آیا ارزش دختران وابسته به طویانه است؟
طویانه یا مقدار پولی که خانواده‌ی دختر از خانواده‌ی داماد می‌گیرد از گذشته‌های دور میان خانواده‌های افغانستانی رایج است. این رسم که مشکلات خانوادگی و اجتماعی را به وجود می‌آورد هنوز هم در برخی از خانواده‌ها پابرجاست.
برخی از خانواده‌های پای‌بند این رسم، به این باور اند که طویانه تعین کننده‌ی ارزش دختر است.
راضیه یکی از مادرانی است که ارزش دختر را وابسته به طویانه می‌داند. او که دو دخترش را عروس نموده است میگوید از یکی از دختران‌اش طویانه گرفته و خوشبخت است.
«از دختر اولم دو ونیم لک افغانی طویانه گرفتم و برایش مصرف کردم اما از دختر دوم خود هیچ پولی نگرفتم و نتوانستم برایش چیزی بخرم همیشه زنان ایورش او را طعنه میدهند مادرت تو را دست خالی روان کرده است ».
اسما عروسی است که مانند راضیه ارزش دختران را وابسته به پرداخت طویانه می‌داند. او که پنج سال از عروسی‌اش می‌گذرد میگوید پدرش از خانوده‌ی داماد طویانه نگرفته است و این سبب شده تا او در زندگی مشترک خوشبخت نباشد.
« مدتی که از عروسی‌ام گذشت خشو و خواهران شوهرم به من طعنه می‌زدند که تو پیش فامیل خود ارزش نداشتی و تو را مفت و رایگان به ما داده است ».
این در حالیست که عدۀ طویانه را یک رسم ناپسند دانسته و آن را دختر فروشی می‌دانند.
پروانه برخلاف اسما و راضیه، طویانه را کلید خوشبختی دختران نمی‌دانند.
«مدت دو سال از عروسی‌ام می‌گذرد و فامیل من هیچ نوع پولی را از از خانواده‌ی شوهرم نگرفته اند من از زندگی خود و فامیل شوهرم راضی هستم و همان قدر و عزتی که یک دختر در فامیل شوهر خود داشته باشد من هم دارم ».
در همین حال آگاهان امور اجتماعی گرفتن طویانه را از دلایلی می‌دانند که سبب ایجاد خشونت در اجتماع و خانواده می‌گردد.
علی آزاد استاد دانشگاه به این باور است که طویانه گرفتن مشکلاتی چون اقدام به خودکشی، فرار از منزل و طلاق را در پی دارد.
این آگاه امور اجتماعی معتقد است که بلند بردن سطح آگاهی مردم می‌تواند تا حدی این مشکل را حل نماید.
گزارشگر: ملکه فقیری
