حضور«ناپیدای» زنان در نشست‌های جهانی مرتبط به افغانستان!

با آن که قرار بود در نظام جدید(پس از طالبان) زنان حضور فعالی در عرصه‌های مختلف سیاسی، اجتماعی واقتصادی داشته باشند اما تا هنوز عرصه‌های یاد شده کمتر شاهد حضور گسترده و قابل ملاحظه زنان بوده است.

بخش زیادی از کمک‌های جامعه جهانی به افغانستان معطوف به حضور و مشارکت زنان در عرصه‌های مختلف حیات بود اما موثریت این کمک‌ها در این بخش بسیار ناچیز دانسته می‌شود.

هفته قبل، هیأتی از شورای امنیت سازمان ملل به افغانستان آمد تا وضعیت امنیتی این کشور را مورد بررسی قرار داده و گزارشی از وضعیت ارایه کند. سپس، شورای امنیت سازمان ملل نشست ویژه‌یی را به منظور بررسی گزارش هیأت این شورا از وضعیت افغانستان برگزار کرد.

موضوع سفر هیأت شورای امنیت سازمان ملل و همچنان موضوع نشست ویژه شورای امنیت سازمان ملل، معطوف به مسایل امنیتی افغانستان بود. به اصطلاح سازمان ملل در چارچوب امنیت وضعیت افغانستان را مورد بررسی قرار داد.

در این شکی نیست که امنیت برای افغانستان و منطقه از اهمیت زیادی برخوردار است اما نکته‌یی که باید به آن در اینجا اشاره شود این است که هم دولت افغانستان و هم جامعه جهانی، به مسایل «نرم‌افرازی» امنیت و ثبات افغانستان بی‌توجه‌اند و تمام توجه خود را به امنیت و سیاست از دید نظامی و جنگی معطوف کرده‌اند.

یکی از مسایل مهم، بحث حضور زنان در ساختارهای سیاسی، اجتماعی و اقتصادی افغانستان است. چنان‌که اشاره شد، جامعه جهانی بعد از سال 2001 به مردم افغانستان وعده ایجاد یک دولت مدرن و مدنی را داده بود که طبق آن باید به مسایل زنان بیشتر توجه می‌شد. سازمان ملل در این زمینه بیشتر مسوول است. این سازمان هزینه‌های هنگفتی را در افغانستان به مصرف می‌رساند و نقشش در چگونگی شکل‌گیری تحولات افغانستان نیز کمرنگ نیست. اما آن‌گونه که دیده می‌شود با گذشت زمان، این سازمان نیز توجه خود را به مسایل امنیتی معطوف داشته است.

ایجاب می‌کرد که هیأت با صلاحیتی از سازمان ملل، اوضاع افغانستان را  نه صرفا در بعد امنیتی که از ابعاد مختلف، از جمله چگونگی حضور زنان در حیات سیاسی، اجتماعی و اقتصادی مورد بررسی قرار داده و برنامه‌های آینده خود را با عطف توجه  به این مسایل سمت و سو میداد.

با قاطعیت می‌توان گفت که ناکامی دولت افغانستان در تحقق برنامه‌های نرم افزاری نظیر تامین مشارکت زنان و تقویت روندهای دموکراتیک باعث شده که مشکلات در حوزه سیاست و امنیت نیز با گذشت زمان بیشتر شود. شاید امروزه این استدلال صورت گیرد که در یک فضای نامناسب امنیتی سیاسی، پرداختن به مسایلی همچون حضور زنان در عرصه‌های مختلف، یک رویکرد غیرقابل توجیه باشد اما واقعیت این است که نپرداختن به این مسایل باعث شده که مشکلات با گذشت زمان کلان‌تر  شده و فاصله میان دولت و مردم بیشتر گردد.

تا آنجا که به زنان افغانستان برمی‌گردد می‌توان گفت که زنان افغانستانی، امروزه با وجود هزینه‌های هنگفتی که از طرف جامعه جهانی و نهادهای ذیدخل در هفده سال پسین به مصرف رسید، در وضعیت بدی قرار دارند و هنوز هم افغانستان برای زنان یک مکان بد و نامناسب دانسته می شود.

آگاهان به این باوراند که حضور برخی از زنان در پست‌ها و مشاغل دولتی در مرکز و ولایت‌ها بیشتر سمبولیک و به هدف توجیه مصارفی است که از محل کمک های جامعه جهانی به افغانستان صورت می‌گیرد و دولت هیچ برنامه مدون و عملی‌ای برای رفع روشمند مشکلات زنان ندارد. این چیزی است که باید در گزارش نهادهای بین المللی منعکس گردد و دولت افغانستان تحت فشار قرار گیرد تا به تعهدات خود در زمینه بهبود وضعیت زنان از هر لحاظ کار کند.

نویسنده:  نسیمه همدرد