تن و فضای مجازی

تا به حال به این فکر کرده‌اید که در برخورد اول با یک شخص چطور توانسته‌اید درباره شخصیت وی حدس‌های داشته باشید؟ این حدس‌های شما چطور شکل گرفته‌اند؟

ما از طریق نشانه‌ها می‌توانیم با هم‌دیگر ارتباط ایجاد کرده و از ماهیت چیزها، درکی حاصل کنیم. شما با دیدن یک شخص چادری‌دار، می‌فهمید که وی یک زن است و یا با دیدن یک شخص یونیفورم‌دار پولیس درمی‌یابید که این شخص پولیس است.

این نشانه‌ها به کمک انسان آمده و می‌تواند از این طریق به چیستی برخی مسایل پاسخ دهد. انسان برای تمایز پیداکردن با دیگری و دادن‌ آگاهی از خود برای دیگری در تلاش پیدا کردن خود است تا از این طریق به شناخت خود و دیگری برسد و هم‌چنین از این طریق در تلاش به‌رسمیت‌شناختن خود از سوی دیگران است که در این راه از نشانه‌ها نیز استفاده می‌کند.

در جامعه‌ پدرسالار که ما در آن زندگی می‌کنیم؛ قیدوبندها و ارزش‌هایی وجود دارند که زنان را به انقیاد می‌کشانند؛ ولی این تلاش و کوشش تمامی ندارد. چون انسانی که خواهان به‌دست‌آوردن خویشتن خویش و ثبوت هستی خویش است آرام نمی‌نشیند.

با پیشرفت تکنالوژی و اطلاعات، انسان در کنار ایجاد ارتباط در فضای واقعی به فضای مجازی نیز دست‌رسی پیدا کرده و همان‌طور که شاهد هستیم، وابستگی به این فضا روزبه‌روز در حال افزایش است.

فضای مجازی به‌خصوص فیسبوک که امروزه تقریبن همه‌ افراد جامعه به آن دسترسی دارند؛ تبدیل به فضای برای متبارزشدن خواسته‌ها و آرزوهای آن‌ها، دور از انقیاد و ارزش‌های جامعه پدرسالار ما شده است. زنانی که تلاش حضور در این فضا را دارند به دو دسته تقسیم می‌شوند. بعضی که جسارت بیشتری دارند از نام و چهره واقعی خویش استفاده کرده و دسته‌ دوم از نام‌های مستعار و چهره و عکس‌های دیگران برای حضور خود استفاده می‌کنند.

این زنان با گذاشتن عکس‌ها، چه به‌صورت مستقیم از تن خویش یا به صورت غیرمستقیم از دستان و پاها و یا چهره از پشت، سعی در به‌جلوه کشیدن تن خویش برای دیگران دارند و همه خویشتن را در ناخن‌های رنگین، چهره‌پوشیده‌شده در آرایش، زینت‌های آویزان فرو‌ریخته و با تنازی – که نمودی از وضعیت زنان در جامعه پدرسالار است- می‌بینند و با این رفتار حضور خود را اعلان می‌دارند که این موجب تقویت شی‌وارگی تن زن در واقعیت اجتماعی است؛ واقعیتی سرشار از خشونت و آزار.

در جامعه‌یی که تن زن در انقیاد است؛ زن نیز در انقیاد تن خویش است و از تن خود برای تمایز یافتن از دیگری استفاده می‌کند و این تن تبدیل به یک ابزار و یک کالایی مصرفی می‌شود؛ ابزاری که از آن می‌تواند استفاده کند تا به هستی خویش که در گرو تن اوست یا به هستی‌یی پی ببرد که جدا از کالایی‌بودن تن وی نیست.

فضای مجازی به‌خصوص فیسبوک نیز نقش محیطی برای عرضه‌ این کالا بازی می‌کند و خواستاران همیشگی این کالا مردان هستند. برای ثبوت این موضوع فقط نیاز است که به پیامک‌ها و لایک‌های پایین عکس‌هایی نگاه بیندازیم که چنین زنانی در فیسبوک می‌گذارند.

این مبادله کالا نه در مقابل پول، بل در مقابل لایک و پیامک بیشتر در پایین عکس صورت می‌گیرد و در این بازار عرضه‌وتقاضا، زنان هرچه بیشتر خود را عیار می‌سازند و سعی در رنگ و لعاب دادن به تن خویش می‌کنند، به همان اندازه لایک و کامنت بیشتر می‌گیرند. با وجود این‌که فضای باز مجازی امکان حضور اندیشه‌ آن‌ها را هرچند که مخالف ارزش‌های جامعه‌ پدرسالار باشد، می‌دهد؛ اما باز هم خویش را در انقیاد تن درک کرده و به شکل متفاوت خود را به نمایش می‌گذارند و با استفاده از نشانه‌های مردانه‌پسند، خود را مطرح می‌کنند که این عمل‌کرد نشانه‌‌ بازتولید کالایی‌بودن تن زن در واقعیت اجتماعی و فضایی مجازی است.

منبع: روزنامه راه‌مدنیت