مشکلات خانوادگی؛ دلیل عمدۀ فرار دختران از منزل
مشکلات خانوادگی و ازدواجهای اجباری، عامل عمدهی فرار دختران از منزل به حساب میآید، به گونهیی که شماری از این دختران، فرار از منزل را فرار از مشکلات خانوادگی تصور کرده و این تصور یکی از عواملی است که زنان را به فرار از خانه وا میدارد.
شماری از زنان که از منزل فرار کردهاند، عامل فرار شان را ازدواج اجباری بیان میکنند.
او میگوید، شوهرش را دوست نداشته و از سوی خانوادهاش مجبور به ازدواج شده است.
فریحه (نام مستعار) دختری نزده ساله است، او هم اکنون از خانهی امید به ریاست امور زنان آمده، تا در صورت ممکن، به خانه برگردد و دوباره به زندگی عادی خود بپیوندد.
او یک سال و شش ماه پیش، با پسری که شناختی از او نداشته فرار کرده است و در حدود سه هفته را با او سپری کرده است.
فریحه دلیل این کاراش را فرار از ازدواج اجباری عنوان کرده و میافزاید؛ « نامزد خو دوست نداشتم و پدر و مادر مه، مَر به اجبار به او دادن، مه هم فرار کردم ».
زمانی که پدر و خسر فریحه برای عروسی او برنامهریزی میکردند از خانه، فرار کرده است.
وی بیان میدارد؛ شوهرش را دوست ندارد و قرار است پس از این که دوباره به خانه برگردد از او طلاق بگیرد، اما میترسد که مبادا زمانی که به خانه اش برگردد پدرش وی را به شوهرش بسپارد.
او میگوید؛ ایدهیی که او از فرار داشت این بوده که میتواند از این طریق به یک زندگی خوب برسد، اما پس از آن شب، او با حقیقت دیگری روبرو شد، در شب اول پسری که فریحه با او فرار کرده بود، وی را مجبور به برقراری رابطهجنسی کرد و تا سه هفته نگذاشت با خانوادهاش تماسی داشته باشد.
او پس از این که بازداشت شد، مدت یک سال و دوماه را در زندان سپری کرده است و از آن پس به خانهی امید منتقل شده و اکنون قرار است به خانوادهاش بپیوندد.
در این میان ملیحه زن دیگریست که با وجود شوهر، از خانه فرار کرده است، او نیز مدتی را در زندان و مدتی را هم در خانهی امید گذرانده است.
ملیحه میگوید؛ پس از این که با خانوادهاش دعوا کرد، با رانندهی پدرش فرار کرده است،
او یازده ماه را در زندان سپری کرده است و سپس به خانهی امید منتقل شده است.
او میافزاید؛ در راه آمدن از ولسوالی جَوَند به هرات، دو شب را با رانندهی پدرش گذرانده و به همین جرم راهی زندان شده است.
او میافزاید؛ شوهرش که پسر کاکای او نیز است، همزمان با زندانی شدن او، مجددا ازدواج کرده است.
شماری از آگاهان امور اجتماعی اما، عوامل فرار از منزل میان زنان را خشونتهای خانوادگی و ساختار ارزشی و اجتماعی- فرهنگی جامعه عنوان میکنند.
علی آزاد آگاه امور اجتماعی، عامل دیگر فرار زنان از منزل را عرف و عنعنات دستوپاگیر نسبت به ازدواج زنان و مردان عنوان میکند.
آقای آزاد میگوید، زمانی که دختر و پسر مطابق با عرف و عنعنات موجود، توانایی ازدواج و برآمدن از پس مصارف گزاف را ندارند، فرار را جایگزینی برای این مورد عنوان میکنند.
این آگاه امور اجتماعی باور دارد که فرار از منزل میتوان پیامدهای منفی روی زندگی زنان داشته باشد، زیرا یک زن که از خانه فرار میکند، از سوی خانواده پذیرفته نمیشود.
او میگوید: «به همین دلیل زمانی که یک زن از خانه فرار میکند، تا حدی، قید تمام ارزشها و امتیازاتی را که جامعه برای او در نظر گرفته است میزنند ».
وی میافزاید؛ در برخی از موارد حقوق این زنان، از سوی مراجع قانونی نیز رعایت نمیشود، چون در همین مراجع هم افرادی هستند که این رسم و رسومات اجتماعی در ذهن شان حاکمیت میکند.
این در حالیست که مسوولان در زندان زنانهی هرات نیز عمدهترین عوامل فرار از منزل را ازدواجهای اجباری، خشونتهای خانوادگی و عدم آگاهی مردم از قوانین بیان میکنند.
گزارشگر: سیمین صدف