خانواده؛ زمین تمرین خشونت

خانواده به عنوان کوچک ترین  و بنیادی‌ترین واحد اجتماعی و عامل انتقال فرهنگ و ارزش‌ها، یکی از واحدهای اساسی جامعه است. این نهاد، کانونی است که در شکل دهی شخصیت اعضای خود نقش مهمی داشته و منبع اصلی بهداشت جسمی و روانی آنها می‌باشد. از طرف دیگر به واسطه نقش مهم زنان در خانواده که یکی از اساسی ترین عوامل استحکام و سعادت و پایداری خانواده است می‌توان گفت که قلب جامعه در سینه‌ی خانواده می‌تپد.

خانواده، عموما به منزله مکانی که افراد، آن جا را به عنوان مأمن و پناهگاه خود تلقی می‌کنند، در نظر گرفته می‌شود و جایی است که آرامش و سکون و هماهنگی باید بر آن حاکم باشد و به سبب وجود روابط صمیمی و محبت آمیز بهترین مکان برای زندگی بزرگسالان و بهترین مکان برای رشد و شکوفایی عاطفی و جسمانی کودکان است. اما بعضا همین خانواده ممکن است به صورت بستری در آید که در آن انواع خشونت‌ها نسبت به  زنان و کودکان به ویژه دختر بچه‌ها، اعمال می‌شود.

 این خشونت تصویر آرام و امن خانواده را می‌شکند و تبدیل به مکانی می‌شود که مرکز و کانون  اصلی خشونت علیه زنان و کودکان شناخته می‌شود و انواع سوء استفاده‌های جسمی و جنسی و سهل انگاری را تجربه کرده و الگوی رفتاری خشونت را بر کودکان القا می‌کند.

در واقع خشونت میان اعضای خانواده را خشونت خانوادگی می‌نامند. هر یک از اعضای خانوار ممکن است آماج خشونت خانگی شوند اما بیشتر مواقع این خشونت به لحاظ نقشی که زنان در خانه دارند، متوجه آنان می‌شود.

برخوردهای خشونت‌آمیز میان اعضای خانواده با خشونت میان افرادی که با هم در ارتباط نیستند متفاوت است. نخست آنکه خشونت در خانواده در خلوت خانه اتفاق می‌افتد در حالی که سایر خشونت‌ها در محیط‌های عمومی اتفاق می‌افتد.

 وقتی خشونت در یک مکان عمومی روی می‌دهد عواملی هستند که در آن مداخله می‌کنند یا به دعوا ختم می‌دهند یا به طرفداری یکی از طرفین وارد محرکه می‌شوند اما خشونت در خانه موضوعی خصوصی است و به استثنای فرزندان شاهدی ندارد و کسی هم نیست که به آن فیصله دهد. در مکان عمومی وقتی خشونتی رخ می‌دهد ممکن است از آن میان کسی به پلیس اطلاع دهد تا مانع از درگیری شود. خانه اما به دلایل مختلف مکان مناسبی برای بروز خشونت است.

 خانه محیطی است که دور از چشم دیگران بوده و تعامل میان افراد خانواده از هر جای دیگر در آن بیشتر است یعنی افراد خانواده در تماس بیشتری با هم هستند. از آنجایی که افراد خانواده در محیط خانه بیشتر روی یکدیگر تأثیر می‌گذارند و نیز این مهم که بروز اختلاف در محدوده خانه بیشتر به رسمیت شناخته می‌شود، شدت و اندازه بروز خشونت در خانواده را افزایش می‌دهد.

خشونت در خانواده متأثر از میزان خشونت در جامعه است و میزان خشونت در جامعه نیز رابطه مستقیم با میزان خشونت در خانواده دارد و این را نباید نادیده گرفت. خانواده نخستین مکانی است که اشخاص در آن خشونت را تجربه می‌کنند یا به قول ماریاروی، نویسنده کتاب (زنان کتک خورده) خانواده زمین تمرین خشونت است.

سودابه احراری