگر می‌پردازند.
هرات از گذشته‌های دور، به شهر علم و فرهنگ مشهور بوده اما امروزه وجود دیدگاه‌های سنتی باعث شده تا این لقب هرات تحت تاثیر قرار گیرد.
مژگان فرامنش شاعر و نویسنده، فضای نوشتنن در هرات را بسته می‌داند.
بانوفرامنش می‌گوید: ” متاسفانه هنوز فضای نوشتن برای زنان در هرات باز نیست”.
او می‌افزاید که هرات یک شهر سنتی است و همین امر سبب شده تا زنان نتوانند آن طور که می‌خواهند بنویسند.
شاعران و نویسنده گان هرات به این باور اند که بسته بودن جامعه نه تنها که نویسنده‌گی را در کل محدود ساخته بلکه منجر به خود سانسوری در نزد نویسندهگان به ویژه نویسندهگان زن نیز شده است.
سمیه رامش، یکی از نویسندهگان زن در هرات به این باور است که زنان نویسنده در هرات با خود سانسوری مواجه اند و به صورت بسیار محدود می‌توان در شعر و ادبیات زنان هرات شاهد ویژه گی‌های عصیان‌گری و زنانگی بود.
بانو رامش می‌گوید:” شعر زن و ادبیات زن در هرات معمولا به سانسور روبرو است. ما به صورت بسیار محدود می‌توانیم در اشعار زنان هرات، رد پای عصیان و یا زنانگی، مانند فروغ، را تشخیص بدهیم.”
فروزان امیری، یکی دیگر از این نویسندهگان هرات، از تاخت و تاز بر زنان نویسنده در هرات می‌گوید: “زنی که امروز صادقانه تر از احساس زنانه‌اش می‌نوسید به شخصیت اش تاخته می‌شود. امروزه بحث را شخصیتی می‌کنند. در صورتی که زن به عنوان موجود انسانی نمو و رشد میکند و انگیزه، هدف و دغدغه‌اش را در اثر هنری خویش بیان میکند”.
بی توجهی دولت به عرصه ادبیات و فرهنگ و پیچیده بودن فضای سیاسی را زنان نویسنده هرات به عنوان عوامل دیگر در عدم رشد ادبیات و فرهنگ در جامعه هرات یاد می کنند. آنان می‌گویند که در فضای پیچیده ساسی، قلم به دست گرفتن کار ساده نیست و با دشواری‌های زیادی روبرو است و پیچیده‌گی اوضاع سیاسی کشور مزید بر علت شده و کار نویسنده‌گی و نوشتن را با دشواری‌های بیشتری مواجه ساخته است.
برخی از آگاهان امور فرهنگی می‌گویند که حمایت از شاعران و نویسندهگان وظیفه دولت است و اگر دولت به این وظیفه درست عمل کند، کار نویسنده‌گی در تمام کشور از جمله در هرات رونق خواهد گرفت.
ولی شاه بهره، رییس پیشین انجمن ادبی هرات می‌گوید: ” اگر زنان نویسنده مورد حمایت دولت قرار گیرند می‌توانند بهتر از دیروز عمل کرده و بهتر بنویسند.
چون به باور آقای بهره زنان با تعهد و رسالت بیشتری می‌نویسند.
او افزود: “در قوانین نافذه کشور حمایت از فعالیت‌های ادبی و فرهنگی وظیفه دولت است و اگر دولت به وظیفه خویش درست عمل کند زمینه تبارز بیشتر شاعران به ویژه شاعران و نویسنده گان زن فراهم می‌گردد”.
با این حال، برخی از نویسندهگان، ضمن تایید اوضاع نامناسب نویسنده‌گی در هرات، به این باور اند که اگر نویسندهگان زن، زنانه بنویسند و سانسو‌رهای که وجود دارد را نادیده بگیرند، رفته رفته ذهنیت جامعه تغییر میکند و می‌پذیرد که زن هم حق دارد و نیاز دارد تا از تن، دغدغه، جنون و از خود بنویسد.
به باور این عده، در هرجامعه‌ی نویسنده‌گی دشواری خود را دارد که این دشواری در جوامع سنتی و پسا منازعه بیشتر است. و این که بخشی از تعهد و رسالت نویسنده‌گی همین است که نویسندهگان، در موجودیت موانع و دشواری‌های فرا راه نویسنده‌گی بنویسند. یعنی زمانی می‌توان یک نویسنده را متعهد به جامعه و امر مقدس نویسنده‌گی دانست که با قبول دشواری‌ها و خطرها بنویسد.
هرات که زمانی کانون فرهنگ و دانش در حوزه تمدنی ما به شمار می‌رفت و شاعران و نویسندهگان زیادی، اعم از زنان و مردان، را در دامان خود پرورش می‌داد، امروزه به شهری مبدل شده که شمار نویسندهگان وشاعران در آن معدود است و به ویژه زنان نویسنده در این ولایت به تعداد انگشتان دست هم نمی‌رسد.
یک دیدگاه