فریحه امین: «در زمان طالبان هم آرام ننشستم و به تدریس ادامه دادم»

«زنان فعلا در حوزه‌های مختلف اقتصادی‌، اجتماعی، فرهنگی وسیاسی نقش فعال و گسترده‌ای دارند. در حوزه‌ی اقتصاد نیز می‌توان از موجودیت زنان تجارت پیشه در ولایت هرات، موسسه‌های مختلف اقتصادی هم‌چون« بانو»،  زنان زعفران کار، خدیجه‌الکبرا و سایر فعالیت‌های اقتصادی که توانسته اند هم برای خود هم برای خانواده‌ و هم برای اجتماع مفید بوده و دست‌آوردهای بزرگی داشته‌ باشند ». این بخشی از سخنان فریحه امین استاد دانشکده‌ی اقتصاد است که در ادامه می‌خوانید.

پرسش: فریحه امین کیست؟ کجا تولد و کجا تحصیل نموده و این تحصیلات تا کدام مقطع است؟ می‌خواهم این را خودتان برای ما بگویید.

پاسخ: پوهندوی فریحه امین حیدری هستم.  در سال 1347 در قریحه‌ی دولتخانه ولایت هرات در یک خانواده روشنفکر متولد گردیدم. تحصیلات ابتدایی را در لیسه گوهرشاد بگم  ولایت هرات آغاز کردم که بعدا در نیتجه‌ی جنگ‌های داخلی همراه خانواده از هرات به مرکز کشور سفر نمودم و ادامه‌ی تحصیلاتم در لیسه‌ی رابعه بلخی ولایت کابل به پایان رساندم. تحصیلات عالی را در دانشکده‌ی اقتصاد در رشته‌ی احصائیه و اکونومتری، دانشگاه کابل به پایان رساندم. بعدا در سال 2011 برای اخذ مدرک ماستری به خارج از کشور سفر نموده‌ام و ماستری خویش را از رشته‌ی مدیریت شهری، از دانشگاه فلورانس کشور ایتالیا بدست آوردم.

از سال 1370  دقیقاً با شروع فعالیت دانشکده‌ی اقتصاد، افتخار عضویت کدر دانشکده‌‌ی اقتصاد را کسب نمودم واز آن زمان تا حال مشغول تدریس در دانشکده‌ی اقتصاد  دانشگاه هرات می‌باشم.

پرسش:  دست‌آوردهای دوران کاری تان شامل چه چیزهای می شود؟

پاسخ: از سال 1380 الی 1391 به عنوان رییس دانشکده‌ی اقتصاد ایفای وظیفه نمودم. افتخار عضویت در بیشتر کمیته‌های کاری در سطح دانشگاه و دانشکده‌ی اقتصاد را داشتم. تطبیق کریکولم استاندارد مطابق به  معیارهای بین المللی در دانشکده‌ی اقتصاد نیز از جمله دست‌آوردهایم است. در کنار این کار، تطبیق سیستم کریدیت همزمان به تطبیق نصاب یک دست‌آورد خوب در زمان کاری‌ام در این دانشکده‌ بوده است. یکی از اهداف استراتژی پلان دانشکده‌ی اقتصاد، قرارداد با دانشگاه فلورانس ایتالیا غرض اعزام استادان برای شمولیت در برنامه‌های ماستری و دکترا است که من هم در این راستا زیاد تلاش نمودم.  یکی دیگر از اهداف بزرگ دانشکده‌ی اقتصاد که سهم من هم در آن ارزنده است دایر نمودن برنامه‌ی ماستری در سطح خود دانشکده‌ی اقتصاد است.

بیشترکارهای که من در دانشکده‌ی اقتصاد انجام دادم و جز دست‌آوردهایم به حساب می‌آید، کارهای است که مطابق به پلان‌های از قبل تعین شده به وسیله‌ی آمریت‌های دیپارتمنت و کمیته‌های کاری است که توانسته ایم به موقعیت‌های نایل آیم. تاسیس دیپارتمنت بانکداری که فعلا مسوولیت آن را خودم عهده دار هستم، کار با موسسات بیرونی از جمله شهرداری، دافغانستان بانک، ریاست امور زنان، ریاست کار واموراجتماعی، اتحادیه‌ی صنعتگران و دایر نمودن گردهمایی‌ها و سیمینارهای مشترک با موضوعات مربوط به رشته‌های اداره‌های مربوطه است.

پرسش: به کارهای که برای زنان انجام داده‌اید اگر کوتاه اشاره‌ نمایید.

پاسخ: با ریاست امور زنان همکار هستم و کارهای تحقیقی با عناوین (بررسی نقش تحصیل بر اشتغال زنان، فرصت‌ها و چالش‌ها فراروی کار زنان زعفران کار در ولایت هرات، کار اطفال واثرات اقتصادی آن در خانواده) را مورد تحقیق قرار داده‌ام. در کمیته‌ی صلح نیز همکاری دارم.

در زمان طالبان نیز آرام ننشستم وبه تدریس دختران زیادی از همسایه‌ها، اقوام وخویشاوندان پرداختم. فعلا دانش‌آموزانم  از دوره‌ی طالبان، از دانشکده‌های مختلف به سویه ماستر و دکترا فارغ شده اند که همه‌ی شان به شمول خودتان باعث افتخار من هستید.

پرسش: حضور زنان افغانستانی را در حوزه‌ی پرقدرت اقتصاد چگونه می‌بینید؟

پاسخ: زنان فعلا در حوزه‌های مختلف اقتصادی‌، اجتماعی، فرهنگی وسیاسی نقش فعال و گسترده‌ای دارند. در حوزه‌ی اقتصاد نیز می‌توان از موجودیت زنان تجارت پیشه در ولایت هرات، موسسه‌های مختلف اقتصادی هم‌چون« بانو»،  زنان زعفران کار، خدیجه‌الکبرا و سایر فعالیت‌های اقتصادی که توانسته اند هم برای خود هم برای خانواده‌ و هم برای اجتماع مفید باشند و دست‌آوردهای بزرگی داشته‌ اند نام برد.

پرسش: چه کار‌های باید انجام شود تا زنان در افغانستان بتوانند به بازوی اقتصادی جامعه بدل شوند؟

پاسخ: زنان نقش و جایگاه خاص خود را می‌توانند در تمام عرصه‌ها بخصوص در زمینه‌ی اقتصاد داشته باشند ولی  برای تبدیل شدن زنان به بازوی اقتصادی جامعه چند کار باید هم‌زمان صورت گیرد.

1-ظرفیت سازی زنان افغانستانی

2- بلند بردن قدرت رقابتی زنان

3- بلند بردن حس اعتماد به‌نفس زنا

4- بلند بردن سویه تعلیمی و تحصیلی زنانن

5- همکاری با زنان در خانواده و حمایت شان

پرسش: تفکیک جنسیتی، چقدر برای ورود زنان در حوزه اقتصاد مسئله ساز است؟

پاسخ: در حوزه‌ی اقتصاد تفکیک جنسیتی، چندان سهمی را برای حضور زنان قید ننموده است. این زنان هستند که می‌توانند مانند مردان با انجام فعالیت‌های اقتصادی دوشادوش فعالیت نمایند. موضوعات فرهنگی وبلند بردن سطح تحصیلات مردان توانسته از قدرت رقابتی زنان بکاهد تا همزمان با مردان رقابت کرده نتوانند. باید در این زمینه فرهنگ سازی شود و نیاز به زمان دارد.

مصاحبه کننده: سودابه احراری