آیا محجبه بودن مشروط به پوشیدن چادر است؟
گزارشگر: سیمین صدف
اختلاط رسم و رواجها با دساتیر اسلامی، عدم استقلالیت زنان در انتخاب پوشش و نحوه حجاب، ترس از مزاحمتها و جو مردانهی جامعهی افغانی باعث شده تا برخی از زنان به منظور حفظ حجاب خود مجبور به پوشیدن پوششی به نام چادر شوند.
شماری از زنان به دلیل وجود رسم و رواجها، ترس از تهمتها و مزاحمتها و سرزنش اعضای خانواده از جمله پدر و برادران، خود را مکلف به پوشیدن چادر«چادر نماز» میدانند.
سامعه که چادر پوشیدن را از 9 سالگی شروع کردهاست دلیل چادر پوشیدن خود را عرف وعنعنات جامعه عنوان میکند.
او میگوید:« در این شهر اگر چادر نداشته باشی هزاران حرف پشت سرت میگویند و یا دایم مزاحمت میکنند چون فکر میکنند که چادر نداری حتما دختر بدی هستی.»
او در ادامه میافزاید:« اگر با نپوشیدن چادر مشکلی برایم پیش نشود حاضر نیستم آنرا بپوشم.»
با وجود اینها هم برخی از زنان هستند که چادر پوشیدن را راهی برای هماهنگی با اجتماع عنوان میکنند.
سعیده میگوید که به این دلیل چادر میپوشد چون میخواهد با اجتماع هماهنگ باشد.
او میگوید:«چادرنماز یا برقع، پوششی است که در جامعهی ما به عنوان حجاب معرفی شدهاست و اگر ما این پوشش را نداشته باشیم باز متفاوت از مردم به نظر میرسیم و این در جامعه پذیرفتنی نیست.»
شمار دیگر از زنان هم که از پوشیدن چادر راضی نیستند دلیل پوشیدن آن را حرف مردم میگویند.
یسرا میگوید اگر به خواست خودش باشد دوست دارد بدون چادر باشد و با مانتو حجابش را حفظ کند.
در همین حال شماری از آگاهان امور دینی به این باور اند که حجاب در اسلام فرض است اما هیچگاهی محدود به نوع پوشش خاصی نشدهاست.
محمد جمعه حقانی استاد دانشگاه به این باور است که حجاب در همه ادیان آسمانی و دین اسلام نیز حجاب برای زنان و مردان فرض است.
او میافزاید منظور از حجاب پوششی است که عورت را بپوشاند و در دین محدود نشده که چه پوششی فرض است.
او در ادامه میافزاید:« حجاب در کشورهای مختلف انواع متفاوتی دارد و نمیتوان چادر نماز یا برقع را واجب یا فرض تلقی کرد و این ارتباط به عرف و عنعنات جامعه دارد و نه به دین، موضوع حجاب بحث پوشش است و درباره نحوه آن محدودیتی نیست.»
در همین حال برخی از جامعه شناسان نیز ساختار مردانه حاکم را دلیلی برای مجبوریت زنان برای پوشیدن چادر میدانند.
علی الله آزاد جامعه شناس، جو مردانه اجتماع را موضوع اصلی عدم استقلالیت زنان در نحوه پوشش آنان میداند.
آقای آزاد میافزاید:« در بی حجابی زنان معمولا مردان مقصر شمرده میشوند، به همین دلیل مردان در همه امور زنان دخالت مستقیم دارند و سعی میکنند به خاطر اینکه به دلیل پوشش این خانم هویت و غیرت شان زیر سوال نرود رفتار و پوشش او را کنترل کنند.»
به باور این آگاهان زنان زمانی میتوانند که از زیر یوغ مردانه بدرآیند که در رأس خانواده زنی قرار داشته باشد که ذهنیت خود را خودش براساس هویت و ارزشهای خودش تعریف کند.